summaryrefslogtreecommitdiffstats
path: root/docs/manual/mod/mod_log_config.xml.tr
blob: 0eebd60c049e3c64abc4e6e80226d3972a813a44 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE modulesynopsis SYSTEM "../style/modulesynopsis.dtd">
<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="../style/manual.tr.xsl"?>
<!-- English Revision: 1310330:1900557 (outdated) -->
<!-- =====================================================
 Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
   Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
========================================================== -->

<!--
 Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
 contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
 this work for additional information regarding copyright ownership.
 The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
 (the "License"); you may not use this file except in compliance with
 the License.  You may obtain a copy of the License at

     http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0

 Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
 distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
 WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
 See the License for the specific language governing permissions and
 limitations under the License.
-->

<modulesynopsis metafile="mod_log_config.xml.meta">

<name>mod_log_config</name>
<description>Sunucuya yapılan isteklerin günlük kayıtlarının tutulması
</description>
<status>Base</status>
<sourcefile>mod_log_config.c</sourcefile>
<identifier>log_config_module</identifier>

<summary>
    <p>Bu modül istemci isteklerinin esnek şekilde günlüklenmesi ile
      ilgilidir. Günlükler kişiselleştirilebilir biçemdedir ve doğrudan bir
      dosyaya yazılabileceği gibi boru üzerinden harici bir sürece de
      yazılabilir. İsteğin özelliklerine bağlı olarak bazı isteklerin
      günlüklere kaydedilmesi veya kaydedilmemesi mümkün kılınmıştır.</p>

    <p>Bu modül üç yönerge içermektedir: Bir günlük dosyası oluşturmak için
      <directive module="mod_log_config">TransferLog</directive>, günlük
      biçemini kişiselleştirmek için <directive
      module="mod_log_config">LogFormat</directive> ve tek başına bir günlük
      dosyasını hem tanımlayıp hem de biçemleyen <directive
      module="mod_log_config" >CustomLog</directive> yönergesi. Her isteğin
      çok sayıda dosyaya günlüklenmesini sağlamak için yapılandırma dosyasında
      her sunucu için birden fazla  <directive>TransferLog</directive> ve
      <directive >CustomLog</directive> yönergesi belirtilebilir.</p>
</summary>
<seealso><a href="../logs.html">Apache Günlük Dosyaları</a></seealso>

<section id="formats"><title>Günlük Girdilerinin Kişiselleştirilmesi</title>

    <p><directive module="mod_log_config" >LogFormat</directive> ve <directive
      module="mod_log_config" >CustomLog</directive> yönergelerinin biçem
      argümanı bir dizgedir. Bu dizge her isteği günlük dosyasına günlüklemek
      için kullanılır. Doğrudan günlük dosyalarına kopyalanmak üzere dizgesel
      sabitler içerebileceği gibi satırsonu ve sekme karakterleri olarak C
      tarzı "\n" ve "\t" denetim karakterlerini de içerebilir. Dizgesel sabit
      olarak kullanılan tırnak ve tersbölü imlerinin tersbölü ile öncelenmesi
      gerekir.</p>

    <p>İstek özellikleri biçem dizgesine “<code>%</code>” imli belirteçler
      yerleştirilerek günlüklenir. Bu belirteçler ve anlamları:</p>

    <table border="1" style="zebra">
    <columnspec><column width=".2"/><column width=".8"/></columnspec>
    <tr><th>Belirteç</th>
        <th>Açıklama</th></tr>

    <tr><td><code>%%</code></td>
        <td>Yüzde imi.</td></tr>

    <tr><td><code>%a</code></td>
        <td>Uzak IP adresi ve isteğin portu.</td></tr>

    <tr><td><code>%{c}a</code></td>
        <td>bağlantının emsal IP adresi and portu
        (<module>mod_remoteip</module> modülüne bakın).</td></tr>

    <tr><td><code>%A</code></td>
        <td>Yerel IP adresi.</td></tr>

    <tr><td><code>%B</code></td>
        <td>HTTP başlıkları hariç, yanıtın bayt cinsinden uzunluğu.</td></tr>

    <tr><td><code>%b</code></td>
        <td>HTTP başlıkları hariç, yanıtın bayt cinsinden uzunluğu. OGB
          biçeminde hiç bayt gönderilmemişse günlüğe '<code>-</code>' yerine
          '<code>0</code>' çıktılanır.</td></tr>

    <tr><td><code>%{<var>DEĞİŞKEN</var>}C</code></td>
        <td>İstek içinde sunucuya gönderilen <var>DEĞİŞKEN</var> çerezinin
          içeriği. Sadece 0 sürümlü çerezler tam olarak desteklenir.</td></tr>

    <tr><td><code>%D</code></td>
        <td>Mikrosaniye cinsinden isteği sunmak için harcanan zaman.</td></tr>

    <tr><td><code>%{<var>DEĞİŞKEN</var>}e</code></td>
        <td><var>DEĞİŞKEN</var> ortam değişkeninin içeriği.</td></tr>

    <tr><td><code>%f</code></td>
        <td>Dosya ismi.</td></tr>

    <tr><td><code>%h</code></td>
        <td>Uzak konak ismi. <directive module="core"
          >HostnameLookups</directive> yönergesine öntanımlı olan
          <code>Off</code> değeri atanmışsa, IP adresi günlüğe kaydedilir. Bir
          kaç konak için konak ismi de günlüğe kaydoluyorsa muhtemelen onların
          isimlerini içeren erişim denetim yönergelerine sahipsinizdir. Bak: <a
          href="mod_authz_host.html#reqhost">Require host</a>.</td></tr>

    <tr><td><code>%H</code></td>
        <td>İstek Protokolü.</td></tr>

    <tr><td><code>%{<var>DEĞİŞKEN</var>}i</code></td>
        <td>İstekle birlikte sunucuya gönderilen
          <code><var>DEĞİŞKEN</var>:</code> başlık satır(lar)ının
          içeriği. Diğer modüllerde (örn. <module>mod_headers</module>)
          yapılan değişikliklerden etkilenir. Modüllerin çoğu bunu
          değiştirdiğinde önceki istek başlık isminin ne olduğuyla
          ilgileniyorsanız, başlığı bir ortam değişkenine kaydetmek için
          <module>mod_setenvif</module> modülünü kullanın ve yukarıda
          açıklandığı gibi bu değeri <code>%{<var>DEĞİŞKEN</var>}e</code> ile
          günlüğe kaydedin.</td></tr>

    <tr><td><code>%k</code></td>
        <td>Bu bağlantıda işlenen isteklerin sayısı; yani örneğin,
    	  '1' değeri bağlantı kurulduktan sonraki ilk kalıcı bağlantıyı,
    	  '2', ikinci bağlantıyı, ..., vb. gösterir;
          <directive module="core">KeepAlive</directive> kullanılmışsa
          değer anlamlıdır; aksi takdirde değer daima 0’dır.</td></tr>

    <tr><td><code>%l</code></td>
        <td>Uzak kullanıcı kimliği (sağlanmışsa, identd üzerinden).
          <module>mod_ident</module> modülü mevcut ve <directive
          module="mod_ident">IdentityCheck</directive> yönergesine değer
          olarak <code>On</code> atanmış olmadıkça bu belirteç için günlüğe
          tire imi yazılır.</td></tr>

    <tr><td><code>%L</code></td>
        <td>Hata günlüğündeki istek günlük kimliği (veya bu istek için hata
          günlüğüne hiçbir şey kaydedilmemise '-'). Bu hataya neyin sebep
          olduğunu öğrenmek için ilgili hata günlüğü satırına bakın.</td></tr>

    <tr><td><code>%m</code></td>
        <td>İstek yöntemi.</td></tr>

    <tr><td><code>%{<var>DEĞİŞKEN</var>}n</code></td>
        <td>Diğer modüldeki <var>DEĞİŞKEN</var> bilgisinin içeriği.</td></tr>

    <tr><td><code>%{<var>DEĞİŞKEN</var>}o</code></td>
        <td>Yanıttaki <code><var>DEĞİŞKEN</var>:</code> başlık satır(lar)ının
          içeriği.</td></tr>

    <tr><td><code>%p</code></td>
        <td>Sunucunun isteği sunduğu meşru port.</td></tr>

    <tr><td><code>%{<var>biçem</var>}p</code></td>
        <td>Sunucunun veya istemcinin gerçek portu veya sunucunun isteği
          sunduğu meşru port. Geçerli biçemler: <code>canonical</code>,
          <code>local</code> ve <code>remote</code> (anlamları sırasıyla:
          meşru, yerel ve uzak).</td></tr>

    <tr><td><code>%P</code></td>
        <td>İsteği sunan çocuk sürecin süreç kimliği.</td></tr>

    <tr><td><code>%{<var>biçem</var>}P</code></td>
        <td>İsteği sunan çocuk sürecin süreç kimliği (<code>pid</code>) veya
          evre kimliği (<code>tid</code>). Geçerli biçemler: <code>pid</code>,
          <code>tid</code>, <code>hextid</code>. <code>hextid</code> için APR
          1.2.0 veya üstü gerekir.</td></tr>

    <tr><td><code>%q</code></td>
        <td>Sorgu dizgesi (bir sorgu dizgesi mevcutsa önüne bir <code>?</code>
          eklenir yoksa hiçbir şey eklenmez).</td></tr>

    <tr><td><code>%r</code></td>
        <td>İsteğin ilk satırı.</td></tr>

    <tr><td><code>%s</code></td>
        <td>Durum. Dahili olarak yönlendirilmiş istekler için isteğin
          <em>özgün</em>  durumudur. İsteğin son durumu için
          <code>%&gt;s</code> kullanınız.</td></tr>

    <tr><td><code>%t</code></td>
        <td><code>[18/Sep/2011:19:18:28 -0400]</code> biçeminde isteğin
          alındığı tarih ve saat. Sondaki sayı zaman diliminin GMT'ye
          uzaklığıdır.</td></tr>

    <tr><td><code>%{<var>biçem</var>}t</code></td>
        <td>İsteğin alındığı tarih ve saat; <var>biçem</var>
          uzatılmış <code>strftime(3)</code> biçeminde belirtilmelidir (genelde
          yerelleştirme amaçlı). <code>begin:</code> (öntanımlı) ile başlayan
          biçemlerde süre isteğin başlangıcına göredir. <code>end:</code> ile
          başlayan biçemlerde ise süre isteğin işlenmesinin bi,tmesine yakın,
          günlük girdisinin yazılmaya başladığı ana göredir.
          <code>strftime(3)</code> tarafından desteklenen biçemlere ek olarak
          aşağıdaki biçem dizgecikleri de desteklenmektedir:
          <table>
          <tr><td><code>sec</code></td><td>Mutlak zaman başlangıcından (epoch)
            beri geçen saniye sayısı</td></tr>
          <tr><td><code>msec</code></td><td>Mutlak zaman başlangıcından beri
            geçen milisaniye sayısı</td></tr>
          <tr><td><code>usec</code></td><td>Mutlak zaman başlangıcından beri
            geçen mikrosaniye sayısı</td></tr>
          <tr><td><code>msec_frac</code></td><td>milisaniyelik kesir</td></tr>
          <tr><td><code>usec_frac</code></td><td>mikrosaniyelik kesir</td></tr>
          </table>
          Bu dizgecikler, aynı biçem dizgesi içinde bir diğeriyle birlikte veya
          <code>strftime(3)</code> biçemlemesiyle birlikte yer alamazlar fakat
          çok sayıda  <code>%{<var>biçem</var>}t</code> kullanılabilir.
        </td></tr>

    <tr><td><code>%T</code></td>
        <td>Saniye cinsinden, isteği sunmak için harcanan zaman.</td></tr>

    <tr><td><code>%u</code></td>
        <td>Uzak kullanıcı (kimlik doğrulaması istenmişse vardır; durum kodu
          (<code>%s</code>) 401 ise yanlış olabilir).</td></tr>

    <tr><td><code>%U</code></td>
        <td>Herhangi bir sorgu dizgesi içermeksizin istenen URL yolu.</td></tr>

    <tr><td><code>%v</code></td>
        <td>İsteği sunan sunucunun meşru sunucu ismi (<directive
          module="core">ServerName</directive>).</td></tr>

    <tr><td><code>%V</code></td>
        <td><directive module="core" >UseCanonicalName</directive> ayarı ile
          ilgili sunucu ismi.</td></tr>

    <tr><td><code>%X</code></td>
        <td>Yanıt tamamlandığında bağlantı durumu:

        <table>
        <columnspec><column width=".2"/><column width=".6"/></columnspec>
        <tr><td><code>X</code> =</td>
            <td>Yanıt tamamlanmadan bağlantı koptu.</td></tr>
        <tr><td><code>+</code> =</td>
            <td>Yanıt gönderildikten sonra bağlantı canlı kalabilir.</td></tr>
        <tr><td><code>-</code> = </td>
            <td>Yanıt gönderildikten sonra bağlantı kapatılacak.</td></tr>
        </table></td></tr>

    <tr><td><code>%I</code></td>
        <td>İstek ve başlıklar dahil alınan bayt sayısı. Sıfır olamaz. Bunu
          kullanmak için <module>mod_logio</module> etkin olmalıdır.</td></tr>

    <tr><td><code>%O</code></td>
        <td>Başlıklar dahil gönderilen bayt sayısı. Sıfır olamaz. Bunu
          kullanmak için <module>mod_logio</module> etkin olmalıdır.</td></tr>
    </table>

    <section id="modifiers"><title>Değiştiriciler</title>

      <p>Belli öğelerin sadece belli durum kodlarıyla ilgili yanıtlarla
        basılabilmesi için bu durum kodları % iminden hemen sonra virgüllerle
        ayrılmış olarak yazılabilir. Olumsuzlama belirtmek için durum kodu listesinin önüne bir "<code>!</code>" konabilir.</p>

      <table border="1" style="zebra">
      <columnspec><column width=".2"/><column width=".8"/></columnspec>

      <tr><th>Biçem Dizgesi</th>
      <th>Anlamı</th></tr>

      <tr><td><code>%400,501{User-agent}i</code></td>
      <td>Sadece 400 ve 501 hatalarında <code>User-agent</code> günlüğe
        kaydedilir. Diğer durum kodları için günlüğe <code>"-"</code> yazılır.
      </td></tr>

      <tr><td><code>%!200,304,302{Referer}i</code></td>
      <td>200,304,302 durum kodlarından biriyle dönmeyen tüm istekler için
        <code>Referer</code> başlığı durum koduyla birlikte günlüğe
        kaydedilir. Aksi takdirde günlüğe "<code>-</code>" yazılır.
      </td></tr>
      </table>

      <p>İsteğin dahili olarak yönlendirilmesinde özgün durumunun mu yoksa son
        durumunun mu hesaba katılacağı "&lt;" ve "&gt;" değiştiricileri ile
        belirtilebilir. Öntanımlı olarak <code>%s, %U, %T, %D,</code> ve
        <code>%r</code> belirteçleri isteğin özgün durumuna bakarken diğerleri
        son durumuna bakarlar. Bu bakımdan örneğin, <code>%&gt;s</code>
        belirteci, özgün istekteki kimliği doğrulanmış kullanıcının, dahili
        olarak kimlik doğrulaması gerekmeyen bir özkaynağa yönlendirilmesi
        halinde isteğin son durumunu kaydetmekte kullanılabilir.</p>

    </section>

    <section id="format-notes"><title>Bazı Bilgiler</title>

      <p>Güvenlik nedeniyle, 2.0.46 sürümünden itibaren <code>%r</code>,
        <code>%i</code> ve <code>%o</code> belirteçlerinde basılamayan
        karakterler ve diğer özel karakterler <code>\x<var>hh</var></code>
        dizilimleri biçeminde öncelenmektedir. Burada <var>hh</var> yerine
        karakter numarasının onaltılık gösterimi yazılır. Bir tersbölü ile
        öncelenmesi gereken <code>"</code> ve <code>\</code> ile
        <code>\n</code>, <code>\t</code> gibi C tarzı gösterimler bu kuralın
        dışındadır. 2.0.46 sürümünün öncesinde bu dizgeler öncelenmezdi ve ham
        günlük dosyalarıyla çalışırken dikkatli olmak gerekirdi.</p>

      <p>2.0 sürümünde 1.3 sürümünün aksine <code>%b</code> ve
        <code>%B</code> biçem belirteçleri, istemciye gönderilen bayt sayısını
        değil, HTTP yanıtının bayt sayısını ifade ederdi (bu yanıt, örneğin,
        SSL kullanıldığında veya bağlantı koptuğunda farklı uzunlukta olur).
        Artık, ağa gönderilen gerçek bayt sayısını günlüğe kaydetmek için
        <module>mod_logio</module> modülü tarafından sağlanan <code>%O</code>
        biçem belirteci kullanılmaktadır.</p>

      <note>
      <p>Ek bilgi: <module>mod_cache</module> standat bir eylemci olarak değil
        hızlı bir eylemci olarak gerçeklenmiştir. Bu nedenle, içerik
        arabelleklemesi sözkonusu olduğunda <code>%R</code> biçem dizgesi
        herhangi bir eylemci bilgisi döndürmeyecektir.</p>
      </note>

    </section>

    <section id="examples"><title>Örnekler</title>

      <p>Genelde herkesçe kullanılan günlük kaydı biçemleme dizgelerinden
        bazıları:</p>

      <dl>
        <dt>Ortak Günlük Biçemi (OGB)</dt>
        <dd><code>"%h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b"</code></dd>

        <dt>Sanal Konaklı Ortak Günlük Biçemi</dt>
        <dd><code>"%v %h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b"</code></dd>

        <dt>NCSA uzun/birleşik günlük biçemi</dt>
        <dd><code>"%h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b \"%{Referer}i\"
        \"%{User-agent}i\""</code></dd>

        <dt>Referer başlığını içeren günlük biçemi</dt>
        <dd><code>"%{Referer}i -&gt; %U"</code></dd>

        <dt>User-agent başlığını içeren günlük biçemi</dt>
        <dd><code>"%{User-agent}i"</code></dd>
      </dl>

      <p><code>msec_frac</code> gibi ek biçem dizgeciklerini kullanan bir zaman
        biçemi belirtmek isterseniz <code>%{format}t</code> biçem dizgesini
        defalarca kullanabilirsiniz:</p>
      <dl>
        <dt>Milisaniyeleri de içeren bir zaman damgası</dt>
        <dd><code>"%{%d/%b/%Y %T}t.%{msec_frac}t %{%z}t"</code></dd>
      </dl>
    </section>
</section>

<section id="security"><title>Güvenlik Kaygıları</title>
    <p>Günlük dosyarının kaydedildiği dizine sunucuyu başlatan kullanıcı
      dışında diğer kullanıcılar tarafından yazılabiliyor olması halinde
      güvenliğinizden nasıl feragat etmiş olacağınız <a
      href="../misc/security_tips.html#serverroot">güvenlik ipuçları</a>
      belgesinde açıklanmıştır.</p>
</section>

<directivesynopsis>
<name>BufferedLogs</name>
<description>Günlük girdilerini diske yazmadan önce bellekte tamponlar
</description>
<syntax>BufferedLogs On|Off</syntax>
<default>BufferedLogs Off</default>
<contextlist><context>server config</context></contextlist>
<compatibility>2.0.41 ve sonrasında mevcuttur.</compatibility>

<usage>
    <p><directive>BufferedLogs</directive> yönergesi,
      <module>mod_log_config</module> modülünün çeşitli günlük girdilerini her
      isteğin hemen ardından tek tek değil, bir bütün halinde diske yazılmak
      üzere bellekte saklanmasını sağlar. Bu, bazı sistemlerde daha verimli
      disk erişimi, dolayısıyla daha yüksek başarım sağlayabilir. Sadece
      sunucu geneli için belirtilebilir, sanal konaklar için ayrı ayrı
      yapılandırılamaz.</p>

    <note>Bir çökme günlük verisi kaybına sebep olacağından bu yönerge
      dikkatli kullanılmalıdır.</note>
</usage>
</directivesynopsis>

<directivesynopsis>
<name>CustomLog</name>
<description>Günlük dosyasın ismini ve girdi biçemini belirler.</description>
<syntax>CustomLog  <var>dosya</var>|<var>borulu-süreç</var>
<var>biçem</var>|<var>takma-ad</var>
[env=[!]<var>ortam-değişkeni</var>]|
expr=<var>ifade</var>]</syntax>
<contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
</contextlist>

<usage>
    <p><directive>CustomLog</directive> yönergesi istekleri günlüğe kaydetmek
      için kullanılır. Yönerge ile bir günlük biçemi belirtilebilir ve günlük
      kaydı isteğin özelliklerine bağlı olarak ortam değişkenleri vasıtasıyla
      şarta bağlı kılınabilir.</p>

    <p>İlk argümanda günlüğün yazılacağı yer belirtilir. İki tür yer
      belirtilebilir:</p>

    <dl>
      <dt><var>dosya</var></dt>
      <dd><directive module="core" >ServerRoot</directive> yönergesinin
        değerine göreli bir dosya ismi.</dd>

      <dt><var>borulu-süreç</var></dt>
      <dd>"<code>|</code>" boru karakteri ile öncelenmiş olarak günlük
        bilgisini standart girdisinden kabul edecek sürecin ismi (veya komut
        satırı) Daha fazla bilgi için <a href="../logs.html#piped">borulu
        günlükler</a>e bakınız.

      <note type="warning"><title>Güvenlik:</title>
      <p>Bir borulu süreç kullanılmışsa, süreç <program>httpd</program>’yi
        başlatan kullanıcı tarafından başlatılacaktır. Sunucu root tarafından
        başlatılıyorsa bu root olacaktır; bu bakımdan günlük kaydını alacak
        programın güvenilir olması önemlidir.</p>
      </note>
      <note type="warning"><title>Bilginize</title>
        <p>Dosya yolunu belirtirken tersbölü çizgisi kullanılan Unix dışı
          platformlarda bile yapılandırma dosyasında bu amaçla normal bölü
          çizgilerini kullanmaya özen gösterilmelidir.</p>
      </note></dd>
    </dl>

    <p>İkinci argümanda günlüğe ne yazılacağı belirtilir. Ya evvelce
      <directive module="mod_log_config">LogFormat</directive> yönergesi ile
      tanımlanmış bir <var>takma-ad</var> ya da içeriği <a
      href="#formats">Günlük Girdilerinin Kişiselleştirilmesi</a> bölümünde
      açıklanmış bir <var>biçem</var> dizgesi olabilir.</p>

    <p>Örneğin, aşağıdaki iki yönerge kümesi aynı etkiye sahiptir:</p>

    <example>
      # Biçem dizgesi yerine takma ad içeren CustomLog<br />
      LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b" common<br />
      CustomLog logs/access_log common<br />
      <br />
      # Biçem dizgesinin kendisini içeren CustomLog<br />
      CustomLog logs/access_log "%h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b"
    </example>

    <p>Üçüncü argüman isteğe bağlı olup,belli bir isteğin günlüğe kaydedilip
      kaydedilmeyeceğini belirler. Koşul, sunucu <a
      href="../env.html">ortamında</a> belli bir değişkenin varlığı veya
      yokluğu olabilir (bir '<code>env=!<var>isim</var></code>' durumu).
      İstenirse koşul keyfi bir mantıksal <a href="../expr.html">ifade</a>
      olarak da belirtilebilir. Eğer koşul sağlanmazsa istek günlüğe
      kaydedilmez.</p>

    <p>Ortam değişkenleri <module>mod_setenvif</module>
      ve/veya <module>mod_rewrite</module> modülleri kullanılarak her istek
      için ayrı ayrı atanabilir. Örneğin, GIF biçemli resimler için yapılan
      istekleri ana günlük dosyasına değil de başka bir dosyaya kaydetmek
      isterseniz:</p>

    <example>
      SetEnvIf Request_URI \.gif$ gif-image<br />
      CustomLog gif-requests.log common env=gif-image<br />
      CustomLog nongif-requests.log common env=!gif-image
    </example>

    <p>Veya eski <code>RefererIgnore</code> yönergesinin davranışını taklit
      etmek isterseniz:</p>

    <example>
    SetEnvIf Referer example\.com yerel-atif<br />
    CustomLog referer.log referer env=!yerel-atif
    </example>
</usage>
</directivesynopsis>

<directivesynopsis>
<name>LogFormat</name>
<description>Bir günlük dosyasında kullanılmak üzere girdi biçemi tanımlar.
</description>
<syntax>LogFormat <var>biçem</var>|<var>takma-ad</var>
[<var>takma-ad</var>]</syntax>
<default>LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %>s %b"</default>
<contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
</contextlist>

<usage>
    <p>Bu yönerge erişim günlüğü dosyasının girdi biçemini belirler.</p>

    <p><directive>LogFormat</directive> yönergesi iki şekilde kullanılabilir.
      Tek argüman belirtilebilen ilkinde daha sonra
      <directive>TransferLog</directive> yönergelerinde belirtilen günlüklerde
      kullanılmak üzere günlük biçemini belirler. Bu günlük biçemi yukarıda
      açıklanan <a href="#formats"><var>biçem</var></a> belirteçlerinden
      oluşur. Bu tek argüman yerine aşağıda açıklandığı gibi önceki bir
      <directive>LogFormat</directive> yönergesinde tanımlanmış bir günlük
      biçemine atıf yapan bir <var>takma-ad</var> da belirtilebilir.</p>

    <p><directive>LogFormat</directive> yönergesinin ikinci kullanım şeklinde
      <var>biçem</var> bir <var>takma-ad</var> için tanımlanır. Bu takma ad
      daha sonraki <directive >LogFormat</directive> veya <directive
      module="mod_log_config" >CustomLog</directive> yönergelerinde aynı biçem
      dizgesini uzun uzadıya yazmamak için <var>takma-ad</var> olarak
      kullanılır. Bir <directive>LogFormat</directive> yönergesi bir takma ad
      tanımlamaktan <strong>başka bir şey yapmaz</strong>; yani, yaptığı iş
      sadece bir takma ad tanımlamaktan ibarettir, biçemi uygulamaz veya
      biçemi öntanımlı hale getirmez. Bu bakımdan sonraki <directive
      module="mod_log_config">TransferLog</directive> yönergelerini de
      etkilemeyecektir. Ayrıca, <directive>LogFormat</directive> yönergesi bir
      takma ada başka bir takma ad tanımlamakta da kullanılamaz. Bir takma
      adın yüzde imi (<code>%</code>) içeremeyeceğine de dikkat ediniz.</p>

    <example><title>Örnek</title>
      LogFormat "%v %h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b" vhost_common
    </example>
</usage>
</directivesynopsis>

<directivesynopsis>
<name>TransferLog</name>
<description>Bir günlük dosyasının yerini belirtir.</description>
<syntax>TransferLog <var>dosya</var>|<var>borulu-süreç</var>
[<var>takma-ad</var>]</syntax>
<contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
</contextlist>

<usage>
    <p>Bir günlük biçemi tanımlanmasını ve şarta bağlı günlük kaydını mümkün
      kılmaması haricinde <directive module="mod_log_config"
      >CustomLog</directive> yönergesi gibidir. Günlük biçemi yerine kendinden
      önce yer alan bir <directive
      module="mod_log_config">LogFormat</directive> yönergesinde tanımlanan
      bir takma ad kullanılır. Açıkça bir günlük biçemi takma adı
      belirtilmedikçe Ortak Günlük Biçemi öntanımlıdır.</p>

    <example><title>Örnek</title>
      LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b \"%{Referer}i\"
      \"%{User-agent}i\""<br />
      TransferLog logs/access_log
    </example>
</usage>
</directivesynopsis>

</modulesynopsis>