path: root/docs/manual/vhosts/details.xml.tr

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>
<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "../style/manualpage.dtd">
<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="../style/manual.tr.xsl"?>
<!-- English Revision: 1301735:1344666 (outdated) -->
<!-- =====================================================
 Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
   Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
========================================================== -->

<!--
 Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
 contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
 this work for additional information regarding copyright ownership.
 The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
 (the "License"); you may not use this file except in compliance with
 the License.  You may obtain a copy of the License at

     http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0

 Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
 distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
 WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
 See the License for the specific language governing permissions and
 limitations under the License.
-->

<manualpage metafile="details.xml.meta">
<parentdocument href="./">Sanal Konaklar</parentdocument>
   <title>Sanal Konak Eşlemenin Derinliğine İncelenmesi</title>

<summary>

    <p>Bu belgede, bir istek aldığında Apache’nin hangi sanal konak
      ile hizmet sunacağına nasıl karar verdiği açıklanmaya çalışılmıştır.</p>

    <p>Çoğu kullanıcı hangi türü kullanacağına karar vermek için önce <a
      href="name-based.html#namevip">İsme dayalı ve IP’ye dayalı Sanal
      Konak</a> bölümünü, sonra <a href="name-based.html">İsme Dayalı Sanal
      Konak Desteği</a> veya <a href="ip-based.html">IP’ye Dayalı Sanal Konak
      Desteği</a> belgesini okumalı ve <a href="examples.html">bazı
      örneklere</a> göz atmalıdır.</p>

    <p>Bunlardan sonra tüm ayrıntıları anlamak isterseniz tekrar bu sayfaya
      gelebilirsiniz.</p>

</summary>

<seealso><a href="ip-based.html">IP’ye Dayalı Sanal Konak Desteği</a></seealso>
<seealso><a href="name-based.html">İsme Dayalı Sanal Konak Desteği</a></seealso>
<seealso><a href="examples.html">Çok Kullanılan Sanal Konak Örnekleri</a></seealso>
<seealso><a href="mass.html">Devingen olarak Yapılandırılan Kitlesel Sanal Barındırma</a></seealso>

<section id="configparsing"><title>Yapılandırma Dosyası</title>

    <p>Bu belgede <code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümleri dışında kalan
      tanımlardan bahsederken <em>ana_sunucu</em> diyeceğiz.</p>

    <p><directive type="section" module="core">VirtualHost</directive>
      bölümlerindeki tanımlamalardan bahsederken <em>sankonlar</em>
      diyeceğiz.</p>

    <p>Her <code>VirtualHost</code> bölümü en az bir adres ve isteğe bağlı
      portlar içerir.</p>

    <p>Sanal konak tanımlarının içindeki IP adreslerinin yerine konak isimleri
      kullanılabilir, fakat bunlar başlatma sırasında çözümleneceklerinden
      çözümlemedeki bir başarısızlık bu sanal konak tanımlarının yoksayılması
      ile sonuçlanacaktır. Bu bakımdan önerilmez.</p>

    <p><code>VirtualHost</code> yönergesinde görünen her adresin seçimlik bir
      portu olabilir. Eğer bir port belirtilmemişse, port olarak <code>*</code>
      belirtilmiş gibi bütün portlar dinlenir.</p>

    <p>(<code>VirtualHost</code> yönergesinde belirtilen port numaraları Apache
      httpd'nin dinleyeceği port numaraları olarak yorumlanmaz, sadece bir
      isteği işleme sokarken hangi <code>VirtualHost</code> bölümünün
      seçileceğini belirlerler. Sunucunun dinleyeceği adresleri ve portları
      belirtmek için <directive module="mpm_common">Listen</directive>
      yönergesini kullanın.)</p>

    <p>Adreslerin tamamını (DNS sorgularındaki çoklu sonuçlar dahil) içeren
      kümeye <em>sankonların adres kümesi</em> denir.</p>

    <p>Apache httpd, bir IP adresi ve port birleşimi için en belirgin
      eşleşmelerin listelendiği çok sayıdaki sanal konak arasında ayırdedici
      olarak istemci tarafından sağlanan HTTP <code>Host</code> başlığını
      kullanır.</p>

    <p><directive module="core">ServerName</directive> yönergesi sunucu
      tanımının içinde herhangi bir yerde görünebilirse de her göründüğü yerde
      bir öncekini iptal eder. Hiç <code>ServerName</code> belirtilmemişse,
      Apache httpd, sunucu ismini sunucunun IP adresinden saptamaya
      çalışır.</p>

    <p>Belli bir IP adresi ve port çifti için yapılandırma dosyasındaki ilk
      isme dayalı sankon önemlidir, çünkü başka hiçbir sankonun ServerName veya
      ServerAlias yönergesi ile eşleşmeyen bu adres ve port çifti için alınmış
      tüm isteklerde bu sankon kullanılır. Ayrıca, sunucunun <glossary
      ref="servernameindication">Sunucu İsmi Belirtimi</glossary>ni
      desteklemediği durumlarda tüm SSL bağlantıları için bu sankon
      kullanılır.</p>

    <p>Her sankon için bazı değerler öntanımlı olarak atanır. Bunların
      başlıcaları:</p>

    <ol>
      <li>Sankon bir <directive module="core">ServerAdmin</directive>
        yönergesi içermiyorsa,
        <directive module="core">Timeout</directive>,
        <directive module="core">KeepAliveTimeout</directive>,
        <directive module="core">KeepAlive</directive>,
        <directive module="core">MaxKeepAliveRequests</directive>,
        <directive module="mpm_common">ReceiveBufferSize</directive> ve
        <directive module="mpm_common">SendBufferSize</directive> yönergeleri için
        öntanımlı değerler ana_sunucudaki eşdeğerlerinden miras alınır. (Yani,
        bu yönergeler için ana_sunucudaki son değerler miras alınır.)</li>

      <li>Sankon için öntanımlı dizin erişim izinlerinin tanımlandığı "arama
        öntanımlıları" ana_sunucununkilere katılır. Buna her modülün dizinlere
        özgü yapılandırma bilgileri dahildir.</li>

      <li>Her modülün ana_sunucudaki sunuculara özgü yapılandırmaları sankon
        sunucusununkilerle katıştırılır.</li>
    </ol>

    <p>Esasen, ana_sunucu, sankon sunucularını oluştururken bir öntanımlılar
      listesi veya öntanımlı değerlere dayanak noktası olarak ele alınır.
      Fakat bu ana_sunucu tanımlarının yapılandırma dosyasındaki yerlerinin
      saptanmasının konumuzla ilgisi yoktur; ana_sunucu yapılandırmasının
      tamamı son katıştırma yapılacağı zaman çözümlenir. Bu bakımdan,
      ana_sunucu tanımlarından bir kısmı sankon tanımlarından sonra yer alsa
      bile sankon tanımlarında etkili olabilir.</p>

    <p>Eğer, bu noktada ana_sunucu hiçbir <code>ServerName</code> satırı
      içermiyorsa <program>httpd</program> programının çalıştığı makinenin
      konak ismi öntanımlıdır. Ana_sunucunun <code>ServerName</code> için
      yaptığı DNS sorgusundan dönen IP adreslerine <em>ana_sunucu adres
      kümesi</em> diyoruz.</p>

    <p>Tanımsız <code>ServerName</code> alanları için bir isme dayalı sankon,
      sankonu tanımlayan <code>VirtualHost</code> yönergesinde belirtilen ilk
      adresi öntanımlı değer kabul eder.</p>

    <p>Sihirli <code>_default_</code> sankonları için ana_sunucunun
      <code>ServerName</code> değeri kullanılır.</p>

</section>

<section id="hostmatching"><title>Sanal Konağın Belirlenmesi</title>

    <p>Sunucu bir istek durumunda hangi sankonun kullanılacağını şöyle
      belirler:</p>

    <section id="hashtable"><title>IP adresi aranır</title>

    <p>Bir adres ve port için bağlantı ilk alındığında Apache httpd tüm
      <code>VirtualHost</code> tanımlarında bu çifti arar.</p>

    <p>Arama başarısız olursa <code>*</code> (herşey) eşleşmelerine
      bakılır.</p>

    <p>Bir eşleşme bulunamazsa hizmet ana sunucudan sunulur.</p>

    <p>Arama sonucunda bu IP adresi için bulunmuş <code>VirtualHost</code>
      tanımları varsa sonraki adım hizmetin bir IP’ye dayalı sankondan mı yoksa
      isme dayalı bir sankondan mı sunulacağına karar vermektir.</p>

    </section>

    <section id="ipbased"><title>IP’ye dayalı sankon</title>

    <p>Eğer en iyi eşleşme olarak saptanmış IP adresi ve port çiftini içeren
      sadece bir <code>VirtualHost</code> yönergesi varsa artık karar vermek
      için başka bir şey yapmaya gerek yoktur ve istek bu sankondan
      sunulur.</p>

    </section>

    <section id="namebased"><title>İsme dayalı sankon</title>

    <p>Eğer en iyi eşleşme olarak saptanmış IP adresi ve port çiftini içeren
      birden fazla <code>VirtualHost</code> yönergesi varsa, sonraki
      adımlardaki "liste" eşleşen sankonların listesi olup sankonlar listede
      yapılandırma dosyasındaki yerlerine göre sıralanırlar.</p>

    <p>Bağlantı SSL kullanıyorsa, sunucunun <glossary
      ref="servernameindication">Sunucu İsmi Belirtimi</glossary>ni
      desteklediği durumlarda SSL istemci uzlaşımı, istenen konak ismiyle
      birlikte TLS eklentisini de içeriyorsa, konak ismi, SSL olmayan
      bağlantılardaki <code>Host:</code> başlığı kullanımına benzer şekilde
      aşağıdaki gibi kullanılır. Aksi takdirde, SSL bağlantıları için adresin
      eşleştiği ilk isme dayalı sankon kullanılır. Sunucunun bağlantı için
      hangi sertifikayı kullanacağını sankon belirlediği için bu önemlidir.</p>

    <p>İstek bir <code>Host:</code> başlık alanı içeriyorsa, listede
      <code>ServerName</code> veya <code>ServerAlias</code> alanı başlık alanı
      ile eşleşen ilk sankona bakılır. <code>Host:</code> alanı bir port
      içerebilirse de Apache httpd bunu yoksayarak daima istemcinin isteği
      gönderdiği portu gerçek port kabul eder.</p>

    <p>Yapılandırma dosyasındaki belirtilen IP adresiyle eşleşen ilk sankon en
      yüksek önceliğe sahiptir ve sunucu ismi bilinmeyen ve (bir HTTP/1.0
      isteği gibi) <code>Host:</code> başlık alanı içermeyen istekleri de
      yakalar.</p>

    </section>

    <section id="persistent"><title>Kalıcı bağlantılar</title>

    <p>Yukarıda açıklanan <em>IP araması</em> belli bir TCP/IP oturumunda
      <em>bir</em> defaya mahsus yapıldığı halde bir kalıcı/KeepAlive bağlantı
      sırasında <em>her</em> istek için ayrı bir <em>arama</em> yapılır. Başka
      bir deyişle, bir istemci tek bir kalıcı bağlantı üzerinde farklı isme
      dayalı sankonlardan sayfa talebinde bulunabilir.</p>

    </section>

    <section id="absoluteURI"><title>Mutlak URI</title>

    <p>Eğer istekte belirtilen URI bir mutlak URI ise ve istek yapılan konak
      ismi ve port ana sunucuyla veya sankonlardan biriyle eşleşiyorsa,
      şema/konakadı/port öneki ayrılır ve elde edilen göreli URI ilgili
      sankondan veya ana sunucudan sunulur. Eğer bir eşleşme sağlanamazsa
      URI’ye dokunulmaz ve istek bir vekil isteği olarak ele alınır.</p>
</section>

<section id="observations"><title>İzlenimler</title>

    <ul>
      <li>İsme dayalı sanal konak işlemleri, sunucunun en iyi eşleşen IP'ye
        dayalı sanal konağı seçmesinin ardından uygulanır.</li>

      <li>İstemcinin hangi IP adresine bağlandığını umursamıyorsanız, sanal
        konaklarınızda adres olarak "*" kullanın, böylece yapılandırılmış
        sankonların hepsine isme dayalı sanal konak işlemleri uygulanır.</li>

      <li>Bir IP’ye dayalı sankon için asla <code>ServerAlias</code> ve
        <code>ServerPath</code> değerine bakılmaz.</li>

      <li>Sıralama sadece aynı IP adresine sahip isme dayalı sankonlar arasında
        önemlidir. Aynı adres kümesine mensup isme dayalı sankonlardan
        yapılandırma dosyasında ilk sırada yer alanı en yüksek önceliğe
        sahiptir.</li>

      <li>Eşleştirme işlemi sırasında <code>Host:</code>
        başlık alanında belirtilen port asla kullanılmaz. Apache httpd daima
        istemcinin isteği gönderdiği gerçek portu kullanır.</li>

      <li>Eğer aynı IP adresine sahip IP’ye dayalı iki sankon varsa, bunlara
        örtük olarak isme dayalı sanal konak işlemleri uygulanır. 2.3.11
        sürümünden beri yeni davranış şekli budur.</li>

      <li>Ana_sunucunun bir isteğe hizmet sunabilmesi için istemcinin
        bağlandığı IP adresi ve port hiçbir yerde belirtilmemiş ve
        hiçbir sankon ile eşleşme sağlanamamış olmalıdır. Başka bir deyişle,
        istemcinin bağlandığı port ile eşleşen bir <code>_default_</code>
        sankon olmadıkça adres ve port belirtmeyen bir isteğe ana_sunucu yanıt
        verecektir.</li>

      <li><code>VirtualHost</code> yönergelerinde asla DNS isimleri
        belirtmemelisiniz. Aksi takdirde sunucuyu başlatma sırasında DNS
        sorgusu yapmaya zorlamış olursunuz. Listelenen tüm alanlar için DNS
        üzerinde tam denetime sahip değilseniz bu ayrıca bir güvenlik
        tehdidine yol açar. Bu konuda daha ayrıntılı bilgi edinmek için <a
        href="../dns-caveats.html">DNS ile ilgili konular ve Apache</a>
        belgesine bakınız.</li>

      <li><code>ServerName</code> her sankon için ayrı ayrı belirlenmiş
        olmalıdır. Aksi takdirde her sankon için bir DNS sorgusu gerekir.</li>
      </ul>
      </section>

</section>

<section id="tips"><title>İpuçları</title>

    <p><a href="../dns-caveats.html#tips">DNS konuları</a> sayfasındaki
      ipuçlarına ilaveten burada da bazı ipuçları bulacaksınız:</p>

    <ul>
      <li>Ana sunucu tanımlarının hepsini <code>VirtualHost</code>
        tanımlarının öncesinde bitirin. Bu ayrıca yapılandırmanızın
        okunabilirliğini de arttırır; <code>VirtualHost</code> tanımlarının
        sonrasına sarkan yapılandırmaların katıştırılması işlemi tüm sanal
        konakları etkileyebilen tanımlar bakımından bir
        karışıklığa/belirsizliğe sebep olabilir.)</li>
    </ul>

</section>

</manualpage>