diff options
| author | Tony Stevenson <pctony@apache.org> | 2008-04-07 22:34:51 +0200 |
|---|---|---|
| committer | Tony Stevenson <pctony@apache.org> | 2008-04-07 22:34:51 +0200 |
| commit | 44e4e3b45ebde9db2681725a67612a53a9deb878 (patch) | |
| tree | 66b114e9ff253cf312d291e7fa154fc4b413208a | |
| parent | * modules/ssl/ssl_engine_io.c (ssl_io_filter_error): Remove "fish", (diff) | |
| download | apache2-44e4e3b45ebde9db2681725a67612a53a9deb878.tar.xz apache2-44e4e3b45ebde9db2681725a67612a53a9deb878.zip | |
Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
git-svn-id: https://svn.apache.org/repos/asf/httpd/httpd/trunk@645667 13f79535-47bb-0310-9956-ffa450edef68
| -rw-r--r-- | docs/manual/bind.html.tr.utf8 | 157 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/bind.xml.tr | 164 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/glossary.html.tr.utf8 | 469 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/glossary.xml.tr | 495 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/install.html.tr.utf8 | 390 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/install.xml.tr | 385 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/invoking.html.tr.utf8 | 148 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/invoking.xml.tr | 146 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/mpm.html.tr.utf8 | 126 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/mpm.xml.tr | 113 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/sections.html.tr.utf8 | 503 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/sections.xml.tr | 532 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/sitemap.html.tr.utf8 | 1 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/stopping.html.tr.utf8 | 247 | ||||
| -rw-r--r-- | docs/manual/stopping.xml.tr | 244 |
15 files changed, 4120 insertions, 0 deletions
diff --git a/docs/manual/bind.html.tr.utf8 b/docs/manual/bind.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..adb8a3f8d0 --- /dev/null +++ b/docs/manual/bind.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,157 @@ +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!-- + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + This file is generated from xml source: DO NOT EDIT + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + --> +<title>Dinleme - Apache HTTP Sunucusu</title> +<link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" /> +<link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" /> +<link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /> +<link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head> +<body id="manual-page"><div id="page-header"> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p> +<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3</p> +<img alt="" src="./images/feather.gif" /></div> +<div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div> +<div id="path"> +<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.3</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Dinleme</h1> +<div class="toplang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/bind.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/bind.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./fr/bind.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> | +<a href="./ja/bind.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/bind.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/bind.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div> + + <p>Apache’nin belli adresleri ve portları dinlemek üzere + yapılandırılması.</p> + </div> +<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#overview">Genel Bakış</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#ipv6">IPv6 Adreslerin Durumu</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#virtualhost">Sanal Konaklarla Nasıl Çalışır?</a></li> +</ul><h3>Ayrıca bakınız:</h3><ul class="seealso"><li><a href="vhosts/">Sanal Konaklar</a></li><li><a href="dns-caveats.html">DNS Konuları</a></li></ul></div> +<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="overview" id="overview">Genel Bakış</a></h2> + + + <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/core.html">core</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mpm_common.html">mpm_common</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code></li></ul></td></tr></table> + + + <p>Apache başlatıldığında yerel makinedeki bazı adres ve portları kendine + bağlar ve gelecek istekleri bekler. Öntanımlı olarak makine üzerindeki + tüm adresleri dinler. Bununla birlikte, belli portları veya sadece + seçilmiş bazı adresleri ya da her ikisini de dinlemesi için bunun + belirtilmesi gerekebilir. Bu çoğunlukla, Apache’nin farklı IP + adreslerine, konak isimlerine ve portlarına nasıl yanıt vereceğinin + belirlendiği sanal konak özelliği ile birlikte yürür.</p> + + <p><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergesi sunucuya + gelen istekleri sadece belli portlardan veya belli adres ve port + birleşimlerinden kabul etmesini söyler. <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergesinde sadece port + numarası belirtilmişse sunucu tüm arabirimlerin belirtilen portunu + dinleyecektir. Portla birlikte bir IP adresi de belirtilmişse sunucu + belirtilen portu ve arabirimi dinleyecektir. Çok sayıda adres ve portu + dinlemek için çok sayıda <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergesi kullanılabilir. Sunucu + böyle bir durumda belirtilen bütün adres ve portlardan gelen isteklere + yanıt verecektir.</p> + + <p>Örneğin, sunucunun hem 80 portundan hem de 8000 portundan gelen + bağlantıları kabul etmesini sağlamak için,</p> + + <div class="example"><p><code> + Listen 80<br /> + Listen 8000 + </code></p></div> + + <p>yapılandırmasını kullanabilirsiniz. Sunucunun 80 portuna gelen + bağlantıları bir arabirimden 8000 portuna gelenleri ise başka bir + arabirimden kabul etmesini sağlamak için ise,</p> + + <div class="example"><p><code> + Listen 192.0.2.1:80<br /> + Listen 192.0.2.5:8000 + </code></p></div> + + <p>yapılandırmasını kullanabilirsiniz. IPv6 adresleri aşağıdaki örnekteki + gibi köşeli ayraçlar içine alınarak belirtilmelidir:</p> + + <div class="example"><p><code> + Listen [2001:db8::a00:20ff:fea7:ccea]:80 + </code></p></div> + </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="ipv6" id="ipv6">IPv6 Adreslerin Durumu</a></h2> + + + <p>IPv6’yı gerçekleyen platformların sayısı giderek artmaktadır. Bu + platformların çoğunda <a class="glossarylink" href="./glossary.html#apr" title="sözlüğe bakınız">APR</a>, Apache’nin IPv6 + soketleri ayırmasını mümkün kılarak IPv6’yı desteklemekte ve IPv6 + üzerinden gönderilmiş istekleri elde etmektedir.</p> + + <p>Apache yöneticilerinin kafasını karıştırıran tek şey IPv6 soketlerin + hem IPv4 hem de IPv6 bağlantılarını kabul edip etmeyeceğidir. IPv4 + bağlantılarını kabul eden IPv6 soketleri IPv4 eşlemli IPv6 adresleri + kullanırlar. Bu çoğu sistemde öntanımlı olarak böyleyken, FreeBSD, + NetBSD ve OpenBSD’de sistem geneline uygulanan kurallar gereğince + öntanımlı olarak buna izin verilmez; bu sistemlerde özel bir + <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> parametresi ile Apache’nin davranışı + değiştirilebilir.</p> + + <p>Diğer taraftan, Linux ve Tru64 gibi bazı platformlarda hem IPv4 hem de + IPv6 adresleri kabul etmenin <strong>tek yolu</strong> eşlemli adresler + kullanmaktır. Apache’nin IPv4 ve IPv6 adresleri, IPv4 eşlemli IPv6 + adreslerin kullanımını gerektiren en az sayıda soketle kabul etmesini + istiyorsanız, <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiğine + <code>--enable-v4-mapped</code> seçeneğini belirtiniz.</p> + + <p><code>--enable-v4-mapped</code> seçeneği, FreeBSD, NetBSD ve OpenBSD + hariç tüm platformlarda öntanımlıdır. Muhtemelen siz de Apache’nin + böyle derlenmesini isterdiniz.</p> + + <p>Platformunuzun ve APR’nin neyi desteklediğine bakmaksızın Apache’nin + sadece IPv4 adresleri kabul etmesini istiyorsanız, tüm <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergelerinde örnekteki gibi + IPv4 adresleri belirtiniz:</p> + + <div class="example"><p><code> + Listen 0.0.0.0:80<br /> + Listen 192.0.2.1:80 + </code></p></div> + + <p>Platformunuz IPv4 ve IPv6 adresleri ayrı soketlerden kabul ediyorsa ve + Apache’nin de buna uygun davranmasını (yani IPv4 eşlemli IPv6 + adreslerin iptalini) istiyorsanız <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> + betiğine <code>--disable-v4-mapped</code> seçeneğini belirtiniz. Bu + seçenek FreeBSD, NetBSD ve OpenBSD’de öntanımlıdır.</p> + </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="virtualhost" id="virtualhost">Sanal Konaklarla Nasıl Çalışır?</a></h2> + + + <p><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergesi sanal + konaklar için gerçeklenmemiştir; sadece ana sunucuya hangi adresleri ve + portları dinleyeceğini söyler. Hiç <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code> yönergesi kullanılmamışsa sunucu + kabul edilen tüm isteklere aynı şekilde davranacaktır. Eğer bir veya + daha fazla adres ve port için farklı bir davranış belirtmek + istiyorsanız <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code> kullanabilirsiniz. Bir sanal + konağı gerçeklemek için önce sunucunun sanal konak için kullanacağı + adres ve portu dinleyeceğini belirtmek gerekir. Bundan sonra bu sanal + konağın davranışını ayarlamak üzere belirtilen adres ve port için bir + <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code> bölümü + oluşturulmalıdır. Yalnız dikkat edin, eğer <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code> için belirtilen adres ve port + sunucu tarafından dinlenmiyorsa ona erişemezsiniz.</p> + </div></div> +<div class="bottomlang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/bind.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/bind.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./fr/bind.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> | +<a href="./ja/bind.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/bind.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/bind.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div><div id="footer"> +<p class="apache">Copyright 2008 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div> +</body></html>
\ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/bind.xml.tr b/docs/manual/bind.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..07e611ed04 --- /dev/null +++ b/docs/manual/bind.xml.tr @@ -0,0 +1,164 @@ +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?> +<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd"> +<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?> +<!-- English Revision: 587444 $ --> +<!-- ===================================================== + Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org> + Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org> +========================================================== --> + +<!-- + Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more + contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with + this work for additional information regarding copyright ownership. + The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0 + (the "License"); you may not use this file except in compliance with + the License. You may obtain a copy of the License at + + http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0 + + Unless required by applicable law or agreed to in writing, software + distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS, + WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied. + See the License for the specific language governing permissions and + limitations under the License. +--> + +<manualpage metafile="bind.xml.meta"> + + <title>Dinleme</title> + + <summary> + <p>Apache’nin belli adresleri ve portları dinlemek üzere + yapılandırılması.</p> + </summary> + + <seealso><a href="vhosts/">Sanal Konaklar</a></seealso> + <seealso><a href="dns-caveats.html">DNS Konuları</a></seealso> + + <section id="overview"> + <title>Genel Bakış</title> + + <related> + <modulelist> + <module>core</module> + <module>mpm_common</module> + </modulelist> + <directivelist> + <directive module="core" type="section">VirtualHost</directive> + <directive module="mpm_common">Listen</directive> + </directivelist> + </related> + + + <p>Apache başlatıldığında yerel makinedeki bazı adres ve portları kendine + bağlar ve gelecek istekleri bekler. Öntanımlı olarak makine üzerindeki + tüm adresleri dinler. Bununla birlikte, belli portları veya sadece + seçilmiş bazı adresleri ya da her ikisini de dinlemesi için bunun + belirtilmesi gerekebilir. Bu çoğunlukla, Apache’nin farklı IP + adreslerine, konak isimlerine ve portlarına nasıl yanıt vereceğinin + belirlendiği sanal konak özelliği ile birlikte yürür.</p> + + <p><directive module="mpm_common">Listen</directive> yönergesi sunucuya + gelen istekleri sadece belli portlardan veya belli adres ve port + birleşimlerinden kabul etmesini söyler. <directive + module="mpm_common">Listen</directive> yönergesinde sadece port + numarası belirtilmişse sunucu tüm arabirimlerin belirtilen portunu + dinleyecektir. Portla birlikte bir IP adresi de belirtilmişse sunucu + belirtilen portu ve arabirimi dinleyecektir. Çok sayıda adres ve portu + dinlemek için çok sayıda <directive + module="mpm_common">Listen</directive> yönergesi kullanılabilir. Sunucu + böyle bir durumda belirtilen bütün adres ve portlardan gelen isteklere + yanıt verecektir.</p> + + <p>Örneğin, sunucunun hem 80 portundan hem de 8000 portundan gelen + bağlantıları kabul etmesini sağlamak için,</p> + + <example> + Listen 80<br /> + Listen 8000 + </example> + + <p>yapılandırmasını kullanabilirsiniz. Sunucunun 80 portuna gelen + bağlantıları bir arabirimden 8000 portuna gelenleri ise başka bir + arabirimden kabul etmesini sağlamak için ise,</p> + + <example> + Listen 192.0.2.1:80<br /> + Listen 192.0.2.5:8000 + </example> + + <p>yapılandırmasını kullanabilirsiniz. IPv6 adresleri aşağıdaki örnekteki + gibi köşeli ayraçlar içine alınarak belirtilmelidir:</p> + + <example> + Listen [2001:db8::a00:20ff:fea7:ccea]:80 + </example> + </section> + + <section id="ipv6"> + <title>IPv6 Adreslerin Durumu</title> + + <p>IPv6’yı gerçekleyen platformların sayısı giderek artmaktadır. Bu + platformların çoğunda <glossary>APR</glossary>, Apache’nin IPv6 + soketleri ayırmasını mümkün kılarak IPv6’yı desteklemekte ve IPv6 + üzerinden gönderilmiş istekleri elde etmektedir.</p> + + <p>Apache yöneticilerinin kafasını karıştırıran tek şey IPv6 soketlerin + hem IPv4 hem de IPv6 bağlantılarını kabul edip etmeyeceğidir. IPv4 + bağlantılarını kabul eden IPv6 soketleri IPv4 eşlemli IPv6 adresleri + kullanırlar. Bu çoğu sistemde öntanımlı olarak böyleyken, FreeBSD, + NetBSD ve OpenBSD’de sistem geneline uygulanan kurallar gereğince + öntanımlı olarak buna izin verilmez; bu sistemlerde özel bir + <program>configure</program> parametresi ile Apache’nin davranışı + değiştirilebilir.</p> + + <p>Diğer taraftan, Linux ve Tru64 gibi bazı platformlarda hem IPv4 hem de + IPv6 adresleri kabul etmenin <strong>tek yolu</strong> eşlemli adresler + kullanmaktır. Apache’nin IPv4 ve IPv6 adresleri, IPv4 eşlemli IPv6 + adreslerin kullanımını gerektiren en az sayıda soketle kabul etmesini + istiyorsanız, <program>configure</program> betiğine + <code>--enable-v4-mapped</code> seçeneğini belirtiniz.</p> + + <p><code>--enable-v4-mapped</code> seçeneği, FreeBSD, NetBSD ve OpenBSD + hariç tüm platformlarda öntanımlıdır. Muhtemelen siz de Apache’nin + böyle derlenmesini isterdiniz.</p> + + <p>Platformunuzun ve APR’nin neyi desteklediğine bakmaksızın Apache’nin + sadece IPv4 adresleri kabul etmesini istiyorsanız, tüm <directive + module="mpm_common">Listen</directive> yönergelerinde örnekteki gibi + IPv4 adresleri belirtiniz:</p> + + <example> + Listen 0.0.0.0:80<br /> + Listen 192.0.2.1:80 + </example> + + <p>Platformunuz IPv4 ve IPv6 adresleri ayrı soketlerden kabul ediyorsa ve + Apache’nin de buna uygun davranmasını (yani IPv4 eşlemli IPv6 + adreslerin iptalini) istiyorsanız <program>configure</program> + betiğine <code>--disable-v4-mapped</code> seçeneğini belirtiniz. Bu + seçenek FreeBSD, NetBSD ve OpenBSD’de öntanımlıdır.</p> + </section> + + <section id="virtualhost"> + <title>Sanal Konaklarla Nasıl Çalışır?</title> + + <p><directive module="mpm_common">Listen</directive> yönergesi sanal + konaklar için gerçeklenmemiştir; sadece ana sunucuya hangi adresleri ve + portları dinleyeceğini söyler. Hiç <directive module="core" + type="section">VirtualHost</directive> yönergesi kullanılmamışsa sunucu + kabul edilen tüm isteklere aynı şekilde davranacaktır. Eğer bir veya + daha fazla adres ve port için farklı bir davranış belirtmek + istiyorsanız <directive module="core" + type="section">VirtualHost</directive> kullanabilirsiniz. Bir sanal + konağı gerçeklemek için önce sunucunun sanal konak için kullanacağı + adres ve portu dinleyeceğini belirtmek gerekir. Bundan sonra bu sanal + konağın davranışını ayarlamak üzere belirtilen adres ve port için bir + <directive module="core" type="section">VirtualHost</directive> bölümü + oluşturulmalıdır. Yalnız dikkat edin, eğer <directive module="core" + type="section">VirtualHost</directive> için belirtilen adres ve port + sunucu tarafından dinlenmiyorsa ona erişemezsiniz.</p> + </section> +</manualpage> + diff --git a/docs/manual/glossary.html.tr.utf8 b/docs/manual/glossary.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..8104fab3a6 --- /dev/null +++ b/docs/manual/glossary.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,469 @@ +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!-- + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + This file is generated from xml source: DO NOT EDIT + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + --> +<title>Terim Sözlüğü - Apache HTTP Sunucusu</title> +<link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" /> +<link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" /> +<link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /> +<link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head> +<body id="manual-page" class="no-sidebar"><div id="page-header"> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p> +<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3</p> +<img alt="" src="./images/feather.gif" /></div> +<div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div> +<div id="path"> +<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.3</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Terim Sözlüğü</h1> +<div class="toplang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/glossary.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/glossary.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./es/glossary.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> | +<a href="./ko/glossary.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/glossary.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div> + + <p>Bu sözlük, genelinde HTML sayfa sunumuna, özelinde Apache HTTP Sunucusuna + özgü ortak terminolojinin bir kısmını içerir. Her kavram ile ilgili daha + ayrıntılı bilgi bağlarla sağlanmıştır.</p> + </div> +<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="definitions" id="definitions">Tanımlar</a></h2> + + <dl> + <dt><a name="algorithm" id="algorithm">Algoritma</a></dt> + + <dd>Bir sorunu sonlu sayıda adımda çözümlemek için uygulanan kurallar + kümesi veya anlam belirsizliği içermeyen bir formül. Şifreleme için + kullanılan algoritmalara <dfn>şifre</dfn> denir. + </dd> + + <dt><a name="transportlayersecurity" id="transportlayersecurity">Aktarım Katmanı Güvenliği</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Transport Layer Security <a name="tls" id="tls">(TLS)</a></dd> + <dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli + yapılabilmesi için SSL’nin ardılı olarak Genel Ağ Mühendisliği Görev Gücü + (IETF) tarafından oluşturulmuş protokol. TLS’nin 1. sürümü ile SSL’in 3. + sürümü hemen hemen aynıdır.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="passphrase" id="passphrase">Anahtar Parolası</a></dt> + <dd>Özel anahtar dosyalarını yetkisiz kişilerden koruyan sözcük veya + cümle. Genellikle sadece <a class="glossarylink" href="./glossary.html#cipher" title="sözlüğe bakınız">şifreler</a> + için kullanılan gizli şifreleme/şifre çözme anahtarını korur.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="apacheextensiontool" id="apacheextensiontool">Apache Eklenti + Aracı</a> <a name="apxs" id="apxs">(apxs)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: APache eXtension Tool - apxs</dd> + <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#module" title="sözlüğe bakınız">Modül</a> kaynak kodlarının devinen + paylaşımlı nesneler (<a class="glossarylink" href="./glossary.html#dso" title="sözlüğe bakınız">DSO</a>) halinde + derlenmesine ve Apache Sunucusu içinde kurulmasına yardım eden bir Perl + betiği.<br />Daha ayrıntılı bilgi için <code class="program"><a href="./programs/apxs.html">apxs</a></code> kılavuz + sayfasına bakınız. + </dd> + + <dt><a name="apacheportableruntime" id="apacheportableruntime">Apache Taşınabilir Arayüzü</a> <a name="apr" id="apr">(APR)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Apache Portable Runtime - APR</dd> + <dd>Sunucu ile işletim sistemi arasındaki temel arayüzleri oluşturan + kütüphaneler kümesine verilen ad. APR, Apache HTTP Sunucusuna paralel + bağımsız bir proje olarak geliştirilmektedir.<br /> + Bakınız: <a href="http://apr.apache.org/">Apache Taşınabilir Arayüzü + Projesi</a> + </dd> + + <dt><a name="context" id="context">Bağlam</a></dt> + <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">Yapılandırma dosyaları</a>nda + sadece belli türdeki <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">yönerge</a>lerin + bulunmasına izin verilen bir bölge.<br /> + Bakınız: <a href="mod/directive-dict.html#Context">Apache Yönergelerini + Açıklamak için Kullanılan Terimler</a> + </dd> + + <dt><a name="symmetriccryptophraphy" id="symmetriccryptophraphy">Bakışımlı Şifreleme Tekniği</a></dt> + <dd>Şifreleme ve şifre çözme için tek bir anahtarın kullanıldığı + bir şifreleme tekniği.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="header" id="header">Başlık</a></dt> + <dd>Bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#http" title="sözlüğe bakınız">HTTP</a> isteğinin parçası olarak, + gönderilen yanıtta asıl içerikten önce yer alan ve içerik hakkında + mecazlar içeren veri. + </dd> + + <dt><a name="connect" id="connect">CONNECT</a></dt> + <dd>Ham veri kanallarını HTTP üzerinden yönlendirmek için kullanılan bir HTTP <a class="glossarylink" href="./glossary.html#method" title="sözlüğe bakınız">yöntemi</a>. SSL protokolü gibi diğer protokolleri sarmalamakta kullanılabilir. + </dd> + + <dt><a name="dynamicsharedobject" id="dynamicsharedobject">Devingen + Paylaşımlı Nesne</a> <a name="dso" id="dso">(DSO)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Dynamic Shared Object (DSO)</dd> + <dd>İstek halinde yüklenebilen, Apache <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> + çalıştırılabilir dosyasından ayrı olarak derlenmiş <a class="glossarylink" href="./glossary.html#module" title="sözlüğe bakınız">modül</a>lerin ortak adı.<br /> + Bakınız: <a href="dso.html">Devingen Paylaşımlı Nesne Desteği</a> + </dd> + + <dt><a name="plaintext" id="plaintext">Düz Metin</a></dt> + <dd>Şifrelenmemiş metin.</dd> + + <dt><a name="regularexpresion" id="regularexpresion">Düzenli İfade</a> + <a name="regex" id="regex">(Regex)</a></dt> + <dd>Metin içinde bir şablon tanımlama yolu. Örneğin, “A harfi ile + başlayan bütün sözcükler” veya “10 rakamlı telefon numaraları” ya da + “Baş harfi Z olmayan ve iki virgül içeren cümleler” gibi. Düzenli + ifadeler, Apache’de belli özniteliklere uygun dosya veya özkaynakları + toplamak için esnek bir yol sağlamasından ötürü oldukça yararlıdır. + Örneğin, “resimler” dizini altındaki dosyalardan .gif ve .jpg uzantılı + olanları toplamak için “<code>/resimler/.*(jpg|gif)$</code>” düzenli + ifadesi yazılabilir. Apache, <a href="http://www.pcre.org/">PCRE</a> + kütüphanesi ile sağlanan Perl uyumlu düzenli ifadeleri kullanır. + </dd> + + <dt><a name="accesscontrol" id="accesscontrol">Erişim Denetimi</a></dt> + + <dd>Ağ bölgelerine erişimin kısıtlanması. Apache bağlamında normal + olarak belli <em>URL</em>’lere erişimi kısıtlamak şeklinde + uygulanır.<br /> Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama, + Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a> + </dd> + + <dt><a name="handler" id="handler">Eylemci</a></dt> + <dd>Bir dosya istendiğinde uygulanacak eylemi Apache içinde gerçekleştiren + nesne. Genellikle dosyalar, dosya türüne bağlı dolaylı eylemcilere + sahiptir. Normalde tüm dosyalar sunucu tarafından sıradan birer dosya + olarak işleme sokulduğu halde bazı belli dosyalar diğerlerinden ayrı + ele alınır. Örneğin, <code>cgi-script</code> eylemcisi dosyaları + <a class="glossarylink" href="./glossary.html#cgi" title="sözlüğe bakınız">CGI</a>’ler tarafından işlenebilir hale + getirmek üzere işleme sokar.<br /> + Bakınız: <a href="handler.html">Apache Eylemcilerinin Kullanımı</a> + </dd> + + <dt><a name="publickey" id="publickey">Genel Anahtar</a></dt> + <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickeycryptography" title="sözlüğe bakınız">Genel Anahtarlı + Şifreleme Tekniği</a>nde, sahibinin yaptığı imzaları çözmeye ve + sahibine gönderilen iletileri şifrelemeye yarayan genel erişime açık + anahtar.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="publickeycryptography" id="publickeycryptography">Genel Anahtarlı Şifreleme Tekniği</a></dt> + <dd>Şifreleme ve şifre çözme için iki ayrı anahtarın kullanıldığı + bakışımsız şifreleme sistemlerinin konusu veya uygulaması. Bu amaçla + kullanılan anahtarlar bir anahtar çiftinden oluşur. Genel Anahtarlı + Şifrelemeye Bakışımsız Şifreleme de denir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="privatekey" id="privatekey">Gizli Anahtar</a></dt> + <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickeycryptography" title="sözlüğe bakınız">Genel Anahtarlı + Şifreleme Tekniği</a>nde, giden iletileri imzalamak ve gelen + iletilerin şifrelerini çözmek amacıyla kullanılan gizli anahtar.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="https" id="https">Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü + (HTTPS)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: The HyperText Transfer Protocol (Secure), (HTTPS)</dd> + <dd>Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü, Genel Ağ’da kullanılan standart + şifreli iletişim mekanizmasıdır. Aslında HTTP protokolünün <a class="glossarylink" href="./glossary.html#ssl" title="sözlüğe bakınız">SSL</a> üzerinden gerçekleştirilmesinden başka bir + şey değildir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="securesocketslayer" id="securesocketslayer">Güvenli Soket Katmanı</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Secure Sockets Layer <a name="ssl" id="ssl">(SSL)</a></dd> + <dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli + yapılabilmesi için Netscape Communications Corporation tarafından + oluşturulmuş bir protokol. Günümüzde en çok <em>HTTPS</em>, yani SSL + üzerinden Hiper Metin Aktarım Protokolü şeklinde kullanılmaktadır.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="hypertexttransferprotocol" id="hypertexttransferprotocol">Hiper Metin Aktarım Protokolü</a> + <a name="http" id="hhtp">(HTTP)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: HyperText Transfer Protocol (HTTP)</dd> + <dd>Genel Ağ’da kullanılan standart aktarım protokollerinden biri. + Apache, <a href="http://ietf.org/rfc/rfc2616.txt">RFC 2616</a> ile + tanımlanmış protokolün HTTP/1.1 olarak bilinen 1.1 sürümünü gerçekler. + </dd> + + <dt><a name="htaccess" id="htaccess">.htaccess</a></dt> + <dd>Belge dosyaları ağacı içine yerleştirilen bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma dosyası</a> olup yerleştiği + dizine ve o dizinin alt dizinlerine yapılandırma yönergeleri + uygulanmasını sağlar. İsmine rağmen böyle bir dosyanın içerebileceği + yönergeler erişim denetleme yönergeleri ile sınırlı değildir; hemen + her tür yönergeyi içerebilir.<br /> + Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a> + </dd> + + <dt><a name="httpd.conf" id="httpd.conf">httpd.conf</a></dt> + <dd>Ana Apache <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma + dosyası</a>. Dosya sistemindeki öntanımlı yeri + <code>/usr/local/apache2/conf/httpd.conf</code> olup derleme + sırasındaki yapılandırmayla veya çalışma anındaki yapılandırmayla + başka bir yer belirtilebilir.<br /> + Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a> + </dd> + + <dt><a name="export-crippled" id="export-crippled">İhracat Engelli</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Export-Crippled</dd> + <dd>Amerika Birleşik Devletlerinin İhracat Yönetim Düzenlemelerine (EAR) + uymak için şifreleme yoluyla sakatlanmış yazılım. İhracat engelli olması + için şifrelenmiş yazılımları birer şifreli metin haline getiren şifre + anahtarları küçük boyutlu olduğundan şifreleme zor + kullanılarak kırılabilir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="messagedigest" id="messagedigest">İleti Özeti</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Message Digest</dd> + <dd>Aktarım sırasında içeriğinin değişme olasılığı bulunan bir iletinin + içeriğini doğrulamak için kullanılan bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#hash" title="sözlüğe bakınız">özet</a>.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="reverseproxy" id="reverseproxy">Karşı Vekil</a></dt> + <dd>İstemciye kendini <em>asıl sunucu</em> imiş gibi gösteren bir + <a class="glossarylink" href="./glossary.html#proxy" title="sözlüğe bakınız">vekil</a> sunucu. Güvenlik, yük dengelemesi + gibi sebeplerle asıl sunucuyu istemcilerden gizlemek için yararlıdır. + </dd> + + <dt><a name="authentication" id="authentication">Kimlik Doğrulama</a></dt> + <dd>Sunucu, istemci veya kullanıcı gibi bir ağ öğesinin kimliğinin + olumlanması.<br />Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama, + Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a> + </dd> + + <dt><a name="mime-type" id="mime-type">MIME türü</a></dt> + <dd>Aktarılan belgenin çeşidini betimlemenin bir yolu. MIME, Türkçe’ye + ‘Çok Amaçlı Genel Ağ Posta Eklentileri’ olarak çevrilebilecek olan + "Multipurpose Internet Mail Extensions" sözcüklerinden türetilmiş bir + kısaltmadır. MIME türleri bir bölü çizgisi ile ayrılmış bir ana ve bir + alt belge türünün birleşiminden oluşur. <code>text/html</code>, + <code>image/gif</code> ve <code>application/octet-stream</code> örnek + olarak verilebilir. HTTP protokolünde MIME türleri + <code>Content-Type</code> <a class="glossarylink" href="./glossary.html#header" title="sözlüğe bakınız">başlığında</a> + aktarılır.<br />Bakınız: <a href="mod/mod_mime.html">mod_mime</a> + </dd> + + <dt><a name="module" id="module">Modül</a></dt> + <dd>Bir programın bağımsız parçalarından her biri. Apache işlevselliğinin + çoğu yapılandırmaya dahil edilip edilmeyeceğine kullanıcı tarafından + karar verilebilen modüllerden oluşur. Apache <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> + çalıştırılabiliri içinde derlenmiş modüllere <dfn>durağan modüller</dfn> + adı verilirken ayrı bir yerde saklanan ve çalışma anında isteğe bağlı + olarak yüklenebilen modüllere <dfn>devingen modüller</dfn> veya + <a class="glossarylink" href="./glossary.html#dso" title="sözlüğe bakınız">DSO</a>’lar denir. Yapılandırmaya öntanımlı + olarak dahil edilen modüllere <dfn>temel modüller</dfn> denir. Apache + için kullanılabilecek modüllerin çoğu Apache HTTP Sunucusunun + <a class="glossarylink" href="./glossary.html#tarball" title="sözlüğe bakınız">tar paketi</a> içinde dağıtılmaz; bunlara + <dfn>üçüncü parti modüller</dfn> denir.<br /> + Bakınız: <a href="mod/">Modül Dizini</a> + </dd> + + <dt><a name="openssl" id="openssl">OpenSSL</a></dt> + <dd>SSL/TLS için açık kaynak kodlu araç kiti.<br />Daha ayrıntılı bilgi + için <a href="http://www.openssl.org/">http://www.openssl.org/</a> + adresine bakınız. + </dd> + + <dt><a name="commongatewayinterface" id="commongatewayinterface">Ortak Ağgeçidi Arayüzü</a> <a name="cgi" id="cgi">(CGI)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Common Gateway Interface (CGI)</dd> + <dd>Bir HTTP sunucusunun bir harici programa hizmet istekleri yapmasını + mümkün kılan, sunucu ile bir harici program arasındaki bir arayüz + standardı. Özgün arayüz <a href="http://hoohoo.ncsa.uiuc.edu/cgi/overview.html">NCSA</a> tarafından + tanımlanmış olmakla birlikte ayrıca bir <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3875">CGI RFC’si</a> de vardır.<br /> + Bakınız: <a href="howto/cgi.html">CGI ile Devingen İçerik</a> + </dd> + + <dt><a name="environmentvariable" id="environmentvariable">Ortam Değişkeni</a> <a name="env-variable" id="env-variable">(ortam-değişkeni)</a></dt> + <dd>İşletim sistemi kabuğu tarafından yönetilen ve programlar arasında + bilgi alışverişi amacıyla kullanılan isimli değişkenler. Ayrıca, + Apache de ortam değişkenleri olarak tanımlanabilecek dahili değişkenler + içerir fakat bunlar kabuk ortamında değil dahili Apache yapıları içinde + saklanır.<br /> + Bakınız: <a href="env.html">Apache Ortam Değişkenleri</a> + </dd> + + <dt><a name="session" id="session">Oturum</a></dt> + <dd>Bir iletişimin bağlamsal bilgileri.</dd> + + <dt><a name="hash" id="hash">Özet</a></dt> + <dd>Uzunluğu değişebilen bir dizgenin belli bir durumuna ilişkin sabit + uzunlukta bir dizge üretmek için kullanılan geri dönüşümsüz bir + algoritma. Algoritmaya girdi olan farklı uzunluktaki dizgeler (özet + işlevine bağlı olarak) aynı uzunlukta farklı özetler üretir. + </dd> + + <dt><a name="virtualhosting" id="virtualhosting">Sanal Konaklık</a></dt> + <dd>Tek bir Apache sunucusundan çok sayıda site sunulması. <em>IP tabanlı + sanal konaklık</em>ta siteler birbirlerinden IP adreslerine göre + ayrılırken, <em>isim tabanlı sanal konaklık</em>ta siteler aynı IP + adresinden kendi isimleriyle sunulabilirler.<br /> + Bakınız: <a href="vhosts/">Apache Sanal Konak Belgeleri</a> + </dd> + + <dt><a name="digitalsignature" id="digitalsignature">Sayısal İmza</a></dt> + <dd>Bir sertifikayı veya bir dosyayı doğrulamakta kullanılan şifreli bir + metin. Bir imza <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika + Makamı</a> tarafından bir <em>sertifikaya</em> gömülü olan + <em>genel anahtardan</em> bir özet üretilerek oluşturulur. İmza şifresi + sadece <em>sertifika</em> sahibi ağ öğesinin kimliğini doğrulayacak + SM’nin genel anahtarı kullanılarak çözülebilir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="certificate" id="certificate">Sertifika</a></dt> + <dd>Sunucu, istemci gibi ağ öğelerinin kimliğini kanıtlamakta kullanılan + bir veri kaydı. Bir sertifika, sertifika sahibi (buna sertifikanın + konusu da denir), sertifikayı imzalayan <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika Makamı</a> (SM) (buna + sertifika yayıncısı da denir), sertifika sahibinin <a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickey" title="sözlüğe bakınız">genel anahtarı</a> ve SM tarafından üretilen imza + gibi parçalardan oluşan X.509 bilgisi içerir. Ağ öğeleri bu imzaları SM + sertifikalarını kullanarak doğrular.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="certificatsigningrequest" id="certificatsigningrequest">Sertifika İmzalama İsteği</a> <a name="csr" id="csr">(Sİİ)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Certificate Signing Request (CSR)</dd> + <dd>İmzasız bir sertifikayı <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika Makamı</a>na kendi SM <em>Sertifika</em>sının + <a class="glossarylink" href="./glossary.html#privatekey" title="sözlüğe bakınız">özel anahtar</a>ı ile imzalaması + için yapılan istek. Sİİ imzalanınca bir gerçek sertifika haline + gelir.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="certificationauthority" id="certificationauthority">Sertifika Makamı</a> <a name="ca" id="ca">(SM)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Certification Authority (CA)</dd> + <dd>Ağ öğelerinin güvenilir olarak kimliklerinin doğrulanması için + sertifikaları imzalayan güvenilir üçüncü şahıs. Diğer ağ öğeleri, + sertifikalı bir öğenin kimliğini kanıtlayan bir SM’yi doğrulamak + için imzayı sınayabilir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="modulemagicnumber" id="modulemagicnumber">Sihirli Modül + Numarası</a> (<a name="mmn" id="mmn">SMN</a>)</dt> + <dd>Sihirli Modül Numarası, modüllerin ikil uyumluluğu ile ilgili olarak + Apache kaynak kodunda tanımlanmış bir sabittir. Apache dahili yapıları, + uygulama programlama arayüzünün önemli parçaları ve işlev çağrıları artık + ikil uyumluluğun garanti edilemeyeceği kadar değiştiği zaman SMN + değiştirilir. Bir SMN değişikliğinde ve bazen de sırf yeni bir Apache + sürümü ile çalışmak icabettiğinde tüm üçüncü parti modüllerin en azından + yeniden derlenmesi gerekir. + </dd> + + <dt><a name="ssleay" id="ssleay">SSLeay</a></dt> + <dd>Eric A. Young tarafından geliştirilmiş özgün SSL/TLS + gerçeklenim kütüphanesi. + </dd> + + <dt><a name="serversideincludes" id="serversideincludes">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Server Side Includes <a name="ssi" id="ssi">(SSI)</a></dd> + <dd>İşlem yönergelerini HTML dosyalara gömme tekniği.<br /> + Bakınız: <a href="howto/ssi.html">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirmeye + Giriş</a> + </dd> + + <dt><a name="filter" id="filter">Süzgeç</a></dt> + <dd>Sunucu tarafından alınan ve gönderilen veriye uygulanan bir işlem. + Giriş süzgeçleri sunucuya istemci tarafından gönderilen veriyi işlerken + çıkış süzgeçleri sunucu tarafından istemciye gönderilen belgeleri işler. + Örneğin, <code>INCLUDES</code> çıkış süzgeci, belgeleri <a class="glossarylink" href="./glossary.html#ssi" title="sözlüğe bakınız">sunucu taraflı içerik</a> için işleme sokar.<br /> + Bakınız: <a href="filter.html">Süzgeçler</a> + </dd> + + <dt><a name="cipher" id="cipher">Şifre</a></dt> + <dd>Veri şifrelemek için kullanılan bir algoritma veya sistem. DES, IDEA + veya RC4 örnek verilebilir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="ciphertext" id="ciphertext">Şifreli Metin</a></dt> + <dd>Bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#plaintext" title="sözlüğe bakınız">Düz Metin</a> bir + <a class="glossarylink" href="./glossary.html#cipher" title="sözlüğe bakınız">Şifre</a>den geçirilince elde edilen + sonuç.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="fully-qualifieddomain-name" id="fully-qualifieddomain-name">Tam Alan Adı</a> + <a name="fqdn" id="fqdn">(TAA)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Fully-Qualified Domain-Name (FQDN)</dd> + <dd>Bir IP adresiyle eşleşebilen, bir konak adıyla bir alan adının + birleşiminden oluşan eşsiz bir ağ öğesi ismi. Örneğin, + <code>httpd.apache.org</code> tam alan adında <code>httpd</code> bir konak + adıyken <code>apache.org</code> bir alan adıdır. + </dd> + + <dt><a name="tarball" id="tarball">Tar Paketi</a></dt> + <dd><code>tar</code> uygulaması kullanılarak bir araya getirilmiş + dosyalardan oluşan bir paket. Apache dağıtımları sıkıştırılmış tar + arşivleri içinde veya pkzip kullanılarak saklanır. + </dd> + + <dt><a name="uniformresourceidentifier" id="uniformresourceidentifier">Tektip Özkaynak Betimleyici</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Uniform Resource Identifier + <a name="URI" id="URI">(URI)</a></dd> + <dd>Soyut veya somut bir özkaynağı betimlemek için kullanılan bütünleşik + bir karakter dizisi. Aslen <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc2396.txt">RFC 2396</a> tarafından tanımlanmıştır. Genel Ağ’da kullanılan URI’lerden + genellikle <a class="glossarylink" href="./glossary.html#url" title="sözlüğe bakınız">URL</a>’ler olarak bahsedilir. + </dd> + + <dt><a name="uniformresourcelocator" id="uniformresourcelocator">Tektip Özkaynak Konumlayıcı</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Uniform Resource Locator <a name="url" id="url">(URL)</a></dd> + <dd>Genel Ağ üzerindeki bir özkaynağın ismi veya adresi. Aslen <a class="glossarylink" href="./glossary.html#uniformresourceidentifier" title="sözlüğe bakınız">Tektip Özkaynak Betimleyici</a> + denilen terimin gayrı resmi karşılığıdır. URL’ler <code>http</code> veya + <code>https</code> gibi bir şemayı takip eden bir konak adı ve bir dosya + yolundan oluşurlar. Örneğin, bu sayfanın URL’si + <code>http://httpd.apache.org/docs/trunk/glossary.html</code> olurdu. + </dd> + + <dt><a name="proxy" id="proxy">Vekil</a></dt> + <dd><em>Asıl sunucu</em> ile istemci arasında aracılık yapan sunucu. + İstemciden aldığı istekleri asıl sunucuya gönderip, ondan aldığı + yanıtları istemciye gönderir. Aynı içeriğe birden fazla istemci talip + olursa vekil sunucu bu istekleri her seferinde asıl sunucudan istemek + yerine kendi deposundan karşılar, böylece yanıt zamanı kısalır.<br /> + Bakınız: <a href="mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a> + </dd> + + <dt><a name="configurationfile" id="configurationfile">Yapılandırma Dosyası</a></dt> + <dd>Apache yapılandırmasını denetim altına alan <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">yönergeleri</a> içeren bir metin dosyası.<br /> + Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a> + </dd> + + <dt><a name="configurationdirective" id="configurationdirective">Yapılandırma Yönergesi</a></dt> + <dd>Bakınız: <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">Yönerge</a></dd> + + <dt><a name="directive" id="directive">Yönerge</a></dt> + <dd>Belli Apache davranışlarından bir veya daha fazlasını denetim altına + alan bir yapılandırma komutu. Yönergeler <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma dosyalarına</a> yerleştirilir.<br /> + Bakınız: <a href="mod/directives.html">Yönerge Dizini</a> + </dd> + + <dt><a name="method" id="method">Yöntem</a></dt> + <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#http" title="sözlüğe bakınız">HTTP</a> bağlamında, istemci tarafından + istek satırında belirtilen, bir özkaynağa uygulanacak bir eylem. HTTP + bağlamında belirtilebilecek yöntemlere örnek olarak <code>GET</code>, + <code>POST</code> ve <code>PUT</code> verilebilir. + </dd> + + <dt><a name="x.509" id="x.509">X.509</a></dt> + <dd>SSL/TLS kimlik doğrulamasında kullanılmak üzere Uluslararası Telekom + Birliği (ITU-T) tarafından önerilmiş bir kimlik doğrulama sertitifası + şeması<br /> Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> +</dl> +</div></div> +<div class="bottomlang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/glossary.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/glossary.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./es/glossary.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> | +<a href="./ko/glossary.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/glossary.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div><div id="footer"> +<p class="apache">Copyright 2008 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div> +</body></html>
\ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/glossary.xml.tr b/docs/manual/glossary.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..725a03b5ed --- /dev/null +++ b/docs/manual/glossary.xml.tr @@ -0,0 +1,495 @@ +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?> +<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd"> +<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?> +<!-- English Revision: 558483 --> +<!-- ===================================================== + Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org> + Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org> +========================================================== --> + +<!-- + Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more + contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with + this work for additional information regarding copyright ownership. + The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0 + (the "License"); you may not use this file except in compliance with + the License. You may obtain a copy of the License at + + http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0 + + Unless required by applicable law or agreed to in writing, software + distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS, + WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied. + See the License for the specific language governing permissions and + limitations under the License. +--> + +<manualpage metafile="glossary.xml.meta"> + + <title>Terim Sözlüğü</title> + + <summary> + <p>Bu sözlük, genelinde HTML sayfa sunumuna, özelinde Apache HTTP Sunucusuna + özgü ortak terminolojinin bir kısmını içerir. Her kavram ile ilgili daha + ayrıntılı bilgi bağlarla sağlanmıştır.</p> + </summary> + +<section id="definitions"><title>Tanımlar</title> + + <dl> + <dt><a name="algorithm" id="algorithm">Algoritma</a></dt> + + <dd>Bir sorunu sonlu sayıda adımda çözümlemek için uygulanan kurallar + kümesi veya anlam belirsizliği içermeyen bir formül. Şifreleme için + kullanılan algoritmalara <dfn>şifre</dfn> denir. + </dd> + + <dt><a name="transportlayersecurity" id="transportlayersecurity" + >Aktarım Katmanı Güvenliği</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Transport Layer Security <a name="tls" id="tls">(TLS)</a></dd> + <dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli + yapılabilmesi için SSL’nin ardılı olarak Genel Ağ Mühendisliği Görev Gücü + (IETF) tarafından oluşturulmuş protokol. TLS’nin 1. sürümü ile SSL’in 3. + sürümü hemen hemen aynıdır.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="passphrase" id="passphrase">Anahtar Parolası</a></dt> + <dd>Özel anahtar dosyalarını yetkisiz kişilerden koruyan sözcük veya + cümle. Genellikle sadece <glossary ref="cipher">şifreler</glossary> + için kullanılan gizli şifreleme/şifre çözme anahtarını korur.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="apacheextensiontool" id="apacheextensiontool">Apache Eklenti + Aracı</a> <a name="apxs" id="apxs">(apxs)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: APache eXtension Tool - apxs</dd> + <dd><glossary ref="module">Modül</glossary> kaynak kodlarının devinen + paylaşımlı nesneler (<glossary ref="dso">DSO</glossary>) halinde + derlenmesine ve Apache Sunucusu içinde kurulmasına yardım eden bir Perl + betiği.<br />Daha ayrıntılı bilgi için <program>apxs</program> kılavuz + sayfasına bakınız. + </dd> + + <dt><a name="apacheportableruntime" + id="apacheportableruntime">Apache Taşınabilir Arayüzü</a> <a + name="apr" id="apr">(APR)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Apache Portable Runtime - APR</dd> + <dd>Sunucu ile işletim sistemi arasındaki temel arayüzleri oluşturan + kütüphaneler kümesine verilen ad. APR, Apache HTTP Sunucusuna paralel + bağımsız bir proje olarak geliştirilmektedir.<br /> + Bakınız: <a href="http://apr.apache.org/">Apache Taşınabilir Arayüzü + Projesi</a> + </dd> + + <dt><a name="context" id="context">Bağlam</a></dt> + <dd><glossary ref="configurationfile">Yapılandırma dosyaları</glossary>nda + sadece belli türdeki <glossary ref="directive">yönerge</glossary>lerin + bulunmasına izin verilen bir bölge.<br /> + Bakınız: <a href="mod/directive-dict.html#Context">Apache Yönergelerini + Açıklamak için Kullanılan Terimler</a> + </dd> + + <dt><a name="symmetriccryptophraphy" id="symmetriccryptophraphy" + >Bakışımlı Şifreleme Tekniği</a></dt> + <dd>Şifreleme ve şifre çözme için tek bir anahtarın kullanıldığı + bir şifreleme tekniği.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="header" id="header">Başlık</a></dt> + <dd>Bir <glossary ref="http">HTTP</glossary> isteğinin parçası olarak, + gönderilen yanıtta asıl içerikten önce yer alan ve içerik hakkında + mecazlar içeren veri. + </dd> + + <dt><a name="connect" id="connect">CONNECT</a></dt> + <dd>Ham veri kanallarını HTTP üzerinden yönlendirmek için kullanılan bir HTTP <glossary ref="method">yöntemi</glossary>. SSL protokolü gibi diğer protokolleri sarmalamakta kullanılabilir. + </dd> + + <dt><a name="dynamicsharedobject" id="dynamicsharedobject">Devingen + Paylaşımlı Nesne</a> <a name="dso" id="dso">(DSO)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Dynamic Shared Object (DSO)</dd> + <dd>İstek halinde yüklenebilen, Apache <program>httpd</program> + çalıştırılabilir dosyasından ayrı olarak derlenmiş <glossary + ref="module">modül</glossary>lerin ortak adı.<br /> + Bakınız: <a href="dso.html">Devingen Paylaşımlı Nesne Desteği</a> + </dd> + + <dt><a name="plaintext" id="plaintext">Düz Metin</a></dt> + <dd>Şifrelenmemiş metin.</dd> + + <dt><a name="regularexpresion" id="regularexpresion">Düzenli İfade</a> + <a name="regex" id="regex">(Regex)</a></dt> + <dd>Metin içinde bir şablon tanımlama yolu. Örneğin, “A harfi ile + başlayan bütün sözcükler” veya “10 rakamlı telefon numaraları” ya da + “Baş harfi Z olmayan ve iki virgül içeren cümleler” gibi. Düzenli + ifadeler, Apache’de belli özniteliklere uygun dosya veya özkaynakları + toplamak için esnek bir yol sağlamasından ötürü oldukça yararlıdır. + Örneğin, “resimler” dizini altındaki dosyalardan .gif ve .jpg uzantılı + olanları toplamak için “<code>/resimler/.*(jpg|gif)$</code>” düzenli + ifadesi yazılabilir. Apache, <a href="http://www.pcre.org/">PCRE</a> + kütüphanesi ile sağlanan Perl uyumlu düzenli ifadeleri kullanır. + </dd> + + <dt><a name="accesscontrol" id="accesscontrol">Erişim Denetimi</a></dt> + <!-- Access Control --> + <dd>Ağ bölgelerine erişimin kısıtlanması. Apache bağlamında normal + olarak belli <em>URL</em>’lere erişimi kısıtlamak şeklinde + uygulanır.<br /> Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama, + Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a> + </dd> + + <dt><a name="handler" id="handler">Eylemci</a></dt> + <dd>Bir dosya istendiğinde uygulanacak eylemi Apache içinde gerçekleştiren + nesne. Genellikle dosyalar, dosya türüne bağlı dolaylı eylemcilere + sahiptir. Normalde tüm dosyalar sunucu tarafından sıradan birer dosya + olarak işleme sokulduğu halde bazı belli dosyalar diğerlerinden ayrı + ele alınır. Örneğin, <code>cgi-script</code> eylemcisi dosyaları + <glossary ref="cgi">CGI</glossary>’ler tarafından işlenebilir hale + getirmek üzere işleme sokar.<br /> + Bakınız: <a href="handler.html">Apache Eylemcilerinin Kullanımı</a> + </dd> + + <dt><a name="publickey" id="publickey">Genel Anahtar</a></dt> + <dd><glossary ref="publickeycryptography">Genel Anahtarlı + Şifreleme Tekniği</glossary>nde, sahibinin yaptığı imzaları çözmeye ve + sahibine gönderilen iletileri şifrelemeye yarayan genel erişime açık + anahtar.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="publickeycryptography" id="publickeycryptography" + >Genel Anahtarlı Şifreleme Tekniği</a></dt> + <dd>Şifreleme ve şifre çözme için iki ayrı anahtarın kullanıldığı + bakışımsız şifreleme sistemlerinin konusu veya uygulaması. Bu amaçla + kullanılan anahtarlar bir anahtar çiftinden oluşur. Genel Anahtarlı + Şifrelemeye Bakışımsız Şifreleme de denir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="privatekey" id="privatekey">Gizli Anahtar</a></dt> + <dd><glossary ref="publickeycryptography">Genel Anahtarlı + Şifreleme Tekniği</glossary>nde, giden iletileri imzalamak ve gelen + iletilerin şifrelerini çözmek amacıyla kullanılan gizli anahtar.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="https" id="https">Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü + (HTTPS)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: The HyperText Transfer Protocol (Secure), (HTTPS)</dd> + <dd>Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü, Genel Ağ’da kullanılan standart + şifreli iletişim mekanizmasıdır. Aslında HTTP protokolünün <glossary + ref="ssl">SSL</glossary> üzerinden gerçekleştirilmesinden başka bir + şey değildir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="securesocketslayer" id="securesocketslayer" + >Güvenli Soket Katmanı</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Secure Sockets Layer <a name="ssl" id="ssl">(SSL)</a></dd> + <dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli + yapılabilmesi için Netscape Communications Corporation tarafından + oluşturulmuş bir protokol. Günümüzde en çok <em>HTTPS</em>, yani SSL + üzerinden Hiper Metin Aktarım Protokolü şeklinde kullanılmaktadır.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="hypertexttransferprotocol" + id="hypertexttransferprotocol">Hiper Metin Aktarım Protokolü</a> + <a name="http" id="hhtp">(HTTP)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: HyperText Transfer Protocol (HTTP)</dd> + <dd>Genel Ağ’da kullanılan standart aktarım protokollerinden biri. + Apache, <a href="http://ietf.org/rfc/rfc2616.txt">RFC 2616</a> ile + tanımlanmış protokolün HTTP/1.1 olarak bilinen 1.1 sürümünü gerçekler. + </dd> + + <dt><a name="htaccess" id="htaccess">.htaccess</a></dt> + <dd>Belge dosyaları ağacı içine yerleştirilen bir <glossary + ref="configurationfile">yapılandırma dosyası</glossary> olup yerleştiği + dizine ve o dizinin alt dizinlerine yapılandırma yönergeleri + uygulanmasını sağlar. İsmine rağmen böyle bir dosyanın içerebileceği + yönergeler erişim denetleme yönergeleri ile sınırlı değildir; hemen + her tür yönergeyi içerebilir.<br /> + Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a> + </dd> + + <dt><a name="httpd.conf" id="httpd.conf">httpd.conf</a></dt> + <dd>Ana Apache <glossary ref="configurationfile">yapılandırma + dosyası</glossary>. Dosya sistemindeki öntanımlı yeri + <code>/usr/local/apache2/conf/httpd.conf</code> olup derleme + sırasındaki yapılandırmayla veya çalışma anındaki yapılandırmayla + başka bir yer belirtilebilir.<br /> + Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a> + </dd> + + <dt><a name="export-crippled" id="export-crippled">İhracat Engelli</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Export-Crippled</dd> + <dd>Amerika Birleşik Devletlerinin İhracat Yönetim Düzenlemelerine (EAR) + uymak için şifreleme yoluyla sakatlanmış yazılım. İhracat engelli olması + için şifrelenmiş yazılımları birer şifreli metin haline getiren şifre + anahtarları küçük boyutlu olduğundan şifreleme zor + kullanılarak kırılabilir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="messagedigest" id="messagedigest">İleti Özeti</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Message Digest</dd> + <dd>Aktarım sırasında içeriğinin değişme olasılığı bulunan bir iletinin + içeriğini doğrulamak için kullanılan bir <glossary + ref="hash">özet</glossary>.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="reverseproxy" id="reverseproxy">Karşı Vekil</a></dt> + <dd>İstemciye kendini <em>asıl sunucu</em> imiş gibi gösteren bir + <glossary ref="proxy">vekil</glossary> sunucu. Güvenlik, yük dengelemesi + gibi sebeplerle asıl sunucuyu istemcilerden gizlemek için yararlıdır. + </dd> + + <dt><a name="authentication" id="authentication">Kimlik Doğrulama</a></dt> + <dd>Sunucu, istemci veya kullanıcı gibi bir ağ öğesinin kimliğinin + olumlanması.<br />Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama, + Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a> + </dd> + + <dt><a name="mime-type" id="mime-type">MIME türü</a></dt> + <dd>Aktarılan belgenin çeşidini betimlemenin bir yolu. MIME, Türkçe’ye + ‘Çok Amaçlı Genel Ağ Posta Eklentileri’ olarak çevrilebilecek olan + "Multipurpose Internet Mail Extensions" sözcüklerinden türetilmiş bir + kısaltmadır. MIME türleri bir bölü çizgisi ile ayrılmış bir ana ve bir + alt belge türünün birleşiminden oluşur. <code>text/html</code>, + <code>image/gif</code> ve <code>application/octet-stream</code> örnek + olarak verilebilir. HTTP protokolünde MIME türleri + <code>Content-Type</code> <glossary ref="header">başlığında</glossary> + aktarılır.<br />Bakınız: <a href="mod/mod_mime.html">mod_mime</a> + </dd> + + <dt><a name="module" id="module">Modül</a></dt> + <dd>Bir programın bağımsız parçalarından her biri. Apache işlevselliğinin + çoğu yapılandırmaya dahil edilip edilmeyeceğine kullanıcı tarafından + karar verilebilen modüllerden oluşur. Apache <program>httpd</program> + çalıştırılabiliri içinde derlenmiş modüllere <dfn>durağan modüller</dfn> + adı verilirken ayrı bir yerde saklanan ve çalışma anında isteğe bağlı + olarak yüklenebilen modüllere <dfn>devingen modüller</dfn> veya + <glossary ref="dso">DSO</glossary>’lar denir. Yapılandırmaya öntanımlı + olarak dahil edilen modüllere <dfn>temel modüller</dfn> denir. Apache + için kullanılabilecek modüllerin çoğu Apache HTTP Sunucusunun + <glossary ref="tarball">tar paketi</glossary> içinde dağıtılmaz; bunlara + <dfn>üçüncü parti modüller</dfn> denir.<br /> + Bakınız: <a href="mod/">Modül Dizini</a> + </dd> + + <dt><a name="openssl" id="openssl">OpenSSL</a></dt> + <dd>SSL/TLS için açık kaynak kodlu araç kiti.<br />Daha ayrıntılı bilgi + için <a href="http://www.openssl.org/">http://www.openssl.org/</a> + adresine bakınız. + </dd> + + <dt><a name="commongatewayinterface" id="commongatewayinterface" + >Ortak Ağgeçidi Arayüzü</a> <a name="cgi" id="cgi">(CGI)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Common Gateway Interface (CGI)</dd> + <dd>Bir HTTP sunucusunun bir harici programa hizmet istekleri yapmasını + mümkün kılan, sunucu ile bir harici program arasındaki bir arayüz + standardı. Özgün arayüz <a + href="http://hoohoo.ncsa.uiuc.edu/cgi/overview.html">NCSA</a> tarafından + tanımlanmış olmakla birlikte ayrıca bir <a + href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3875">CGI RFC’si</a> de vardır.<br /> + Bakınız: <a href="howto/cgi.html">CGI ile Devingen İçerik</a> + </dd> + + <dt><a name="environmentvariable" id="environmentvariable" + >Ortam Değişkeni</a> <a name="env-variable" id="env-variable" + >(ortam-değişkeni)</a></dt> + <dd>İşletim sistemi kabuğu tarafından yönetilen ve programlar arasında + bilgi alışverişi amacıyla kullanılan isimli değişkenler. Ayrıca, + Apache de ortam değişkenleri olarak tanımlanabilecek dahili değişkenler + içerir fakat bunlar kabuk ortamında değil dahili Apache yapıları içinde + saklanır.<br /> + Bakınız: <a href="env.html">Apache Ortam Değişkenleri</a> + </dd> + + <dt><a name="session" id="session">Oturum</a></dt> + <dd>Bir iletişimin bağlamsal bilgileri.</dd> + + <dt><a name="hash" id="hash">Özet</a></dt> + <dd>Uzunluğu değişebilen bir dizgenin belli bir durumuna ilişkin sabit + uzunlukta bir dizge üretmek için kullanılan geri dönüşümsüz bir + algoritma. Algoritmaya girdi olan farklı uzunluktaki dizgeler (özet + işlevine bağlı olarak) aynı uzunlukta farklı özetler üretir. + </dd> + + <dt><a name="virtualhosting" id="virtualhosting">Sanal Konaklık</a></dt> + <dd>Tek bir Apache sunucusundan çok sayıda site sunulması. <em>IP tabanlı + sanal konaklık</em>ta siteler birbirlerinden IP adreslerine göre + ayrılırken, <em>isim tabanlı sanal konaklık</em>ta siteler aynı IP + adresinden kendi isimleriyle sunulabilirler.<br /> + Bakınız: <a href="vhosts/">Apache Sanal Konak Belgeleri</a> + </dd> + + <dt><a name="digitalsignature" id="digitalsignature">Sayısal İmza</a></dt> + <dd>Bir sertifikayı veya bir dosyayı doğrulamakta kullanılan şifreli bir + metin. Bir imza <glossary ref="certificationauthority">Sertifika + Makamı</glossary> tarafından bir <em>sertifikaya</em> gömülü olan + <em>genel anahtardan</em> bir özet üretilerek oluşturulur. İmza şifresi + sadece <em>sertifika</em> sahibi ağ öğesinin kimliğini doğrulayacak + SM’nin genel anahtarı kullanılarak çözülebilir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="certificate" id="certificate">Sertifika</a></dt> + <dd>Sunucu, istemci gibi ağ öğelerinin kimliğini kanıtlamakta kullanılan + bir veri kaydı. Bir sertifika, sertifika sahibi (buna sertifikanın + konusu da denir), sertifikayı imzalayan <glossary + ref="certificationauthority">Sertifika Makamı</glossary> (SM) (buna + sertifika yayıncısı da denir), sertifika sahibinin <glossary + ref="publickey">genel anahtarı</glossary> ve SM tarafından üretilen imza + gibi parçalardan oluşan X.509 bilgisi içerir. Ağ öğeleri bu imzaları SM + sertifikalarını kullanarak doğrular.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="certificatsigningrequest" id="certificatsigningrequest" + >Sertifika İmzalama İsteği</a> <a name="csr" id="csr">(Sİİ)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Certificate Signing Request (CSR)</dd> + <dd>İmzasız bir sertifikayı <glossary ref="certificationauthority" + >Sertifika Makamı</glossary>na kendi SM <em>Sertifika</em>sının + <glossary ref="privatekey">özel anahtar</glossary>ı ile imzalaması + için yapılan istek. Sİİ imzalanınca bir gerçek sertifika haline + gelir.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="certificationauthority" id="certificationauthority" + >Sertifika Makamı</a> <a name="ca" id="ca">(SM)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Certification Authority (CA)</dd> + <dd>Ağ öğelerinin güvenilir olarak kimliklerinin doğrulanması için + sertifikaları imzalayan güvenilir üçüncü şahıs. Diğer ağ öğeleri, + sertifikalı bir öğenin kimliğini kanıtlayan bir SM’yi doğrulamak + için imzayı sınayabilir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="modulemagicnumber" id="modulemagicnumber">Sihirli Modül + Numarası</a> (<a name="mmn" id="mmn">SMN</a>)</dt> + <dd>Sihirli Modül Numarası, modüllerin ikil uyumluluğu ile ilgili olarak + Apache kaynak kodunda tanımlanmış bir sabittir. Apache dahili yapıları, + uygulama programlama arayüzünün önemli parçaları ve işlev çağrıları artık + ikil uyumluluğun garanti edilemeyeceği kadar değiştiği zaman SMN + değiştirilir. Bir SMN değişikliğinde ve bazen de sırf yeni bir Apache + sürümü ile çalışmak icabettiğinde tüm üçüncü parti modüllerin en azından + yeniden derlenmesi gerekir. + </dd> + + <dt><a name="ssleay" id="ssleay">SSLeay</a></dt> + <dd>Eric A. Young tarafından geliştirilmiş özgün SSL/TLS + gerçeklenim kütüphanesi. + </dd> + + <dt><a name="serversideincludes" id="serversideincludes" + >Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Server Side Includes <a name="ssi" id="ssi">(SSI)</a></dd> + <dd>İşlem yönergelerini HTML dosyalara gömme tekniği.<br /> + Bakınız: <a href="howto/ssi.html">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirmeye + Giriş</a> + </dd> + + <dt><a name="filter" id="filter">Süzgeç</a></dt> + <dd>Sunucu tarafından alınan ve gönderilen veriye uygulanan bir işlem. + Giriş süzgeçleri sunucuya istemci tarafından gönderilen veriyi işlerken + çıkış süzgeçleri sunucu tarafından istemciye gönderilen belgeleri işler. + Örneğin, <code>INCLUDES</code> çıkış süzgeci, belgeleri <glossary + ref="ssi">sunucu taraflı içerik</glossary> için işleme sokar.<br /> + Bakınız: <a href="filter.html">Süzgeçler</a> + </dd> + + <dt><a name="cipher" id="cipher">Şifre</a></dt> + <dd>Veri şifrelemek için kullanılan bir algoritma veya sistem. DES, IDEA + veya RC4 örnek verilebilir.<br /> + Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="ciphertext" id="ciphertext">Şifreli Metin</a></dt> + <dd>Bir <glossary ref="plaintext">Düz Metin</glossary> bir + <glossary ref="cipher">Şifre</glossary>den geçirilince elde edilen + sonuç.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> + + <dt><a name="fully-qualifieddomain-name" + id="fully-qualifieddomain-name">Tam Alan Adı</a> + <a name="fqdn" id="fqdn">(TAA)</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Fully-Qualified Domain-Name (FQDN)</dd> + <dd>Bir IP adresiyle eşleşebilen, bir konak adıyla bir alan adının + birleşiminden oluşan eşsiz bir ağ öğesi ismi. Örneğin, + <code>httpd.apache.org</code> tam alan adında <code>httpd</code> bir konak + adıyken <code>apache.org</code> bir alan adıdır. + </dd> + + <dt><a name="tarball" id="tarball">Tar Paketi</a></dt> + <dd><code>tar</code> uygulaması kullanılarak bir araya getirilmiş + dosyalardan oluşan bir paket. Apache dağıtımları sıkıştırılmış tar + arşivleri içinde veya pkzip kullanılarak saklanır. + </dd> + + <dt><a name="uniformresourceidentifier" id="uniformresourceidentifier" + >Tektip Özkaynak Betimleyici</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Uniform Resource Identifier + <a name="URI" id="URI">(URI)</a></dd> + <dd>Soyut veya somut bir özkaynağı betimlemek için kullanılan bütünleşik + bir karakter dizisi. Aslen <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc2396.txt" + >RFC 2396</a> tarafından tanımlanmıştır. Genel Ağ’da kullanılan URI’lerden + genellikle <glossary ref="url">URL</glossary>’ler olarak bahsedilir. + </dd> + + <dt><a name="uniformresourcelocator" id="uniformresourcelocator" + >Tektip Özkaynak Konumlayıcı</a></dt> + <dd>İngilizcesi: Uniform Resource Locator <a name="url" id="url">(URL)</a></dd> + <dd>Genel Ağ üzerindeki bir özkaynağın ismi veya adresi. Aslen <glossary + ref="uniformresourceidentifier">Tektip Özkaynak Betimleyici</glossary> + denilen terimin gayrı resmi karşılığıdır. URL’ler <code>http</code> veya + <code>https</code> gibi bir şemayı takip eden bir konak adı ve bir dosya + yolundan oluşurlar. Örneğin, bu sayfanın URL’si + <code>http://httpd.apache.org/docs/&httpd.docs;/glossary.html</code> olurdu. + </dd> + + <dt><a name="proxy" id="proxy">Vekil</a></dt> + <dd><em>Asıl sunucu</em> ile istemci arasında aracılık yapan sunucu. + İstemciden aldığı istekleri asıl sunucuya gönderip, ondan aldığı + yanıtları istemciye gönderir. Aynı içeriğe birden fazla istemci talip + olursa vekil sunucu bu istekleri her seferinde asıl sunucudan istemek + yerine kendi deposundan karşılar, böylece yanıt zamanı kısalır.<br /> + Bakınız: <a href="mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a> + </dd> + + <dt><a name="configurationfile" id="configurationfile" + >Yapılandırma Dosyası</a></dt> + <dd>Apache yapılandırmasını denetim altına alan <glossary + ref="directive">yönergeleri</glossary> içeren bir metin dosyası.<br /> + Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a> + </dd> + + <dt><a name="configurationdirective" + id="configurationdirective">Yapılandırma Yönergesi</a></dt> + <dd>Bakınız: <glossary ref="directive">Yönerge</glossary></dd> + + <dt><a name="directive" id="directive">Yönerge</a></dt> + <dd>Belli Apache davranışlarından bir veya daha fazlasını denetim altına + alan bir yapılandırma komutu. Yönergeler <glossary ref="configurationfile" + >yapılandırma dosyalarına</glossary> yerleştirilir.<br /> + Bakınız: <a href="mod/directives.html">Yönerge Dizini</a> + </dd> + + <dt><a name="method" id="method">Yöntem</a></dt> + <dd><glossary ref="http">HTTP</glossary> bağlamında, istemci tarafından + istek satırında belirtilen, bir özkaynağa uygulanacak bir eylem. HTTP + bağlamında belirtilebilecek yöntemlere örnek olarak <code>GET</code>, + <code>POST</code> ve <code>PUT</code> verilebilir. + </dd> + + <dt><a name="x.509" id="x.509">X.509</a></dt> + <dd>SSL/TLS kimlik doğrulamasında kullanılmak üzere Uluslararası Telekom + Birliği (ITU-T) tarafından önerilmiş bir kimlik doğrulama sertitifası + şeması<br /> Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a> + </dd> +</dl> +</section> +</manualpage> diff --git a/docs/manual/install.html.tr.utf8 b/docs/manual/install.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..8eb7c33395 --- /dev/null +++ b/docs/manual/install.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,390 @@ +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!-- + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + This file is generated from xml source: DO NOT EDIT + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + --> +<title>Derleme ve Kurulum - Apache HTTP Sunucusu</title> +<link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" /> +<link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" /> +<link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /> +<link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head> +<body id="manual-page"><div id="page-header"> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p> +<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3</p> +<img alt="" src="./images/feather.gif" /></div> +<div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div> +<div id="path"> +<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.3</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Derleme ve Kurulum</h1> +<div class="toplang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/install.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/install.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./es/install.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> | +<a href="./fr/install.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> | +<a href="./ja/install.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/install.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/install.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div> + + + <p>Bu belge Apache HTTP Sunucusunun sadece Unix ve Unix benzeri + sistemlerde derlenmesini ve kurulmasını kapsar. Windows üzerinde + derleme ve kurulum için <a href="platform/windows.html">Apache HTTPd’nin + Microsoft Windows ile kullanımı</a> bölümüne bakınız. Diğer platformlar + için ise <a href="platform/">platform</a> belgelerine bakınız.</p> + + <p>Apache HTTPd, derleme ortamını oluşturmak için çoğu Açık Kaynak Kodlu + projenin yaptığı gibi <code>libtool</code> ve <code>autoconf</code> + kullanır.</p> + + <p>Eğer sadece sürüm yükseltiyorsanız (2.2.50’den 2.2.51’e yükseltmek + gibi) lütfen doğrudan <a href="#upgrading">Yükseltme</a> bölümüne + atlayınız.</p> + +</div> +<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#overview">Tez canlılar için genel bir bakış</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#requirements">Gereksinimler</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#download">İndirme</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#extract">Paketi açma</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#configure">Kaynak ağacının yapılandırılması</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#compile">Derleme</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#install">Kurulum</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#customize">Kişiselleştirme</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#test">Deneme</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#upgrading">Yükseltme</a></li> +</ul><h3>Ayrıca bakınız:</h3><ul class="seealso"><li><a href="programs/configure.html">Kaynak ağacının yapılandırılması</a></li><li><a href="invoking.html">Apache HTTPd’nin başlatılması</a></li><li><a href="stopping.html">Durdurma ve yeniden başlatma</a></li></ul></div> +<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="overview" id="overview">Tez canlılar için genel bir bakış</a></h2> + + <table> + + <tr> + <td><a href="#download">İndirme</a></td> + + <td><code>$ lynx http://httpd.apache.org/download.cgi</code> + </td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#extract">Paketi açma</a></td> + + <td><code>$ gzip -d httpd-<em>NN</em>.tar.gz<br /> + $ tar xvf httpd-<em>NN</em>.tar<br /> + $ cd httpd-<em>NN</em></code></td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#configure">Yapılandırma</a></td> + + <td><code>$ ./configure --prefix=<em>ÖNEK</em></code> + </td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#compile">Derleme</a></td> + + <td><code>$ make</code> </td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#install">Kurulum</a></td> + + <td><code>$ make install</code> </td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#customize">Kişiselleştirme</a></td> + + <td><code>$ vi <em>ÖNEK</em>/conf/httpd.conf</code> </td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#test">Deneme</a></td> + + <td><code>$ <em>ÖNEK</em>/bin/apachectl -k start</code> + </td> + </tr> + </table> + + <p><em>NN</em> yerine kuracağınız sürümü, <code><em>ÖNEK</em></code> + yerine de dosya sisteminde sunucunun altına kurulacağı dizin yolunu + yazınız. <code><em>ÖNEK</em></code> belirtilmezse + <code>/usr/local/apache2</code> öntanımlıdır.</p> + + <p>Derleme ve kurulum işleminin her aşaması, Apache HTTPd Sunucusunun + derlenmesi ve kurulması için gerekenler başta olmak üzere aşağıda + ayrıntılı olarak açıklanmıştır.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="requirements" id="requirements">Gereksinimler</a></h2> + + <p>Apache HTTPd’yi derleyebilmek için şunlar mevcut olmalıdır:</p> + + <dl> + <dt>Disk Alanı</dt> + <dd>Geçici olarak en azından 50 MB boş disk alanınız olduğundan emin + olunuz. Kurulumdan sonra Apache yaklaşık 10 MB disk alanı kaplıyor + olacaktır. Asıl disk alanı gereksinimi seçtiğiniz yapılandırma + seçenekleri ve üçüncü parti modüllere göre değişiklik + gösterecektir.</dd> + + <dt>ANSI-C Derleyici ve Derleme Sistemi</dt> + <dd>Bir ANSI-C derleyicinin kurulu olduğundan emin olunuz. <a href="http://www.gnu.org/">Free Software Foundation (FSF)</a> + tarafından dağıtılan <a href="http://www.gnu.org/software/gcc/gcc.html">GNU C derleyicisini + (GCC)</a> kullanmanız önerilir. GCC yoksa en azından satıcınızın + derleyicisinin ANSI uyumlu olduğundan emin olunuz. Ayrıca, + <code>PATH</code> ortam değişkeninizin içerdiği yollarda + <code>make</code> gibi temel derleme araçları da bulunmalıdır.</dd> + + <dt>Zamanın doğru belirlenmesi</dt> + <dd>HTTP protokolünün elemanları sunuldukları tarih ve saate göre ifade + edilirler. Bu bakımdan sisteminizdeki zaman ayarlama oluşumunun + ayarlarını gözden geçirmenizin tam sırasıdır. Bu amaçla, Ağ Zaman + Protokolüne (NTP) göre çalışan <code>ntpdate</code> veya + <code>xntpd</code> programları kullanılır. NTP yazılımları ve halka + açık zaman sunucuları hakkında daha ayrıntılı bilgi için <a href="http://www.ntp.org">NTP sitesine bakınız</a>.</dd> + + <dt><a href="http://www.perl.org/">Perl 5</a> [SEÇİMLİK]</dt> + <dd>Perl ile yazılmış <code class="program"><a href="./programs/apxs.html">apxs</a></code> veya + <code class="program"><a href="./programs/dbmmanage.html">dbmmanage</a></code> gibi bazı betikleri desteklemek için + Perl 5 yorumlayıcısı gerekir (5.003 veya daha yeni sürümleri + yeterlidir). Eğer sisteminizde birden fazla Perl yorumlayıcı + kuruluysa (örneğin, sistem geneli için Perl 4, kendi kullanımızı için + Perl 5 kurulu olabilir), doğru sürümün kullanılacağından emin olmak + bunu <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiğine <code>--with-perl</code> + seçeneğini kullanarak belirtmeniz önerilir. Eğer + <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiği sisteminizde Perl 5 yorumlayıcısı + bulamazsa bu betikleri kullanamazsınız. Ancak, bu durum Apache + HTTPd’nin derlenip kurulmasına engel değildir.</dd> + </dl> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="download" id="download">İndirme</a></h2> + + <p>Apache HTTP Sunucusunu, çeşitli yansıların da listelendiği <a href="http://httpd.apache.org/download.cgi">Apache HTTP Sunucusu + indirme sayfasından</a> indirebilirsiniz. Unix benzeri sistemler + kullanan Apache HTTPd kullanıcılarının kaynak paketlerinden birini + indirip derlemeleri daha iyi olacaktır. Derleme işlemi (aşağıda + açıklanmıştır) kolaydır ve sunucunuzu ihtiyaçlarınıza uygun olarak + kişiselleştirmenize imkan tanır. Ayrıca, hazır derlenmiş paketler + çoğunlukla en son kaynak sürüm kadar güncel değildirler. Eğer böyle bir + paket indirmişseniz, kurarken paketin içinde bulunan + <code>INSTALL.bindist</code> dosyasındaki talimatlara uyunuz.</p> + + <p>İndirme işleminin ardından Apache HTTP Sunucusunun eksiksiz ve + değişikliğe uğramamış olduğunun doğrulanması önemlidir. Bu indirilen + tar paketinin PGP imzasına göre sınanması ile sağlanabilir. Bunun nasıl + yapılacağı <a href="http://httpd.apache.org/download.cgi#verify">indirme + sayfasında</a> anlatıldığı gibi <a href="http://httpd.apache.org/dev/verification.html">PGP + kullanımının</a> anlatıldığı daha geniş bir örnek de vardır.</p> + +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="extract" id="extract">Paketi açma</a></h2> + + <p>Apache HTTPd tar paketinden sıkıştırmayı kaldırdıktan sonra tar + arşivinden dosyaları çıkarmak basit bir işlemdir:</p> + + <div class="example"><p><code> + $ gzip -d httpd-<em>NN</em>.tar.gz<br /> + $ tar xvf httpd-<em>NN</em>.tar + </code></p></div> + + <p>Bu işlem bulunduğunuz dizinin içinde dağıtımın kaynak dosyalarını + içeren yeni bir dizin oluşturacaktır. Sunucuyu derleme işlmine + başlayabilmek için önce <code>cd</code> ile bu dizine geçmelisiniz.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="configure" id="configure">Kaynak ağacının yapılandırılması</a></h2> + + <p>Sonraki adım, Apache HTTPd kaynak ağacının platformunuza ve kişisel + gereksinimlerinize uygun olarak yapılandırılmasıdır. Bu işlem dağıtımın + kök dizininde bulunan <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiği kullanılarak + yapılır. (Apache HTTPd kaynak ağacının resmen dağıtıma girmemiş bir + sürümünü indiren geliştiricilerin sistemlerinde <code>autoconf</code> ve + <code>libtool</code> kurulu olması ve sonraki adıma geçmek için + <code>buildconf</code> çalıştırmaları gerekir. Bu işlem resmi + dağıtımlar için gerekli değildir.)</p> + + <p>Kaynak ağacını tamamen öntanımlı seçenekler kullanılarak derlemek için + <code>./configure</code> komutunu vermek yeterlidir. Öntanımlı + seçenekleri değiştirmek için <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiği + çeşitli değişkenler ve komut satırı seçenekleri kabul eder.</p> + + <p>En önemli seçenek, Apache HTTP Sunucusunun kurulacağı yerin + belirlenmesini, dolayısıyla Apache’nin bu konumda doğru olarak + çalışması için yapılandırılmasını sağlayan <code>--prefix</code>’tir. + Kurulacak dosyaların yerleri ile ilgili daha ayrıntılı denetim ek <a href="programs/configure.html#installationdirectories">yapılandırma + seçenekleri</a> ile mümkün kılınmıştır.</p> + + <p>Bu noktada ayrıca, Apache HTTPd’de hangi özelliklerin bulunmasını + istediğinizi <a href="mod/">modülleri</a> etkin kılarak veya iptal + ederek belirtebilirsiniz. Apache, öntanımlı olarak içerilmiş <a href="mod/module-dict.html#Status">temel</a> modüllerle gelir. Diğer + modüller <code>--enable-<var>modül</var></code> seçenekleri + kullanılarak etkinleştirilir. Buradaki <code><var>modül</var></code>, + önünden <code>mod_</code> dizgesi kaldırılmış ve içindeki altçizgi + imleri tire imleri ile değiştirilmiş modül ismidir. Ayrıca, + <code>--enable-<var>modül</var>=shared</code> seçeneklerini kullanarak + modülleri çalışma anında gerektiğinde yüklemek veya kaldırmak üzere <a href="dso.html">paylaşımlı nesneler (DSO’lar)</a> olarak derlemeniz de + mümkündür. Temel modülleri de benzer şekilde + <code>--disable-<var>modül</var></code> seçenekleriyle iptal + edebilirsiniz. <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiği mevcut olmayan + modüller için sizi uyarmayıp, seçeneği yok saymakla yetineceğinden, bu + seçenekleri kullanırken dikkatli olmalısınız.</p> + + <p>Ek olarak, bazen kullandığınız derleyici, kütüphaneler veya başlık + dosyalarının yerleri hakkında <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiğine + ilave bilgiler sağlamanız gerekir. Bu işlem + <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiğine ya ortam değişkenleriyle ya da + komut satırı seçenekleriyle bilgi aktarılarak yapılır. Daha fazla bilgi + için <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> kılavuz sayfasına bakınız.</p> + + <p>Apache’yi derlerken ne gibi olasılıklara sahip olduğunuz hakkında bir + izlenim edinmeniz için aşağıda tipik bir örneğe yer verilmiştir. Bu + örnekte, Apache’nin <code>/sw/pkg/apache</code> önekiyle başlayan + dizinlere kurulması, belli bir derleyici ve derleyici seçenekleriyle + derlenmesi ve <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> ve + <code class="module"><a href="./mod/mod_speling.html">mod_speling</a></code> modüllerinin de DSO mekanizması üzerinden + daha sonra yüklenmek üzere derlenmesi istenmektedir:</p> + + <div class="example"><p><code> + $ CC="pgcc" CFLAGS="-O2" \<br /> + ./configure --prefix=/sw/pkg/apache \<br /> + --enable-rewrite=shared \<br /> + --enable-speling=shared + </code></p></div> + + <p><code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiği başlatıldığında sisteminizde + mevcut özelliklerin işe yararlığını sınamak ve sonradan sunucuyu + derlemek için kullanılacak Makefile dosyalarını oluşturmak için bir kaç + dakika çalışacaktır.</p> + + <p><code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> seçeneklerinin tamamı ayrıtılı olarak + <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> kılavuz sayfasında açıklanmıştır.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="compile" id="compile">Derleme</a></h2> + + <p>Artık, Apache HTTPd paketini şekillendiren çeşitli parçaları derlemek + için basitçe aşağıdaki komutu verebilirsiniz:</p> + + <div class="example"><p><code>$ make</code></p></div> + + <p>Bu komutu verdikten sonra lütfen sabırlı olunuz. Temel yapılandırmanın + derlenmesi bir kaç dakika alsa da modüllerin derlenmesi donanımınıza ve + seçtiğiniz modüllerin sayısına bağlı olarak daha uzun süre + gerektirecektir.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="install" id="install">Kurulum</a></h2> + + <p>Şimdi sıra <code><em>ÖNEK</em></code> dizini altına kurulmak üzere + yapılandırdığınız (yukarı <code>--prefix</code> seçeneğine bakınız) + paketi kurmaya geldi. Basitçe şu komutu veriniz:</p> + +<div class="example"><p><code># make install</code></p></div> + + <p><code><em>ÖNEK</em></code> dizininde genellikle yazma izinlerinin + sınırlı oluşu nedeniyle bu adım genellikle root yetkilerini + gerektirir.</p> + + <p>Eğer sürüm yükseltiyorsanız, kurulum sırasında mevcut yapılandırma + dosyalarının ve belgelerin üzerine yazılmayacaktır.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="customize" id="customize">Kişiselleştirme</a></h2> + + <p>Bu adımda, Apache HTTP Sunucunuzu <code><em>ÖNEK</em>/conf/</code> + dizini altındaki <a href="configuring.html">yapılandırma + dosyalarını</a> düzenleyerek kişiselleştirebilirsiniz.</p> + + <div class="example"><p><code>$ vi <em>ÖNEK</em>/conf/httpd.conf</code></p></div> + + <p>Bu kılavuz ve kullanılabilecek <a href="mod/directives.html">yapılandırma yönergelerinin</a> kılavuzlarını + <code><em>ÖNEK</em>/<a href="./">docs/manual/</a></code> altında + bulabileceğiniz gibi en son sürümünü daima <a href="http://httpd.apache.org/docs/trunk/">http://httpd.apache.org/docs/trunk/</a> adresinde + bulabilirsiniz.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="test" id="test">Deneme</a></h2> + + <p>Artık Apache HTTP Sunucunuzu <a href="invoking.html">başlatmaya</a> + hazırsınız. Hemen şu komutu verin:</p> + + <div class="example"><p><code>$ <em>ÖNEK</em>/bin/apachectl -k start</code></p></div> + + <p><code>http://localhost/</code> üzerinden ilk belgeniz için bir istek + yapmalısınız. Genellikle <code class="directive"><a href="./mod/core.html#documentroot">DocumentRoot</a></code> olarak bilinen + <code><em>ÖNEK</em>/htdocs/</code> altındaki sayfayı görürsünüz. + Çalışmakta olan sunucuyu <a href="stopping.html">durdurmak</a> için şu + komutu verebilirsiniz:</p> + + <div class="example"><p><code>$ <em>ÖNEK</em>/bin/apachectl -k stop</code></p></div> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="upgrading" id="upgrading">Yükseltme</a></h2> + + <p>Sürüm yükseltme işleminin ilk adımı, sitenizi etkileyen değişiklikleri + öğrenmek için dağıtım duyurusunu ve kaynak paketindeki + <code>CHANGES</code> dosyasını okumaktır. Ana sürümlerden yükseltme + yapıyorsanız (1.3’ten 2.0’a veya 2.0’dan 2.2’ye gibi), derleme anı ve + çalışma anı yapılandırmalarındaki ana farklılıklar elle ayarlamalar + yapmanızı gerektirecektir. Ayrıca, tüm modüllerin de modül API’sindeki + değişikliklere uyum sağlaması için yükseltilmesi gerekecektir.</p> + + <p>Aynı ana sürüm içinde yükseltme yapmak (2.2.55’ten 2.2.57’ye + yükseltmek gibi) daha kolaydır. <code>make install</code> işlemi, + mevcut yapılandırma ve günlük dosyalarınızın ve belgelerin üzerine + yazmayacaktır. Ek olarak, geliştiriciler alt sürüm değişikliklerinde + <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> seçenekleri, çalışma anı yapılandırması + veya modül API’sinde uyumsuz değişiklikler yapmamaya özen + göstereceklerdir. Çoğu durumda, aynı <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> komut + satırını, aynı yapılandırma dosyasını kullanabileceksiniz ve tüm + modülleriniz de çalışmaya devam edebilecektir.</p> + + <p>Aynı ana sürüm içinde yükseltme işlemine, eski kaynak ağacının kök + dizininde veya kurulu sunucunuzun <code>build</code> dizininde + bulacağınız <code>config.nice</code> dosyasını yeni kaynak ağacının kök + dizinine kopyalamak suretiyle başlayabilirsiniz. Bu dosya evvelce + kaynak ağacını yapılandırmakta kullandığınız + <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> komut satırını içerir. + <code>config.nice</code> dosyasında yapmak istediğiniz değişiklikler + varsa yaptıktan sonra şu komutları veriniz:</p> + + <div class="example"><p><code> + $ ./config.nice<br /> + $ make<br /> + $ make install<br /> + $ <em>ÖNEK</em>/bin/apachectl -k graceful-stop<br /> + $ <em>ÖNEK</em>/bin/apachectl -k start<br /> + </code></p></div> + + <div class="warning">Her yeni sürümü hizmete sokmadan önce daima çalışma + ortamınızda denemeniz gerekir. Örneğin, yükseltme işlemini + sonuçlandırmadan önce eski sürümün çalışmasını durdurmadan yenisini + farklı bir <code>--prefix</code> ile kurabilir ve farklı bir port ile + (<code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergesini + ayarlamak suretiyle) çalıştırabilirsiniz.</div> + + <p>Özgün <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> seçeneklerinizi değiştirmek veya + yeni seçenekler eklemek isterseniz bunları <code>config.nice</code> + betiğine komut satırı argümanları olarak belirtebilirsiniz:</p> + + <div class="example"><p><code> + $ ./config.nice --prefix=/home/dnm/apache --with-port=90 + </code></p></div> +</div></div> +<div class="bottomlang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/install.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/install.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./es/install.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> | +<a href="./fr/install.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> | +<a href="./ja/install.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/install.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/install.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div><div id="footer"> +<p class="apache">Copyright 2008 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div> +</body></html>
\ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/install.xml.tr b/docs/manual/install.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..4c78919435 --- /dev/null +++ b/docs/manual/install.xml.tr @@ -0,0 +1,385 @@ +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?> +<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd"> +<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?> +<!-- English Revision: 527129 $ --> +<!-- ===================================================== + Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org> + Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org> +========================================================== --> + +<!-- + Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more + contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with + this work for additional information regarding copyright ownership. + The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0 + (the "License"); you may not use this file except in compliance with + the License. You may obtain a copy of the License at + + http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0 + + Unless required by applicable law or agreed to in writing, software + distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS, + WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied. + See the License for the specific language governing permissions and + limitations under the License. +--> + +<manualpage metafile="install.xml.meta"> + + <title>Derleme ve Kurulum</title> + +<summary> + + <p>Bu belge Apache HTTP Sunucusunun sadece Unix ve Unix benzeri + sistemlerde derlenmesini ve kurulmasını kapsar. Windows üzerinde + derleme ve kurulum için <a href="platform/windows.html">Apache HTTPd’nin + Microsoft Windows ile kullanımı</a> bölümüne bakınız. Diğer platformlar + için ise <a href="platform/">platform</a> belgelerine bakınız.</p> + + <p>Apache HTTPd, derleme ortamını oluşturmak için çoğu Açık Kaynak Kodlu + projenin yaptığı gibi <code>libtool</code> ve <code>autoconf</code> + kullanır.</p> + + <p>Eğer sadece sürüm yükseltiyorsanız (2.2.50’den 2.2.51’e yükseltmek + gibi) lütfen doğrudan <a href="#upgrading">Yükseltme</a> bölümüne + atlayınız.</p> + +</summary> + +<seealso><a href="programs/configure.html">Kaynak ağacının yapılandırılması</a></seealso> +<seealso><a href="invoking.html">Apache HTTPd’nin başlatılması</a></seealso> +<seealso><a href="stopping.html">Durdurma ve yeniden başlatma</a></seealso> + +<section id="overview"><title>Tez canlılar için genel bir bakış</title> + + <table> + <columnspec><column width=".13"/><column width=".80"/></columnspec> + <tr> + <td><a href="#download">İndirme</a></td> + + <td><code>$ lynx http://httpd.apache.org/download.cgi</code> + </td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#extract">Paketi açma</a></td> + + <td><code>$ gzip -d httpd-<em>NN</em>.tar.gz<br /> + $ tar xvf httpd-<em>NN</em>.tar<br /> + $ cd httpd-<em>NN</em></code></td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#configure">Yapılandırma</a></td> + + <td><code>$ ./configure --prefix=<em>ÖNEK</em></code> + </td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#compile">Derleme</a></td> + + <td><code>$ make</code> </td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#install">Kurulum</a></td> + + <td><code>$ make install</code> </td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#customize">Kişiselleştirme</a></td> + + <td><code>$ vi <em>ÖNEK</em>/conf/httpd.conf</code> </td> + </tr> + + <tr> + <td><a href="#test">Deneme</a></td> + + <td><code>$ <em>ÖNEK</em>/bin/apachectl -k start</code> + </td> + </tr> + </table> + + <p><em>NN</em> yerine kuracağınız sürümü, <code><em>ÖNEK</em></code> + yerine de dosya sisteminde sunucunun altına kurulacağı dizin yolunu + yazınız. <code><em>ÖNEK</em></code> belirtilmezse + <code>/usr/local/apache2</code> öntanımlıdır.</p> + + <p>Derleme ve kurulum işleminin her aşaması, Apache HTTPd Sunucusunun + derlenmesi ve kurulması için gerekenler başta olmak üzere aşağıda + ayrıntılı olarak açıklanmıştır.</p> +</section> + +<section id="requirements"><title>Gereksinimler</title> + + <p>Apache HTTPd’yi derleyebilmek için şunlar mevcut olmalıdır:</p> + + <dl> + <dt>Disk Alanı</dt> + <dd>Geçici olarak en azından 50 MB boş disk alanınız olduğundan emin + olunuz. Kurulumdan sonra Apache yaklaşık 10 MB disk alanı kaplıyor + olacaktır. Asıl disk alanı gereksinimi seçtiğiniz yapılandırma + seçenekleri ve üçüncü parti modüllere göre değişiklik + gösterecektir.</dd> + + <dt>ANSI-C Derleyici ve Derleme Sistemi</dt> + <dd>Bir ANSI-C derleyicinin kurulu olduğundan emin olunuz. <a + href="http://www.gnu.org/">Free Software Foundation (FSF)</a> + tarafından dağıtılan <a + href="http://www.gnu.org/software/gcc/gcc.html">GNU C derleyicisini + (GCC)</a> kullanmanız önerilir. GCC yoksa en azından satıcınızın + derleyicisinin ANSI uyumlu olduğundan emin olunuz. Ayrıca, + <code>PATH</code> ortam değişkeninizin içerdiği yollarda + <code>make</code> gibi temel derleme araçları da bulunmalıdır.</dd> + + <dt>Zamanın doğru belirlenmesi</dt> + <dd>HTTP protokolünün elemanları sunuldukları tarih ve saate göre ifade + edilirler. Bu bakımdan sisteminizdeki zaman ayarlama oluşumunun + ayarlarını gözden geçirmenizin tam sırasıdır. Bu amaçla, Ağ Zaman + Protokolüne (NTP) göre çalışan <code>ntpdate</code> veya + <code>xntpd</code> programları kullanılır. NTP yazılımları ve halka + açık zaman sunucuları hakkında daha ayrıntılı bilgi için <a + href="http://www.ntp.org">NTP sitesine bakınız</a>.</dd> + + <dt><a href="http://www.perl.org/">Perl 5</a> [SEÇİMLİK]</dt> + <dd>Perl ile yazılmış <program>apxs</program> veya + <program>dbmmanage</program> gibi bazı betikleri desteklemek için + Perl 5 yorumlayıcısı gerekir (5.003 veya daha yeni sürümleri + yeterlidir). Eğer sisteminizde birden fazla Perl yorumlayıcı + kuruluysa (örneğin, sistem geneli için Perl 4, kendi kullanımızı için + Perl 5 kurulu olabilir), doğru sürümün kullanılacağından emin olmak + bunu <program>configure</program> betiğine <code>--with-perl</code> + seçeneğini kullanarak belirtmeniz önerilir. Eğer + <program>configure</program> betiği sisteminizde Perl 5 yorumlayıcısı + bulamazsa bu betikleri kullanamazsınız. Ancak, bu durum Apache + HTTPd’nin derlenip kurulmasına engel değildir.</dd> + </dl> +</section> + +<section id="download"><title>İndirme</title> + + <p>Apache HTTP Sunucusunu, çeşitli yansıların da listelendiği <a + href="http://httpd.apache.org/download.cgi">Apache HTTP Sunucusu + indirme sayfasından</a> indirebilirsiniz. Unix benzeri sistemler + kullanan Apache HTTPd kullanıcılarının kaynak paketlerinden birini + indirip derlemeleri daha iyi olacaktır. Derleme işlemi (aşağıda + açıklanmıştır) kolaydır ve sunucunuzu ihtiyaçlarınıza uygun olarak + kişiselleştirmenize imkan tanır. Ayrıca, hazır derlenmiş paketler + çoğunlukla en son kaynak sürüm kadar güncel değildirler. Eğer böyle bir + paket indirmişseniz, kurarken paketin içinde bulunan + <code>INSTALL.bindist</code> dosyasındaki talimatlara uyunuz.</p> + + <p>İndirme işleminin ardından Apache HTTP Sunucusunun eksiksiz ve + değişikliğe uğramamış olduğunun doğrulanması önemlidir. Bu indirilen + tar paketinin PGP imzasına göre sınanması ile sağlanabilir. Bunun nasıl + yapılacağı <a + href="http://httpd.apache.org/download.cgi#verify">indirme + sayfasında</a> anlatıldığı gibi <a + href="http://httpd.apache.org/dev/verification.html">PGP + kullanımının</a> anlatıldığı daha geniş bir örnek de vardır.</p> + +</section> + +<section id="extract"><title>Paketi açma</title> + + <p>Apache HTTPd tar paketinden sıkıştırmayı kaldırdıktan sonra tar + arşivinden dosyaları çıkarmak basit bir işlemdir:</p> + + <example> + $ gzip -d httpd-<em>NN</em>.tar.gz<br /> + $ tar xvf httpd-<em>NN</em>.tar + </example> + + <p>Bu işlem bulunduğunuz dizinin içinde dağıtımın kaynak dosyalarını + içeren yeni bir dizin oluşturacaktır. Sunucuyu derleme işlmine + başlayabilmek için önce <code>cd</code> ile bu dizine geçmelisiniz.</p> +</section> + +<section id="configure"><title>Kaynak ağacının yapılandırılması</title> + + <p>Sonraki adım, Apache HTTPd kaynak ağacının platformunuza ve kişisel + gereksinimlerinize uygun olarak yapılandırılmasıdır. Bu işlem dağıtımın + kök dizininde bulunan <program>configure</program> betiği kullanılarak + yapılır. (Apache HTTPd kaynak ağacının resmen dağıtıma girmemiş bir + sürümünü indiren geliştiricilerin sistemlerinde <code>autoconf</code> ve + <code>libtool</code> kurulu olması ve sonraki adıma geçmek için + <code>buildconf</code> çalıştırmaları gerekir. Bu işlem resmi + dağıtımlar için gerekli değildir.)</p> + + <p>Kaynak ağacını tamamen öntanımlı seçenekler kullanılarak derlemek için + <code>./configure</code> komutunu vermek yeterlidir. Öntanımlı + seçenekleri değiştirmek için <program>configure</program> betiği + çeşitli değişkenler ve komut satırı seçenekleri kabul eder.</p> + + <p>En önemli seçenek, Apache HTTP Sunucusunun kurulacağı yerin + belirlenmesini, dolayısıyla Apache’nin bu konumda doğru olarak + çalışması için yapılandırılmasını sağlayan <code>--prefix</code>’tir. + Kurulacak dosyaların yerleri ile ilgili daha ayrıntılı denetim ek <a + href="programs/configure.html#installationdirectories">yapılandırma + seçenekleri</a> ile mümkün kılınmıştır.</p> + + <p>Bu noktada ayrıca, Apache HTTPd’de hangi özelliklerin bulunmasını + istediğinizi <a href="mod/">modülleri</a> etkin kılarak veya iptal + ederek belirtebilirsiniz. Apache, öntanımlı olarak içerilmiş <a + href="mod/module-dict.html#Status">temel</a> modüllerle gelir. Diğer + modüller <code>--enable-<var>modül</var></code> seçenekleri + kullanılarak etkinleştirilir. Buradaki <code><var>modül</var></code>, + önünden <code>mod_</code> dizgesi kaldırılmış ve içindeki altçizgi + imleri tire imleri ile değiştirilmiş modül ismidir. Ayrıca, + <code>--enable-<var>modül</var>=shared</code> seçeneklerini kullanarak + modülleri çalışma anında gerektiğinde yüklemek veya kaldırmak üzere <a + href="dso.html">paylaşımlı nesneler (DSO’lar)</a> olarak derlemeniz de + mümkündür. Temel modülleri de benzer şekilde + <code>--disable-<var>modül</var></code> seçenekleriyle iptal + edebilirsiniz. <program>configure</program> betiği mevcut olmayan + modüller için sizi uyarmayıp, seçeneği yok saymakla yetineceğinden, bu + seçenekleri kullanırken dikkatli olmalısınız.</p> + + <p>Ek olarak, bazen kullandığınız derleyici, kütüphaneler veya başlık + dosyalarının yerleri hakkında <program>configure</program> betiğine + ilave bilgiler sağlamanız gerekir. Bu işlem + <program>configure</program> betiğine ya ortam değişkenleriyle ya da + komut satırı seçenekleriyle bilgi aktarılarak yapılır. Daha fazla bilgi + için <program>configure</program> kılavuz sayfasına bakınız.</p> + + <p>Apache’yi derlerken ne gibi olasılıklara sahip olduğunuz hakkında bir + izlenim edinmeniz için aşağıda tipik bir örneğe yer verilmiştir. Bu + örnekte, Apache’nin <code>/sw/pkg/apache</code> önekiyle başlayan + dizinlere kurulması, belli bir derleyici ve derleyici seçenekleriyle + derlenmesi ve <module>mod_rewrite</module> ve + <module>mod_speling</module> modüllerinin de DSO mekanizması üzerinden + daha sonra yüklenmek üzere derlenmesi istenmektedir:</p> + + <example> + $ CC="pgcc" CFLAGS="-O2" \<br /> + ./configure --prefix=/sw/pkg/apache \<br /> + --enable-rewrite=shared \<br /> + --enable-speling=shared + </example> + + <p><program>configure</program> betiği başlatıldığında sisteminizde + mevcut özelliklerin işe yararlığını sınamak ve sonradan sunucuyu + derlemek için kullanılacak Makefile dosyalarını oluşturmak için bir kaç + dakika çalışacaktır.</p> + + <p><program>configure</program> seçeneklerinin tamamı ayrıtılı olarak + <program>configure</program> kılavuz sayfasında açıklanmıştır.</p> +</section> + +<section id="compile"><title>Derleme</title> + + <p>Artık, Apache HTTPd paketini şekillendiren çeşitli parçaları derlemek + için basitçe aşağıdaki komutu verebilirsiniz:</p> + + <example>$ make</example> + + <p>Bu komutu verdikten sonra lütfen sabırlı olunuz. Temel yapılandırmanın + derlenmesi bir kaç dakika alsa da modüllerin derlenmesi donanımınıza ve + seçtiğiniz modüllerin sayısına bağlı olarak daha uzun süre + gerektirecektir.</p> +</section> + +<section id="install"><title>Kurulum</title> + + <p>Şimdi sıra <code><em>ÖNEK</em></code> dizini altına kurulmak üzere + yapılandırdığınız (yukarı <code>--prefix</code> seçeneğine bakınız) + paketi kurmaya geldi. Basitçe şu komutu veriniz:</p> + +<example># make install</example> + + <p><code><em>ÖNEK</em></code> dizininde genellikle yazma izinlerinin + sınırlı oluşu nedeniyle bu adım genellikle root yetkilerini + gerektirir.</p> + + <p>Eğer sürüm yükseltiyorsanız, kurulum sırasında mevcut yapılandırma + dosyalarının ve belgelerin üzerine yazılmayacaktır.</p> +</section> + +<section id="customize"><title>Kişiselleştirme</title> + + <p>Bu adımda, Apache HTTP Sunucunuzu <code><em>ÖNEK</em>/conf/</code> + dizini altındaki <a href="configuring.html">yapılandırma + dosyalarını</a> düzenleyerek kişiselleştirebilirsiniz.</p> + + <example>$ vi <em>ÖNEK</em>/conf/httpd.conf</example> + + <p>Bu kılavuz ve kullanılabilecek <a + href="mod/directives.html">yapılandırma yönergelerinin</a> kılavuzlarını + <code><em>ÖNEK</em>/<a href="./">docs/manual/</a></code> altında + bulabileceğiniz gibi en son sürümünü daima <a + href="http://httpd.apache.org/docs/&httpd.docs;/" + >http://httpd.apache.org/docs/&httpd.docs;/</a> adresinde + bulabilirsiniz.</p> +</section> + +<section id="test"><title>Deneme</title> + + <p>Artık Apache HTTP Sunucunuzu <a href="invoking.html">başlatmaya</a> + hazırsınız. Hemen şu komutu verin:</p> + + <example>$ <em>ÖNEK</em>/bin/apachectl -k start</example> + + <p><code>http://localhost/</code> üzerinden ilk belgeniz için bir istek + yapmalısınız. Genellikle <directive + module="core">DocumentRoot</directive> olarak bilinen + <code><em>ÖNEK</em>/htdocs/</code> altındaki sayfayı görürsünüz. + Çalışmakta olan sunucuyu <a href="stopping.html">durdurmak</a> için şu + komutu verebilirsiniz:</p> + + <example>$ <em>ÖNEK</em>/bin/apachectl -k stop</example> +</section> +<section id="upgrading"><title>Yükseltme</title> + + <p>Sürüm yükseltme işleminin ilk adımı, sitenizi etkileyen değişiklikleri + öğrenmek için dağıtım duyurusunu ve kaynak paketindeki + <code>CHANGES</code> dosyasını okumaktır. Ana sürümlerden yükseltme + yapıyorsanız (1.3’ten 2.0’a veya 2.0’dan 2.2’ye gibi), derleme anı ve + çalışma anı yapılandırmalarındaki ana farklılıklar elle ayarlamalar + yapmanızı gerektirecektir. Ayrıca, tüm modüllerin de modül API’sindeki + değişikliklere uyum sağlaması için yükseltilmesi gerekecektir.</p> + + <p>Aynı ana sürüm içinde yükseltme yapmak (2.2.55’ten 2.2.57’ye + yükseltmek gibi) daha kolaydır. <code>make install</code> işlemi, + mevcut yapılandırma ve günlük dosyalarınızın ve belgelerin üzerine + yazmayacaktır. Ek olarak, geliştiriciler alt sürüm değişikliklerinde + <program>configure</program> seçenekleri, çalışma anı yapılandırması + veya modül API’sinde uyumsuz değişiklikler yapmamaya özen + göstereceklerdir. Çoğu durumda, aynı <program>configure</program> komut + satırını, aynı yapılandırma dosyasını kullanabileceksiniz ve tüm + modülleriniz de çalışmaya devam edebilecektir.</p> + + <p>Aynı ana sürüm içinde yükseltme işlemine, eski kaynak ağacının kök + dizininde veya kurulu sunucunuzun <code>build</code> dizininde + bulacağınız <code>config.nice</code> dosyasını yeni kaynak ağacının kök + dizinine kopyalamak suretiyle başlayabilirsiniz. Bu dosya evvelce + kaynak ağacını yapılandırmakta kullandığınız + <program>configure</program> komut satırını içerir. + <code>config.nice</code> dosyasında yapmak istediğiniz değişiklikler + varsa yaptıktan sonra şu komutları veriniz:</p> + + <example> + $ ./config.nice<br /> + $ make<br /> + $ make install<br /> + $ <em>ÖNEK</em>/bin/apachectl -k graceful-stop<br /> + $ <em>ÖNEK</em>/bin/apachectl -k start<br /> + </example> + + <note type="warning">Her yeni sürümü hizmete sokmadan önce daima çalışma + ortamınızda denemeniz gerekir. Örneğin, yükseltme işlemini + sonuçlandırmadan önce eski sürümün çalışmasını durdurmadan yenisini + farklı bir <code>--prefix</code> ile kurabilir ve farklı bir port ile + (<directive module="mpm_common">Listen</directive> yönergesini + ayarlamak suretiyle) çalıştırabilirsiniz.</note> + + <p>Özgün <program>configure</program> seçeneklerinizi değiştirmek veya + yeni seçenekler eklemek isterseniz bunları <code>config.nice</code> + betiğine komut satırı argümanları olarak belirtebilirsiniz:</p> + + <example> + $ ./config.nice --prefix=/home/dnm/apache --with-port=90 + </example> +</section> +</manualpage> diff --git a/docs/manual/invoking.html.tr.utf8 b/docs/manual/invoking.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..361314616f --- /dev/null +++ b/docs/manual/invoking.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,148 @@ +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!-- + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + This file is generated from xml source: DO NOT EDIT + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + --> +<title>Apache HTTPd’nin başlatılması - Apache HTTP Sunucusu</title> +<link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" /> +<link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" /> +<link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /> +<link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head> +<body id="manual-page"><div id="page-header"> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p> +<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3</p> +<img alt="" src="./images/feather.gif" /></div> +<div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div> +<div id="path"> +<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.3</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Apache HTTPd’nin başlatılması</h1> +<div class="toplang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/invoking.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/invoking.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./es/invoking.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> | +<a href="./fr/invoking.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> | +<a href="./ja/invoking.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/invoking.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/invoking.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div> + + <p>Apache normal olarak, Windows NT, 2000 ve XP'de bir hizmet olarak, + Windows 9x ve ME’de ise bir konsol uygulaması olarak çalışır. Ayrıntılı + bilgi için <a href="platform/windows.html#winsvc">Apache HTTPd’nin bir + hizmet olarak çalıştırılması</a> ve <a href="platform/windows.html#wincons">Apache HTTPd’nin bir konsol + uygulaması olarak çalıştırılması</a> bölümlerine bakınız.</p> + + <p>Unix’te ise artalanda isteklere yanıt vermek için sürekli çalışan bir + artalan sürecidir. Bu belgede <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>’nin nasıl + çalıştırılacağı açıklanmaktadır.</p> +</div> +<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#startup">Apache Nasıl Başlatılır?</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#errors">Başlatma Sırasındaki Hatalar</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#boot">Sistem Açılışında Başlatma</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#info">Ek Bilgiler</a></li> +</ul><h3>Ayrıca bakınız:</h3><ul class="seealso"><li><a href="stopping.html">Durdurma ve Yeniden Başlatma</a></li><li><code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code></li><li><code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code></li></ul></div> +<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="startup" id="startup">Apache Nasıl Başlatılır?</a></h2> + + <p>Yapılandırma dosyasında <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergesi ile öntanımlı olan port + 80 (veya 1024’ten küçük herhangi bir port) belirtilmişse Apache HTTP + Sunucusunu başlatmak için root yetkileri gerekecektir. Sunucu başlatılıp + günlük dosyalarını açmak gibi bazı ön hazırlık etkinliklerinde + bulunduktan sonra istemcilerden gelen istekleri dinlemek ve yanıt vermek + için çeşitli <em>çocuk</em> süreçler başlatır. Ana + <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> süreci root kullanıcısının aidiyetinde + çalışmasını sürdürürken çocuk süreçler daha az yetkili bir kullanıcının + aidiyetinde çalışır. Bu işlem seçilen <a href="mpm.html">Çok Süreçlilik + Modülü</a> tarafından denetlenir.</p> + + <p><code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>’yi çalıştırmak için önerilen yöntem + <code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code> betiğini kullanmaktır. Bu betik, + <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>’nin bazı işletim sistemlerinde işlevini + gerektiği gibi yerine getirebilmesi için gereken belli ortam + değişkenlerini ayarlar ve <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>’yi çalıştırır. + <code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code>, komut satırı argümanlarını + <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>’ye aktarabildiğinden gerekli + <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> seçenekleri <code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code> + betiğine komut satırı seçenekleri olarak belirtilebilir. Ayrıca, + <code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code> betiğinin içeriğini doğrudan düzenlemek + suretiyle betiğin başlangıç satırlarındaki <code>HTTPD</code> + değişkenine <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> çalıştırılabilir dosyasının doğru + yerini ve <em>daima</em> mevcut olmasını istediğiniz komut satırı + seçeneklerini belirtebilirsiniz.</p> + + <p><code>httpd</code> çalıştırıldığında yaptığı ilk şey <a href="configuring.html">yapılandırma dosyası</a> + <code>httpd.conf</code>’u bulup okumaktır. Bu dosyanın yeri derleme + sırasında belirtilmekteyse de <code>-f</code> komut satırı seçeneği + kullanılarak çalıştırma sırasında belirtmek de mümkündür:</p> + + <div class="example"><p><code>/usr/local/apache2/bin/apachectl -f + /usr/local/apache2/conf/httpd.conf</code></p></div> + + <p>Başlatma sırasında herşey yolunda giderse sunucu kendini uçbirimden + ayıracak ve hemen ardından uçbirim, komut istemine düşecektir. Bu, + sunucunun etkin ve çalışmakta olduğunu gösterir. Artık tarayıcınızı + kullanarak sunucuya bağlanabilir ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#documentroot">DocumentRoot</a></code> dizinindeki deneme sayfasını + görebilirsiniz.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="errors" id="errors">Başlatma Sırasındaki Hatalar</a></h2> + + <p>Apache başlatma sırasında ölümcül bir sorunla karşılaşacak olursa + çıkmadan önce sorunu açıklayan bir iletiyi konsola veya <code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code> yönergesi ile belirtilen hata + günlüğüne yazacaktır. En çok karşılaşılan hata iletilerinden biri + "<code>Unable to bind to Port ...</code>" dizgesidir. Bu iletiye + genellikle şu iki durumdan biri sebep olur:</p> + + <ul> + <li>Sunucunun, root yetkileri gerektiren bir portu kullanmak üzere root + kullanıcısı tarafından çalıştırılmamış olması.</li> + + <li>Aynı portu kullanan başka bir Apache Sunucusunun veya başka bir HTTP + sunucusunun zaten çalışmakta oluşu.</li> + </ul> + + <p>Bu ve diğer sorun çözme talimatları için Apache <a href="faq/">SSS</a>’sini inceleyiniz.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="boot" id="boot">Sistem Açılışında Başlatma</a></h2> + + <p>Sunucunuzun sistem yeniden başlatıldıktan sonra çalışmasına devam + etmesini istiyorsanız sistem başlatma betiklerinize (genellikle ya + <code>rc.local</code> dosyasıdır ya da bir <code>rc.N</code> dizininde + bir dosyadır) <code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code> betiği için bir çağrı + eklemelisiniz. Bu, Apache sunucunuzu root yetkileriyle başlatacaktır. + Bunu yapmadan önce sunucunuzun güvenlik ve erişim kısıtlamaları + bakımından gerektiği gibi yapılandırıldığından emin olunuz.</p> + + <p><code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code> betiği, bir standart SysV init betiği gibi + davranacak şekilde tasarlanmıştır. <code>start</code>, + <code>restart</code> ve <code>stop</code> argümanlarını kabul edebilir + ve bunları <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>’ye uygun sinyallere dönüştürebilir. + Bu bakımdan, çoğunlukla uygun init dizinlerinden birine + <code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code> betiği için basitçe bir bağ + yerleştirebilirsiniz. Fakat bunu yapmadan önce betiğin sisteminizin + gereklerini yerine getirdiğinden emin olunuz.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="info" id="info">Ek Bilgiler</a></h2> + + <p><code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>, <code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code> ve sunucuyla + gelen diğer destek programlarının komut satırı seçenekleri hakkında ek + bilgi <a href="programs/">Sunucu ve Destek Programları</a> sayfasında + bulunabilir. Ayrıca, Apache dağıtımında bulunan tüm <a href="mod/">modüller</a> ve bunlarla sağlanan <a href="mod/directives.html">yönergeler</a> hakkında da belgeler + vardır.</p> +</div></div> +<div class="bottomlang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/invoking.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/invoking.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./es/invoking.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> | +<a href="./fr/invoking.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> | +<a href="./ja/invoking.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/invoking.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/invoking.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div><div id="footer"> +<p class="apache">Copyright 2008 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div> +</body></html>
\ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/invoking.xml.tr b/docs/manual/invoking.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..59e753d47f --- /dev/null +++ b/docs/manual/invoking.xml.tr @@ -0,0 +1,146 @@ +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?> +<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd"> +<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?> +<!-- English Revision: 567441 --> +<!-- ===================================================== + Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org> + Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org> +========================================================== --> + +<!-- + Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more + contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with + this work for additional information regarding copyright ownership. + The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0 + (the "License"); you may not use this file except in compliance with + the License. You may obtain a copy of the License at + + http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0 + + Unless required by applicable law or agreed to in writing, software + distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS, + WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied. + See the License for the specific language governing permissions and + limitations under the License. +--> + +<manualpage metafile="invoking.xml.meta"> + + <title>Apache HTTPd’nin başlatılması</title> + +<summary> + <p>Apache normal olarak, Windows NT, 2000 ve XP'de bir hizmet olarak, + Windows 9x ve ME’de ise bir konsol uygulaması olarak çalışır. Ayrıntılı + bilgi için <a href="platform/windows.html#winsvc">Apache HTTPd’nin bir + hizmet olarak çalıştırılması</a> ve <a + href="platform/windows.html#wincons">Apache HTTPd’nin bir konsol + uygulaması olarak çalıştırılması</a> bölümlerine bakınız.</p> + + <p>Unix’te ise artalanda isteklere yanıt vermek için sürekli çalışan bir + artalan sürecidir. Bu belgede <program>httpd</program>’nin nasıl + çalıştırılacağı açıklanmaktadır.</p> +</summary> + +<seealso><a href="stopping.html">Durdurma ve Yeniden Başlatma</a></seealso> +<seealso><program>httpd</program></seealso> +<seealso><program>apachectl</program></seealso> + +<section id="startup"><title>Apache Nasıl Başlatılır?</title> + + <p>Yapılandırma dosyasında <directive + module="mpm_common">Listen</directive> yönergesi ile öntanımlı olan port + 80 (veya 1024’ten küçük herhangi bir port) belirtilmişse Apache HTTP + Sunucusunu başlatmak için root yetkileri gerekecektir. Sunucu başlatılıp + günlük dosyalarını açmak gibi bazı ön hazırlık etkinliklerinde + bulunduktan sonra istemcilerden gelen istekleri dinlemek ve yanıt vermek + için çeşitli <em>çocuk</em> süreçler başlatır. Ana + <program>httpd</program> süreci root kullanıcısının aidiyetinde + çalışmasını sürdürürken çocuk süreçler daha az yetkili bir kullanıcının + aidiyetinde çalışır. Bu işlem seçilen <a href="mpm.html">Çok Süreçlilik + Modülü</a> tarafından denetlenir.</p> + + <p><program>httpd</program>’yi çalıştırmak için önerilen yöntem + <program>apachectl</program> betiğini kullanmaktır. Bu betik, + <program>httpd</program>’nin bazı işletim sistemlerinde işlevini + gerektiği gibi yerine getirebilmesi için gereken belli ortam + değişkenlerini ayarlar ve <program>httpd</program>’yi çalıştırır. + <program>apachectl</program>, komut satırı argümanlarını + <program>httpd</program>’ye aktarabildiğinden gerekli + <program>httpd</program> seçenekleri <program>apachectl</program> + betiğine komut satırı seçenekleri olarak belirtilebilir. Ayrıca, + <program>apachectl</program> betiğinin içeriğini doğrudan düzenlemek + suretiyle betiğin başlangıç satırlarındaki <code>HTTPD</code> + değişkenine <program>httpd</program> çalıştırılabilir dosyasının doğru + yerini ve <em>daima</em> mevcut olmasını istediğiniz komut satırı + seçeneklerini belirtebilirsiniz.</p> + + <p><code>httpd</code> çalıştırıldığında yaptığı ilk şey <a + href="configuring.html">yapılandırma dosyası</a> + <code>httpd.conf</code>’u bulup okumaktır. Bu dosyanın yeri derleme + sırasında belirtilmekteyse de <code>-f</code> komut satırı seçeneği + kullanılarak çalıştırma sırasında belirtmek de mümkündür:</p> + + <example>/usr/local/apache2/bin/apachectl -f + /usr/local/apache2/conf/httpd.conf</example> + + <p>Başlatma sırasında herşey yolunda giderse sunucu kendini uçbirimden + ayıracak ve hemen ardından uçbirim, komut istemine düşecektir. Bu, + sunucunun etkin ve çalışmakta olduğunu gösterir. Artık tarayıcınızı + kullanarak sunucuya bağlanabilir ve <directive + module="core">DocumentRoot</directive> dizinindeki deneme sayfasını + görebilirsiniz.</p> +</section> + +<section id="errors"><title>Başlatma Sırasındaki Hatalar</title> + + <p>Apache başlatma sırasında ölümcül bir sorunla karşılaşacak olursa + çıkmadan önce sorunu açıklayan bir iletiyi konsola veya <directive + module="core">ErrorLog</directive> yönergesi ile belirtilen hata + günlüğüne yazacaktır. En çok karşılaşılan hata iletilerinden biri + "<code>Unable to bind to Port ...</code>" dizgesidir. Bu iletiye + genellikle şu iki durumdan biri sebep olur:</p> + + <ul> + <li>Sunucunun, root yetkileri gerektiren bir portu kullanmak üzere root + kullanıcısı tarafından çalıştırılmamış olması.</li> + + <li>Aynı portu kullanan başka bir Apache Sunucusunun veya başka bir HTTP + sunucusunun zaten çalışmakta oluşu.</li> + </ul> + + <p>Bu ve diğer sorun çözme talimatları için Apache <a + href="faq/">SSS</a>’sini inceleyiniz.</p> +</section> + +<section id="boot"><title>Sistem Açılışında Başlatma</title> + + <p>Sunucunuzun sistem yeniden başlatıldıktan sonra çalışmasına devam + etmesini istiyorsanız sistem başlatma betiklerinize (genellikle ya + <code>rc.local</code> dosyasıdır ya da bir <code>rc.N</code> dizininde + bir dosyadır) <program>apachectl</program> betiği için bir çağrı + eklemelisiniz. Bu, Apache sunucunuzu root yetkileriyle başlatacaktır. + Bunu yapmadan önce sunucunuzun güvenlik ve erişim kısıtlamaları + bakımından gerektiği gibi yapılandırıldığından emin olunuz.</p> + + <p><program>apachectl</program> betiği, bir standart SysV init betiği gibi + davranacak şekilde tasarlanmıştır. <code>start</code>, + <code>restart</code> ve <code>stop</code> argümanlarını kabul edebilir + ve bunları <program>httpd</program>’ye uygun sinyallere dönüştürebilir. + Bu bakımdan, çoğunlukla uygun init dizinlerinden birine + <program>apachectl</program> betiği için basitçe bir bağ + yerleştirebilirsiniz. Fakat bunu yapmadan önce betiğin sisteminizin + gereklerini yerine getirdiğinden emin olunuz.</p> +</section> + +<section id="info"><title>Ek Bilgiler</title> + + <p><program>httpd</program>, <program>apachectl</program> ve sunucuyla + gelen diğer destek programlarının komut satırı seçenekleri hakkında ek + bilgi <a href="programs/">Sunucu ve Destek Programları</a> sayfasında + bulunabilir. Ayrıca, Apache dağıtımında bulunan tüm <a + href="mod/">modüller</a> ve bunlarla sağlanan <a + href="mod/directives.html">yönergeler</a> hakkında da belgeler + vardır.</p> +</section> + +</manualpage> diff --git a/docs/manual/mpm.html.tr.utf8 b/docs/manual/mpm.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..cbad45e9d2 --- /dev/null +++ b/docs/manual/mpm.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,126 @@ +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!-- + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + This file is generated from xml source: DO NOT EDIT + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + --> +<title>Çok Süreçlilik Modülleri (MPM’ler) - Apache HTTP Sunucusu</title> +<link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" /> +<link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" /> +<link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /> +<link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head> +<body id="manual-page"><div id="page-header"> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p> +<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3</p> +<img alt="" src="./images/feather.gif" /></div> +<div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div> +<div id="path"> +<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.3</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Çok Süreçlilik Modülleri (MPM’ler)</h1> +<div class="toplang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/mpm.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/mpm.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./es/mpm.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> | +<a href="./fr/mpm.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> | +<a href="./ja/mpm.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/mpm.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/mpm.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div> + + <p>Bu belgede Çok Süreçlilik Modülü denince ne anlaşıldığı ve bunların + Apache HTTP Sunucusu tarafından nasıl kullanıldıkları açıklanmıştır.</p> +</div> +<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#introduction">Giriş</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#choosing">MPM Seçimi</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#defaults">Öntanımlı MPM’ler</a></li> +</ul></div> +<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="introduction" id="introduction">Giriş</a></h2> + + <p>Apache HTTP Sunucusu çok çeşitli platformlar üstünde farklı ortamlarda + çalışabilen güçlü ve esnek bir HTTP sunucusu olarak tasarlanmıştır. + Farklı platformlar ve farklı ortamlar çoğunlukla farklı özellikler veya + aynı özelliğin en yüksek verimlilikle gerçeklenmesi için farklı yöntemler + gerektirir. Apache, geniş ortam çeşitliliğini daima modüler tasarımı + sayesinde uzlaştırmıştır. Bu tasarım, site yöneticilerine, sunucularında + bulunmasını istedikleri özellikleri derleme sırasında veya çalışma anında + gerekli modülleri yüklemek suretiyle seçebilme imkanı verir.</p> + + <p>Apache 2.0, bu modüler tasarımı sunucunun en temel işlevlerine kadar + indirmiştir. Sunucu, Çok Süreçlilik Modülleri adı verilen ve makine + üzerindeki ağ portlarının bağlanmasından, isteklerin kabul edilmesinden + ve bu istekleri yanıtlayacak çocuklara dağıtmaktan sorumlu olan + modüllerin seçimine imkan verecek bir yapılanma ile gelir.</p> + + <p>Sunucunun modüler tasarımının bu seviyede genişletilmesi iki önemli + yarar sağlar:</p> + + <ul> + <li>Apache geniş çeşitlilikteki işletim sistemlerini daha temiz ve daha + verimli bir şekilde destekleyebilmektedir. Özellikle, + <code class="module"><a href="./mod/mpm_winnt.html">mpm_winnt</a></code> modülü, Apache 1.3’te kullanılan POSIX + katmanının yerine işletim sistemine özgü özellikleri + kullanabildiğinden, Apache HTTP Sunucusunun Windows sürümü artık çok + daha verimli bir duruma gelmiştir. Aynı fayda özelleştirilmiş MPM’lerle + diğer işletim sistemlerine de sağlanmıştır.</li> + + <li>Sunucu, belli bir sitenin ihtiyaçlarına uygun olarak daha iyi + kişiselleştirilebilmektedir. Örneğin, eski yazılım ile uyumluluk ve + kararlılığa önem veren siteler <code class="module"><a href="./mod/prefork.html">prefork</a></code> modülünü + kullanabilirken, daha geniş ölçeklenebilirlik gerektiren siteler + <code class="module"><a href="./mod/worker.html">worker</a></code> veya <code class="module"><a href="./mod/event.html">event</a></code> gibi evreli MPM + modüllerinden birini seçebilmektedir.</li> + </ul> + + <p>Kullanıcı açısından MPM’lerin diğer Apache modüllerinden görünüşte bir + farkı yoktur. Asıl fark sunucuya yüklenebilecek azami MPM modülü + sayısının bir ve yalnız bir olarak sınırlanmış olmasıdır. Mevcut MPM + modülleri <a href="mod/">modül dizini</a> sayfasında listelenmiştir..</p> + +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="choosing" id="choosing">MPM Seçimi</a></h2> + + <p>MPM’ler paket yapılandırması sırasında seçilmeli ve sunucu içinde + derlenmelidir. Derleyiciler evrelerin kullanılacağını bildikleri + takdirde çoğu işlevi evreleri kullanacak şekilde + en iyileyebilmektedir.</p> + + <p>Kullanmak istediğiniz MPM’yi kendiniz seçmek istediğiniz takdirde + <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiğini + <code>--with-mpm=<em>AD</em></code> seçeneği ile kullanınız. Burada + <em>AD</em> istenen MPM’nin adıdır.</p> + + <p>Sunucu derlendikten sonra hangi MPM’nin seçilmiş olduğunu <code>./httpd + -l</code> komutuyla saptamak mümkündür. Bu komut, MPM de dahil omak + üzere sunucuyla birlikte derlenmiş tüm modülleri listeleyecektir.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="defaults" id="defaults">Öntanımlı MPM’ler</a></h2> + + <p>Aşağıdaki tabloda çeşitli işletim sistemlerinde öntanımlı olan MPM’ler + listelenmiştir. Derleme sırasında başka bir seçim yapmadığınız takdirde + bu işletim sistemlerinde bu MPM’ler seçilmiş olacaktır.</p> + + <table> + + <tr><td>BeOS</td><td><code class="module"><a href="./mod/beos.html">beos</a></code></td></tr> + <tr><td>Netware</td><td><code class="module"><a href="./mod/mpm_netware.html">mpm_netware</a></code></td></tr> + <tr><td>OS/2</td><td><code class="module"><a href="./mod/mpmt_os2.html">mpmt_os2</a></code></td></tr> + <tr><td>Unix</td><td><code class="module"><a href="./mod/prefork.html">prefork</a></code></td></tr> + <tr><td>Windows</td><td><code class="module"><a href="./mod/mpm_winnt.html">mpm_winnt</a></code></td></tr> + </table> +</div></div> +<div class="bottomlang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/mpm.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/mpm.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./es/mpm.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> | +<a href="./fr/mpm.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> | +<a href="./ja/mpm.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/mpm.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/mpm.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div><div id="footer"> +<p class="apache">Copyright 2008 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div> +</body></html>
\ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/mpm.xml.tr b/docs/manual/mpm.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..75f15ea82e --- /dev/null +++ b/docs/manual/mpm.xml.tr @@ -0,0 +1,113 @@ +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?> +<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd"> +<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?> +<!-- English Revision: 420990 --> +<!-- ===================================================== + Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org> + Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org> +========================================================== --> + +<!-- + Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more + contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with + this work for additional information regarding copyright ownership. + The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0 + (the "License"); you may not use this file except in compliance with + the License. You may obtain a copy of the License at + + http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0 + + Unless required by applicable law or agreed to in writing, software + distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS, + WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied. + See the License for the specific language governing permissions and + limitations under the License. +--> + +<manualpage metafile="mpm.xml.meta"> + + <title>Çok Süreçlilik Modülleri (MPM’ler)</title> + +<summary> + <p>Bu belgede Çok Süreçlilik Modülü denince ne anlaşıldığı ve bunların + Apache HTTP Sunucusu tarafından nasıl kullanıldıkları açıklanmıştır.</p> +</summary> + +<section id="introduction"><title>Giriş</title> + + <p>Apache HTTP Sunucusu çok çeşitli platformlar üstünde farklı ortamlarda + çalışabilen güçlü ve esnek bir HTTP sunucusu olarak tasarlanmıştır. + Farklı platformlar ve farklı ortamlar çoğunlukla farklı özellikler veya + aynı özelliğin en yüksek verimlilikle gerçeklenmesi için farklı yöntemler + gerektirir. Apache, geniş ortam çeşitliliğini daima modüler tasarımı + sayesinde uzlaştırmıştır. Bu tasarım, site yöneticilerine, sunucularında + bulunmasını istedikleri özellikleri derleme sırasında veya çalışma anında + gerekli modülleri yüklemek suretiyle seçebilme imkanı verir.</p> + + <p>Apache 2.0, bu modüler tasarımı sunucunun en temel işlevlerine kadar + indirmiştir. Sunucu, Çok Süreçlilik Modülleri adı verilen ve makine + üzerindeki ağ portlarının bağlanmasından, isteklerin kabul edilmesinden + ve bu istekleri yanıtlayacak çocuklara dağıtmaktan sorumlu olan + modüllerin seçimine imkan verecek bir yapılanma ile gelir.</p> + + <p>Sunucunun modüler tasarımının bu seviyede genişletilmesi iki önemli + yarar sağlar:</p> + + <ul> + <li>Apache geniş çeşitlilikteki işletim sistemlerini daha temiz ve daha + verimli bir şekilde destekleyebilmektedir. Özellikle, + <module>mpm_winnt</module> modülü, Apache 1.3’te kullanılan POSIX + katmanının yerine işletim sistemine özgü özellikleri + kullanabildiğinden, Apache HTTP Sunucusunun Windows sürümü artık çok + daha verimli bir duruma gelmiştir. Aynı fayda özelleştirilmiş MPM’lerle + diğer işletim sistemlerine de sağlanmıştır.</li> + + <li>Sunucu, belli bir sitenin ihtiyaçlarına uygun olarak daha iyi + kişiselleştirilebilmektedir. Örneğin, eski yazılım ile uyumluluk ve + kararlılığa önem veren siteler <module>prefork</module> modülünü + kullanabilirken, daha geniş ölçeklenebilirlik gerektiren siteler + <module>worker</module> veya <module>event</module> gibi evreli MPM + modüllerinden birini seçebilmektedir.</li> + </ul> + + <p>Kullanıcı açısından MPM’lerin diğer Apache modüllerinden görünüşte bir + farkı yoktur. Asıl fark sunucuya yüklenebilecek azami MPM modülü + sayısının bir ve yalnız bir olarak sınırlanmış olmasıdır. Mevcut MPM + modülleri <a href="mod/">modül dizini</a> sayfasında listelenmiştir..</p> + +</section> + +<section id="choosing"><title>MPM Seçimi</title> + + <p>MPM’ler paket yapılandırması sırasında seçilmeli ve sunucu içinde + derlenmelidir. Derleyiciler evrelerin kullanılacağını bildikleri + takdirde çoğu işlevi evreleri kullanacak şekilde + en iyileyebilmektedir.</p> + + <p>Kullanmak istediğiniz MPM’yi kendiniz seçmek istediğiniz takdirde + <program>configure</program> betiğini + <code>--with-mpm=<em>AD</em></code> seçeneği ile kullanınız. Burada + <em>AD</em> istenen MPM’nin adıdır.</p> + + <p>Sunucu derlendikten sonra hangi MPM’nin seçilmiş olduğunu <code>./httpd + -l</code> komutuyla saptamak mümkündür. Bu komut, MPM de dahil omak + üzere sunucuyla birlikte derlenmiş tüm modülleri listeleyecektir.</p> +</section> + +<section id="defaults"><title>Öntanımlı MPM’ler</title> + + <p>Aşağıdaki tabloda çeşitli işletim sistemlerinde öntanımlı olan MPM’ler + listelenmiştir. Derleme sırasında başka bir seçim yapmadığınız takdirde + bu işletim sistemlerinde bu MPM’ler seçilmiş olacaktır.</p> + + <table> + <columnspec><column width=".2"/><column width=".2"/></columnspec> + <tr><td>BeOS</td><td><module>beos</module></td></tr> + <tr><td>Netware</td><td><module>mpm_netware</module></td></tr> + <tr><td>OS/2</td><td><module>mpmt_os2</module></td></tr> + <tr><td>Unix</td><td><module>prefork</module></td></tr> + <tr><td>Windows</td><td><module>mpm_winnt</module></td></tr> + </table> +</section> + +</manualpage> diff --git a/docs/manual/sections.html.tr.utf8 b/docs/manual/sections.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..c790168d35 --- /dev/null +++ b/docs/manual/sections.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,503 @@ +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!-- + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + This file is generated from xml source: DO NOT EDIT + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + --> +<title>Yapılandırma Bölümleri - Apache HTTP Sunucusu</title> +<link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" /> +<link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" /> +<link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /> +<link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head> +<body id="manual-page"><div id="page-header"> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p> +<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3</p> +<img alt="" src="./images/feather.gif" /></div> +<div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div> +<div id="path"> +<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.3</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Yapılandırma Bölümleri</h1> +<div class="toplang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/sections.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./ja/sections.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/sections.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/sections.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div> + <p><a href="configuring.html">Yapılandırma dosyaları</a>ndaki +yönergeler sunucunun tamamına uygulanacağı gibi sadece belli dizinler, +dosyalar, konaklar veya URL’lere uygulanmakla sınırlanabilir. Bu belgede, +yapılandırma bölümü taşıyıcılarınının veya <code>.htaccess</code> dosyalarının, +yapılandırma dosyalarındaki diğer yönergelerin etki alanlarını değiştirtirmek +için nasıl kullanılacağı açıklanmıştır.</p> +</div> +<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#types">Yapılandırma Bölümü Taşıyıcılarının Türleri</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#file-and-web">Dosya Sistemi ve Site Alanı</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#virtualhost">Sanal Konaklar</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#proxy">Vekil</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#whatwhere">Hangi Yönergelere İzin Veriliyor?</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#mergin">Bölümler Nasıl Katıştırılır?</a></li> +</ul></div> +<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="types" id="types">Yapılandırma Bölümü Taşıyıcılarının Türleri</a></h2> + +<table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/core.html">core</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_version.html">mod_version</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code></li></ul></td></tr></table> + +<p>İki temel taşıyıcı türü vardır. Taşıyıcıların çoğu her istek için +değerlendirmeye alınır. Taşıyıcılardaki yönergeler ise sadece bu +taşıyıcılarla eşleşen istekler için uygulanır. Diğer yandan, +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code>, +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> ve +<code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code> +taşıyıcıları sadece sunucu başlatılırken veya yeniden başlatılırken +değerlendirmeye alınır. Başlatma sırasında gerektirdikleri koşullar +sağlanıyorsa içerdikleri yönergeler tüm isteklere uygulanır. Aksi +takdirde, içerdikleri yönergeler yok sayılır.</p> + +<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code> yönergesi +sadece <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> komut satırında uygun parametreler +tanımlanmışsa uygulanabilecek yönergeleri içerir. Örneğin, aşağıdaki +yapılandırma ile tüm isteklerin diğer siteye yönlendirilebilmesi sadece +sunucu <code>httpd -DClosedForNow</code> komut satırı ile başlatıldığı +takdirde mümkün olur:</p> + +<div class="example"><p><code> +<IfDefine ClosedForNow><br /> +<span class="indent"> + Redirect / http://otherserver.example.com/<br /> +</span> +</IfDefine> +</code></p></div> + +<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> yönergesi +sadece belli bir modülün sunucuda kullanılabilir durumda olması halinde +uygulanabilecek yönergeleri içerir. Modülün ya sunucuyla birlikte durağan +olarak derlenmiş olması ya da devingen olarak derlenmiş ve yapılandırma +dosyasında yönergeden önce o modüle ilişkin bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_so.html#loadmodule">LoadModule</a></code> satırının bulunması gerekir. Bu yönergeyi sadece +belli bir modülün varlığının veya yokluğunun yapılandırma dosyanızın +çalışmasını etkilememesini istediğiniz durumlarda kullanmalısınız. +Eksik modüllerle ilgili hata iletilerini engellediğinden, taşıyıcı içine, +her zaman çalışması istenen yönergeler konulmamalıdır.</p> + +<p>Aşağıdaki örnekte, <code class="directive"><a href="./mod/mod_mime_magic.html#mimemagicfiles">MimeMagicFiles</a></code> yönergesi sadece <code class="module"><a href="./mod/mod_mime_magic.html">mod_mime_magic</a></code> +modülü mevcutsa uygulanacaktır.</p> + +<div class="example"><p><code> +<IfModule mod_mime_magic.c><br /> +<span class="indent"> + MimeMagicFile conf/magic<br /> +</span> +</IfModule> +</code></p></div> + +<p><code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code> +yönergesi sunucunun belli bir sürümünün çalıştırılması halinde +uygulanabilecek yönergeleri içerebilmesi dışında <code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> yönergeleri gibidir. +<code class="module"><a href="./mod/mod_version.html">mod_version</a></code> modülü farklı httpd sürümleri ve farklı +yapılandırmalarla büyük ağlarda çalışmayı mümkün kılmak veya sürüm +denemeleri yapabilmek amacıyla tasarlanmıştır.</p> + +<div class="example"><p><code> +<IfVersion >= 2.1><br /> +<span class="indent"> + # burası sadece 2.1.0 veya daha üstü sürümlerde<br /> + # iş görür.<br /> +</span> +</IfVersion> +</code></p></div> + +<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code>, +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> ve +<code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code> +yönergelerinin önüne "!" konularak olumsuz koşullar için uygulanabilir. +Ayrıca, bu bölümler daha karmaşık sınırlamalar elde etmek amacıyla bir +diğerinin içinde kullanılabilirler.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="file-and-web" id="file-and-web">Dosya Sistemi ve Site Alanı</a></h2> + +<p>En sık kullanılan yapılandırma bölümü taşıyıcıları dosya sistemindeki +veya site alanındaki belli yerlerin yapılandırmalarını değiştirmekte +kullanılanlardır. Öncelikle, bu ikisi arasındaki farkları bilmek önemlidir. +Dosya sistemi disklerinizin işletim sistemi tarafından size gösterilen +halidir. Örneğin, öntanımlı kurulumda Apache, Unix sistemlerinde +<code>/usr/local/apache2</code> altındayken Windows sistemlerinde +<code>"c:/Program Files/Apache Group/Apache2"</code> altındadır. +(Bilgi: Windows için bile, Apache’de dosya yolu belirtilirken +tersbölü değil normal bölü karakterleri kullanılır.) Site alanı +ise sunucu tarafından istemciye sunulan dizin ağacıdır. Yani, site +alanı içindeki <code>/dir/</code> dizini, Apache’nin Unix üzerinde +dosya sistemine öntanımlı olarak kurulduğu yer göz önüne alınarak, +dosya sistemindeki <code>/usr/local/apache2/htdocs/dir/</code> +dizinine karşılıktır. Site sayfaları veritabanlarından veya başka yerlerden +devingen olarak üretilebildiğinden site alanlarının doğrudan dosya +sistemine eşlenmesi gerekli değildir.</p> + +<h3><a name="filesystem" id="filesystem">Dosya Sistemi Taşıyıcıları</a></h3> + +<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> +ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> taşıyıcıları, +<a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli ifade</a> karşılıkları ile beraber, +yönergeleri dosya sisteminin parçalarına uygularlar. Bir <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümü içindeki +yönergeler belli bir dosya sistemi dizinine ve onun alt dizinlerine +uygulanır. Aynı etki <a href="howto/htaccess.html">.htaccess dosyaları</a> +kullanılarak da sağlanabilir. Örneğin aşağıdaki yapılandırmada, +<code>/var/web/dir1</code> dizini ve alt dizinlerinde dizin içeriğinin +listelenmesi etkin kılınmaktadır.</p> + +<div class="example"><p><code> +<Directory /var/web/dir1><br /> +<span class="indent"> + Options +Indexes<br /> +</span> +</Directory> +</code></p></div> + +<p>Bir <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> bölümü +içindeki yönergeler, hangi dizinde bulunduğuna bakılmaksızın ismi belirtilen +dosyalara uygulanır. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma yönergeleri yapılandırma +dosyasının ana bölümüne yerleştirildiği takdirde <code>gizli.html</code> +isimli dosyalara nerede bulunursa bulunsun erişime izin vermeyecektir.</p> + +<div class="example"><p><code> +<Files gizli.html><br /> +<span class="indent"> +Order allow,deny<br /> +Deny from all<br /> +</span> +</Files> +</code></p></div> + +<p>Dosya sisteminin belli bir yerindeki belli dosyalarla ilgili yaptırımlar +için <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümleri +birlikte kullanılabilir. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma +<code>/var/web/dir1/gizli.html</code>, +<code>/var/web/dir1/subdir2/gizli.html</code>, +<code>/var/web/dir1/subdir3/gizli.html</code> ve +<code>/var/web/dir1/</code> altında bulunabilecek diğer tüm +<code>gizli.html</code> dosyalarına erişimi yasaklar.</p> + +<div class="example"><p><code> +<Directory /var/web/dir1><br /> +<span class="indent"> +<Files gizli.html><br /> +<span class="indent"> +Order allow,deny<br /> +Deny from all<br /> +</span> +</Files><br /> +</span> +</Directory> +</code></p></div> + + +<h3><a name="webspace" id="webspace">Site Alanı Taşıyıcıları</a></h3> + +<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> yönergesi +ve yönergenin <a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli ifade</a> karşılığı +site alanındaki içerik için yapılandırmayı değiştirir. Örneğin aşağıdaki +yapılandırma, <code>/gizli</code> ile başlayan URL yollarına erişimi engeller. +Özellikle, <code>http://siteniz.mesela.dom/gizli</code>, +<code>http://siteniz.mesela.dom/gizli123</code> ve +<code>http://siteniz.mesela.dom/gizli/dir/dosya.html</code> +istekleri yanında <code>/gizli</code> ile başlayan diğer isteklere de +uygulanır.</p> + +<div class="example"><p><code> +<Location /gizli><br /> +<span class="indent"> +Order Allow,Deny<br /> +Deny from all<br /> +</span> +</Location> +</code></p></div> + +<p>Dosya sistemi ile etkileşime girmeyen herşey için +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> +yönergesi gerekir. Aşağıdaki örnekte, belli bir URL’nin +<code class="module"><a href="./mod/mod_status.html">mod_status</a></code> modülü tarafından sağlanan bir dahili +Apache eylemcisine nasıl eşlenebileceği gösterilmiştir. Bu örnek +için dosya sisteminde <code>server-status</code> adında bir dosya +veya dizin bulunması gerekli değildir.</p> + +<div class="example"><p><code> +<Location /server-status><br /> +<span class="indent"> +SetHandler server-status<br /> +</span> +</Location> +</code></p></div> + + +<h3><a name="wildcards" id="wildcards">Dosya Adı Şablonları ve Düzenli İfadeler</a></h3> + +<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>, +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> yönergelerinde, +Standart C kütüphanesindeki <code>fnmatch</code> işlevindeki gibi kabuk tarzı +dosya ismi kalıpları kullanılabilir. "*" karakteri herhangi bir karakter dizisi +ile eşleşirken "?" karakteri tek tek karakterlerle ve "[<em>seq</em>]" kalıbı +ise <em>seq</em> içindeki her karakterle eşleşir. "/" karakteri her hangi bir +kalıp karakteri ile eşleşmez; açıkça belirtilmesi gerekir.</p> + +<p>Daha esnek bir eşleşmenin gerekli olduğu durumlar için her taşıyıcının bir +düzenli ifade karşılığı vardır. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code>, <code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code> yönergelerinde gerekli eşleşmeleri seçmek için +perl uyumlu <a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli ifadelerin</a> kullanımına +izin verilir. Ayrıca, yönergelerin uygulanışının düzenli ifade bölümleri +kullanılarak nasıl değiştirileceğini öğrenmek için, aşağıda, yapılandırmanın +katıştırılmasıyla ilgili bölüme de bakınız.</p> + +<p>Tüm kullanıcı dizinlerine ilişkin yapılandırmayı değiştirmek için dosya +ismi kalıpları şöyle kullanılabilirdi:</p> + +<div class="example"><p><code> +<Directory /home/*/public_html><br /> +<span class="indent"> +Options Indexes<br /> +</span> +</Directory> +</code></p></div> + +<p>Düzenli ifade bölümleri kullanarak çeşitli türlerdeki resim dosyalarına +erişimi bir defada yasaklayabiliriz:</p> +<div class="example"><p><code> +<FilesMatch \.(?i:gif|jpe?g|png)$><br /> +<span class="indent"> +Order allow,deny<br /> +Deny from all<br /> +</span> +</FilesMatch> +</code></p></div> + + + +<h3><a name="whichwhen" id="whichwhen">Ne, Ne Zaman Kullanılır?</a></h3> + +<p>Dosya sistemi taşıyıcıları ile site alanı taşıyıcıları arasında seçim +yapmak aslında oldukça kolaydır. Dosya sisteminde bulunan nesnelere +uygulanacak yönergeler için daima <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> veya <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> kullanılır. Dosya sisteminde bulunmayan nesnelere +(bir sayfanın bir veritabanı tarafından üretilmesi gibi) uygulanacak +yönergeler için ise <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> kullanılır.</p> + +<p>Dosya sistemindeki nesnelere erişimi kısıtlarken asla +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> +kullanmamak önemlidir. Bunun sebebi farklı site alanı konumlarının +(URL’ler) aynı dosya sistemi konumuna eşlenebilmesi dolayısıyla +kısıtlamalarınızın etrafından dolaşılabilmesine izin vermesidir. +Örneğin, aşağıdaki yapılandırmayı ele alalım:</p> + +<div class="example"><p><code> +<Location /dir/><br /> +<span class="indent"> +Order allow,deny<br /> +Deny from all<br /> +</span> +</Location> +</code></p></div> + +<p><code>http://siteniz.mesela.dom/dir/</code> için bir istek yapılmışsa +bu doğru çalışacaktır. Fakat dosya sistemi harf büyüklüğüne duyarsızsa +ne olacak? Kısıtlamanız, istek <code>http://siteniz.mesela.dom/DIR/</code> +şeklinde yapılarak kolayca geçersiz kılınabilir. Halbuki <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> yönergesi isteğin +nasıl yapıldığına bakılmaksızın bu konumdan sunulan her türlü içeriğe +uygulanacaktı. (Dosya sistemi bağlarıyla bu da aşılabilir. Sembolik +bağlar kullanılarak aynı dizin dosya sisteminin bir çok yerine +yerleştirilebilir. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> yönergesi dosya yolunu sıfırlamaksızın sembolik +bağları izleyecektir. Bu bakımdan, en yüksek seviyede güvenlik için uygun +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesi ile sembolik bağların +izlenmesi devredışı bırakılabilir.)</p> + +<p>Belki de siz sırf harf büyüklüğüne duyarlı bir dosya sistemi kullanıyorsunuz +diye böyle uygulamalara ihtiyacınız olmadığını düşünüyor olabilirsiniz, fakat +aynı site alanını çok sayıda dosya sistemi konumuna eşleyecek daha bir sürü +yol bulunduğunu unutmayınız. Bu bakımdan dosya sisteminde yapacağınız +kısıtlamalarda daima dosya sistemi taşıyıcılarını kullanmalısınız. +Bununla birlikte bu kuralın da bir istisnası vardır. Yapılandırma +kısıtlamalarının bir <code><Location/></code> bölümü içine koyulması, +bu bölüme konan yönergelerin etki alanının belli bir URL ile sınırlı +olmaması nedeniyle mükemmelen güvenlidir.</p> + + +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="virtualhost" id="virtualhost">Sanal Konaklar</a></h2> + +<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code> +taşıyıcısının içinde belli bir konağa uygulanan yönergeler bulunur. +Aynı makinede çok sayıda konağı farklı yapılandırmalarla sunuyorsanız +bu taşıyıcı çok işinize yarar. Daha fazla bilgi için +<a href="vhosts/">Sanal Konak Belgeleri</a> bölümüne bakınız.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="proxy" id="proxy">Vekil</a></h2> + +<p><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code> +ve <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code> +taşıyıcıları, sadece belli bir URL ile eşleşen <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> +vekil sunucusu üzerinden erişilen sitelere uygulanan yapılandırma yönergelerini +bulundururlar. Örneğin aşağıdaki yapılandırma <code>cnn.com</code> sitesine +erişim için vekil sunucunun kullanılmasını engelleyecektir.</p> + +<div class="example"><p><code> +<Proxy http://cnn.com/*><br /> +<span class="indent"> +Order allow,deny<br /> +Deny from all<br /> +</span> +</Proxy> +</code></p></div> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="whatwhere" id="whatwhere">Hangi Yönergelere İzin Veriliyor?</a></h2> + +<p>Hangi yönergelere hangi yapılandırma bölümlerinde izin verildiğini +öğrenmek için yönerge <a href="mod/directive-dict.html#Context">bağlamına</a> bakınız. +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümlerinde +izin verilen herşeye sözdizimsel olarak ayrıca +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code>, +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code>, +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code>, +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>, +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code>, +<code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code> +ve <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code> +bölümlerinde de izin verilir. Yine de bazı istisnai durumlar mevcuttur:</p> + +<ul> +<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#allowoverride">AllowOverride</a></code> yönergesi sadece +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümlerinde çalışır.</li> + +<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesinin +<code>FollowSymLinks</code> ve <code>SymLinksIfOwnerMatch</code> +seçenekleri sadece <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> +bölümlerinde veya <code>.htaccess</code> dosyalarında çalışır.</li> + +<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesi +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve +<code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code> +bölümlerinde kullanılamaz.</li> +</ul> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="mergin" id="mergin">Bölümler Nasıl Katıştırılır?</a></h2> + +<p>Yapılandırma bölümleri belli bir sıra ile uygulanır. Yapılandırma +yönergelerinin yorumlanışı üzerinde önemli etkilere sahip olabilmesi +nedeniyle neyin ne zaman çalıştığını anlamak çok önemlidir.</p> + + <p>Yapılandırma bölümlerinin katıştırılma sırası şöyledir:</p> + + <ol> + <li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> (düzenli ifadeler hariç) + ve <code>.htaccess</code> aynı anda işleme sokulur + (<code>.htaccess</code> ile eğer izin verilmişse <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> içindeki bazı + yönergeler geçersiz kılınabileceği için).</li> + + <li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code> + (ve <code><Directory ~></code>).</li> + + <li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code> aynı anda işleme sokulur.</li> + + <li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> + ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code> + aynı anda işleme sokulur.</li> + </ol> + + <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> + bölümündekiler hariç, her grup, yapılandırma dosyasında bulundukları + sıraya göre işleme sokulurlar. Yukarıda 1. grup olan <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümü en kısa dizin + elemanından en uzun dizin elemanına doğru işleme sokulur. Yani, örneğin, + <code><Directory /var/web/dir></code> bölümü <code><Directory + /var/web/dir/subdir></code> bölümünden önce işleme sokulacaktır. Eğer + aynı uzunlukta çok sayıda dizin varsa <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümleri yapılandırma dosyasında + bulundukları sıraya göre işleme sokulurlar. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#include">Include</a></code> yönergeleri ile yapılandırmaya dahil + edilen dosyaların içerikleri <code class="directive"><a href="./mod/core.html#include">Include</a></code> + yönergesinin bulunduğu yere konulduktan sonra işleme sokulurlar.</p> + + <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code> + bölümlerinin içindeki bölümler, sanal konak tanımı dışındaki karşılıklarından + <em>sonra</em> uygulanırlar.</p> + + <p>İstek <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> tarafından sunulduğu takdirde, + <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code> taşıyıcısı + işlem sırasında <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> + taşıyıcısının yerini alır.</p> + + <p>Sonraki bölümler öncekileri geçersiz kılmak üzere işleme alınırlar.</p> + +<div class="note"><h3>Bazı Teknik Bilgiler</h3> + Aslında, isim dönüşüm aşamasından (<code>Aliases</code> ve + <code>DocumentRoots</code>, URL’leri dosya isimlerine eşlemek için + kullanılırken) hemen önce uygulanan bir + <code><Location></code>/<code><LocationMatch></code> dizisi + vardır. Bu dizinin sonuçları isim dönüşüm aşaması tamamlandıktan sonra + tamamen elden çıkarılır. +</div> + +<h3><a name="merge-examples" id="merge-examples">Bazı Örnekler</a></h3> + +<p>Aşağıdaki yapay örnekte katıştırma sırası gösterilmiştir. Hepsinin aynı +isteğe uygulandığı varsayımıyla, bu örnekteki yönergeler A > B > C > D > +E sırasıyla uygulanacaktır.</p> + +<div class="example"><p><code> +<Location /><br /> +E<br /> +</Location><br /> +<br /> +<Files f.html><br /> +D<br /> +</Files><br /> +<br /> +<VirtualHost *><br /> +<Directory /a/b><br /> +B<br /> +</Directory><br /> +</VirtualHost><br /> +<br /> +<DirectoryMatch "^.*b$"><br /> +C<br /> +</DirectoryMatch><br /> +<br /> +<Directory /a/b><br /> +A<br /> +</Directory><br /> +<br /> +</code></p></div> + +<p>Daha somut bir örnek olarak aşağıdakini ele alalım. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümlerindeki erişim sınırlamaları ne +olursa olsun <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> +bölümü son olarak değerlendirmeye alınacak ve sunucuya sınırsız erişim verecektir. +Başka bir deyişle, katıştırma sırası önemlidir, bu nedenle dikkatli olmalısınız!</p> + +<div class="example"><p><code> +<Location /><br /> +<span class="indent"> + Order deny,allow<br /> + Allow from all<br /> +</span> +</Location><br /> +<br /> +# Alooo! Bu <Directory> bölümünün hiçbir hükmü yok.<br /> +<Directory /><br /> +<span class="indent"> + Order allow,deny<br /> + Allow from all<br /> + Deny from kkadam.mesela.dom<br /> +</span> +</Directory> +</code></p></div> + + + +</div></div> +<div class="bottomlang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/sections.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./ja/sections.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/sections.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/sections.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div><div id="footer"> +<p class="apache">Copyright 2008 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div> +</body></html>
\ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/sections.xml.tr b/docs/manual/sections.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..9dd03ce13d --- /dev/null +++ b/docs/manual/sections.xml.tr @@ -0,0 +1,532 @@ +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?> +<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd"> +<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?> +<!-- English Revision: 420990 $ --> +<!-- ===================================================== + Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org> + Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org> +========================================================== --> + +<!-- + Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more + contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with + this work for additional information regarding copyright ownership. + The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0 + (the "License"); you may not use this file except in compliance with + the License. You may obtain a copy of the License at + + http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0 + + Unless required by applicable law or agreed to in writing, software + distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS, + WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied. + See the License for the specific language governing permissions and + limitations under the License. +--> + +<manualpage metafile="sections.xml.meta"> + +<title>Yapılandırma Bölümleri</title> + +<summary> <p><a href="configuring.html">Yapılandırma dosyaları</a>ndaki +yönergeler sunucunun tamamına uygulanacağı gibi sadece belli dizinler, +dosyalar, konaklar veya URL’lere uygulanmakla sınırlanabilir. Bu belgede, +yapılandırma bölümü taşıyıcılarınının veya <code>.htaccess</code> dosyalarının, +yapılandırma dosyalarındaki diğer yönergelerin etki alanlarını değiştirtirmek +için nasıl kullanılacağı açıklanmıştır.</p> +</summary> + +<section id="types"><title>Yapılandırma Bölümü Taşıyıcılarının Türleri</title> + +<related> +<modulelist> +<module>core</module> +<module>mod_version</module> +<module>mod_proxy</module> +</modulelist> +<directivelist> +<directive type="section" module="core">Directory</directive> +<directive type="section" module="core">DirectoryMatch</directive> +<directive type="section" module="core">Files</directive> +<directive type="section" module="core">FilesMatch</directive> +<directive type="section" module="core">IfDefine</directive> +<directive type="section" module="core">IfModule</directive> +<directive type="section" module="mod_version">IfVersion</directive> +<directive type="section" module="core">Location</directive> +<directive type="section" module="core">LocationMatch</directive> +<directive type="section" module="mod_proxy">Proxy</directive> +<directive type="section" module="mod_proxy">ProxyMatch</directive> +<directive type="section" module="core">VirtualHost</directive> +</directivelist> +</related> + +<p>İki temel taşıyıcı türü vardır. Taşıyıcıların çoğu her istek için +değerlendirmeye alınır. Taşıyıcılardaki yönergeler ise sadece bu +taşıyıcılarla eşleşen istekler için uygulanır. Diğer yandan, +<directive type="section" module="core">IfDefine</directive>, +<directive type="section" module="core">IfModule</directive> ve +<directive type="section" module="mod_version">IfVersion</directive> +taşıyıcıları sadece sunucu başlatılırken veya yeniden başlatılırken +değerlendirmeye alınır. Başlatma sırasında gerektirdikleri koşullar +sağlanıyorsa içerdikleri yönergeler tüm isteklere uygulanır. Aksi +takdirde, içerdikleri yönergeler yok sayılır.</p> + +<p><directive type="section" module="core">IfDefine</directive> yönergesi +sadece <program>httpd</program> komut satırında uygun parametreler +tanımlanmışsa uygulanabilecek yönergeleri içerir. Örneğin, aşağıdaki +yapılandırma ile tüm isteklerin diğer siteye yönlendirilebilmesi sadece +sunucu <code>httpd -DClosedForNow</code> komut satırı ile başlatıldığı +takdirde mümkün olur:</p> + +<example> +<IfDefine ClosedForNow><br /> +<indent> + Redirect / http://otherserver.example.com/<br /> +</indent> +</IfDefine> +</example> + +<p><directive type="section" module="core">IfModule</directive> yönergesi +sadece belli bir modülün sunucuda kullanılabilir durumda olması halinde +uygulanabilecek yönergeleri içerir. Modülün ya sunucuyla birlikte durağan +olarak derlenmiş olması ya da devingen olarak derlenmiş ve yapılandırma +dosyasında yönergeden önce o modüle ilişkin bir <directive module="mod_so" +>LoadModule</directive> satırının bulunması gerekir. Bu yönergeyi sadece +belli bir modülün varlığının veya yokluğunun yapılandırma dosyanızın +çalışmasını etkilememesini istediğiniz durumlarda kullanmalısınız. +Eksik modüllerle ilgili hata iletilerini engellediğinden, taşıyıcı içine, +her zaman çalışması istenen yönergeler konulmamalıdır.</p> + +<p>Aşağıdaki örnekte, <directive module="mod_mime_magic" +>MimeMagicFiles</directive> yönergesi sadece <module>mod_mime_magic</module> +modülü mevcutsa uygulanacaktır.</p> + +<example> +<IfModule mod_mime_magic.c><br /> +<indent> + MimeMagicFile conf/magic<br /> +</indent> +</IfModule> +</example> + +<p><directive type="section" module="mod_version">IfVersion</directive> +yönergesi sunucunun belli bir sürümünün çalıştırılması halinde +uygulanabilecek yönergeleri içerebilmesi dışında <directive +type="section" module="core">IfDefine</directive> ve <directive +type="section" module="core">IfModule</directive> yönergeleri gibidir. +<module>mod_version</module> modülü farklı httpd sürümleri ve farklı +yapılandırmalarla büyük ağlarda çalışmayı mümkün kılmak veya sürüm +denemeleri yapabilmek amacıyla tasarlanmıştır.</p> + +<example> +<IfVersion >= 2.1><br /> +<indent> + # burası sadece 2.1.0 veya daha üstü sürümlerde<br /> + # iş görür.<br /> +</indent> +</IfVersion> +</example> + +<p><directive type="section" module="core">IfDefine</directive>, +<directive type="section" module="core">IfModule</directive> ve +<directive type="section" module="mod_version">IfVersion</directive> +yönergelerinin önüne "!" konularak olumsuz koşullar için uygulanabilir. +Ayrıca, bu bölümler daha karmaşık sınırlamalar elde etmek amacıyla bir +diğerinin içinde kullanılabilirler.</p> +</section> + +<section id="file-and-web"><title>Dosya Sistemi ve Site Alanı</title> + +<p>En sık kullanılan yapılandırma bölümü taşıyıcıları dosya sistemindeki +veya site alanındaki belli yerlerin yapılandırmalarını değiştirmekte +kullanılanlardır. Öncelikle, bu ikisi arasındaki farkları bilmek önemlidir. +Dosya sistemi disklerinizin işletim sistemi tarafından size gösterilen +halidir. Örneğin, öntanımlı kurulumda Apache, Unix sistemlerinde +<code>/usr/local/apache2</code> altındayken Windows sistemlerinde +<code>"c:/Program Files/Apache Group/Apache2"</code> altındadır. +(Bilgi: Windows için bile, Apache’de dosya yolu belirtilirken +tersbölü değil normal bölü karakterleri kullanılır.) Site alanı +ise sunucu tarafından istemciye sunulan dizin ağacıdır. Yani, site +alanı içindeki <code>/dir/</code> dizini, Apache’nin Unix üzerinde +dosya sistemine öntanımlı olarak kurulduğu yer göz önüne alınarak, +dosya sistemindeki <code>/usr/local/apache2/htdocs/dir/</code> +dizinine karşılıktır. Site sayfaları veritabanlarından veya başka yerlerden +devingen olarak üretilebildiğinden site alanlarının doğrudan dosya +sistemine eşlenmesi gerekli değildir.</p> + +<section id="filesystem"><title>Dosya Sistemi Taşıyıcıları</title> + +<p><directive type="section" module="core">Directory</directive> +ve <directive type="section" module="core">Files</directive> taşıyıcıları, +<glossary ref="regex">düzenli ifade</glossary> karşılıkları ile beraber, +yönergeleri dosya sisteminin parçalarına uygularlar. Bir <directive +type="section" module="core">Directory</directive> bölümü içindeki +yönergeler belli bir dosya sistemi dizinine ve onun alt dizinlerine +uygulanır. Aynı etki <a href="howto/htaccess.html">.htaccess dosyaları</a> +kullanılarak da sağlanabilir. Örneğin aşağıdaki yapılandırmada, +<code>/var/web/dir1</code> dizini ve alt dizinlerinde dizin içeriğinin +listelenmesi etkin kılınmaktadır.</p> + +<example> +<Directory /var/web/dir1><br /> +<indent> + Options +Indexes<br /> +</indent> +</Directory> +</example> + +<p>Bir <directive type="section" module="core">Files</directive> bölümü +içindeki yönergeler, hangi dizinde bulunduğuna bakılmaksızın ismi belirtilen +dosyalara uygulanır. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma yönergeleri yapılandırma +dosyasının ana bölümüne yerleştirildiği takdirde <code>gizli.html</code> +isimli dosyalara nerede bulunursa bulunsun erişime izin vermeyecektir.</p> + +<example> +<Files gizli.html><br /> +<indent> +Order allow,deny<br /> +Deny from all<br /> +</indent> +</Files> +</example> + +<p>Dosya sisteminin belli bir yerindeki belli dosyalarla ilgili yaptırımlar +için <directive type="section" module="core">Files</directive> ve +<directive type="section" module="core">Directory</directive> bölümleri +birlikte kullanılabilir. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma +<code>/var/web/dir1/gizli.html</code>, +<code>/var/web/dir1/subdir2/gizli.html</code>, +<code>/var/web/dir1/subdir3/gizli.html</code> ve +<code>/var/web/dir1/</code> altında bulunabilecek diğer tüm +<code>gizli.html</code> dosyalarına erişimi yasaklar.</p> + +<example> +<Directory /var/web/dir1><br /> +<indent> +<Files gizli.html><br /> +<indent> +Order allow,deny<br /> +Deny from all<br /> +</indent> +</Files><br /> +</indent> +</Directory> +</example> +</section> + +<section id="webspace"><title>Site Alanı Taşıyıcıları</title> + +<p><directive type="section" module="core">Location</directive> yönergesi +ve yönergenin <glossary ref="regex">düzenli ifade</glossary> karşılığı +site alanındaki içerik için yapılandırmayı değiştirir. Örneğin aşağıdaki +yapılandırma, <code>/gizli</code> ile başlayan URL yollarına erişimi engeller. +Özellikle, <code>http://siteniz.mesela.dom/gizli</code>, +<code>http://siteniz.mesela.dom/gizli123</code> ve +<code>http://siteniz.mesela.dom/gizli/dir/dosya.html</code> +istekleri yanında <code>/gizli</code> ile başlayan diğer isteklere de +uygulanır.</p> + +<example> +<Location /gizli><br /> +<indent> +Order Allow,Deny<br /> +Deny from all<br /> +</indent> +</Location> +</example> + +<p>Dosya sistemi ile etkileşime girmeyen herşey için +<directive type="section" module="core">Location</directive> +yönergesi gerekir. Aşağıdaki örnekte, belli bir URL’nin +<module>mod_status</module> modülü tarafından sağlanan bir dahili +Apache eylemcisine nasıl eşlenebileceği gösterilmiştir. Bu örnek +için dosya sisteminde <code>server-status</code> adında bir dosya +veya dizin bulunması gerekli değildir.</p> + +<example> +<Location /server-status><br /> +<indent> +SetHandler server-status<br /> +</indent> +</Location> +</example> +</section> + +<section id="wildcards"><title>Dosya Adı Şablonları ve Düzenli İfadeler</title> + +<p><directive type="section" module="core">Directory</directive>, +<directive type="section" module="core">Files</directive> ve +<directive type="section" module="core">Location</directive> yönergelerinde, +Standart C kütüphanesindeki <code>fnmatch</code> işlevindeki gibi kabuk tarzı +dosya ismi kalıpları kullanılabilir. "*" karakteri herhangi bir karakter dizisi +ile eşleşirken "?" karakteri tek tek karakterlerle ve "[<em>seq</em>]" kalıbı +ise <em>seq</em> içindeki her karakterle eşleşir. "/" karakteri her hangi bir +kalıp karakteri ile eşleşmez; açıkça belirtilmesi gerekir.</p> + +<p>Daha esnek bir eşleşmenin gerekli olduğu durumlar için her taşıyıcının bir +düzenli ifade karşılığı vardır. <directive type="section" module="core" +>DirectoryMatch</directive>, <directive type="section" module="core" +>FilesMatch</directive> ve <directive type="section" module="core" +>LocationMatch</directive> yönergelerinde gerekli eşleşmeleri seçmek için +perl uyumlu <glossary ref="regex">düzenli ifadelerin</glossary> kullanımına +izin verilir. Ayrıca, yönergelerin uygulanışının düzenli ifade bölümleri +kullanılarak nasıl değiştirileceğini öğrenmek için, aşağıda, yapılandırmanın +katıştırılmasıyla ilgili bölüme de bakınız.</p> + +<p>Tüm kullanıcı dizinlerine ilişkin yapılandırmayı değiştirmek için dosya +ismi kalıpları şöyle kullanılabilirdi:</p> + +<example> +<Directory /home/*/public_html><br /> +<indent> +Options Indexes<br /> +</indent> +</Directory> +</example> + +<p>Düzenli ifade bölümleri kullanarak çeşitli türlerdeki resim dosyalarına +erişimi bir defada yasaklayabiliriz:</p> +<example> +<FilesMatch \.(?i:gif|jpe?g|png)$><br /> +<indent> +Order allow,deny<br /> +Deny from all<br /> +</indent> +</FilesMatch> +</example> + +</section> + +<section id="whichwhen"><title>Ne, Ne Zaman Kullanılır?</title> + +<p>Dosya sistemi taşıyıcıları ile site alanı taşıyıcıları arasında seçim +yapmak aslında oldukça kolaydır. Dosya sisteminde bulunan nesnelere +uygulanacak yönergeler için daima <directive type="section" module="core" +>Directory</directive> veya <directive type="section" module="core" +>Files</directive> kullanılır. Dosya sisteminde bulunmayan nesnelere +(bir sayfanın bir veritabanı tarafından üretilmesi gibi) uygulanacak +yönergeler için ise <directive type="section" module="core" +>Location</directive> kullanılır.</p> + +<p>Dosya sistemindeki nesnelere erişimi kısıtlarken asla +<directive type="section" module="core">Location</directive> +kullanmamak önemlidir. Bunun sebebi farklı site alanı konumlarının +(URL’ler) aynı dosya sistemi konumuna eşlenebilmesi dolayısıyla +kısıtlamalarınızın etrafından dolaşılabilmesine izin vermesidir. +Örneğin, aşağıdaki yapılandırmayı ele alalım:</p> + +<example> +<Location /dir/><br /> +<indent> +Order allow,deny<br /> +Deny from all<br /> +</indent> +</Location> +</example> + +<p><code>http://siteniz.mesela.dom/dir/</code> için bir istek yapılmışsa +bu doğru çalışacaktır. Fakat dosya sistemi harf büyüklüğüne duyarsızsa +ne olacak? Kısıtlamanız, istek <code>http://siteniz.mesela.dom/DIR/</code> +şeklinde yapılarak kolayca geçersiz kılınabilir. Halbuki <directive +type="section" module="core">Directory</directive> yönergesi isteğin +nasıl yapıldığına bakılmaksızın bu konumdan sunulan her türlü içeriğe +uygulanacaktı. (Dosya sistemi bağlarıyla bu da aşılabilir. Sembolik +bağlar kullanılarak aynı dizin dosya sisteminin bir çok yerine +yerleştirilebilir. <directive type="section" module="core" +>Directory</directive> yönergesi dosya yolunu sıfırlamaksızın sembolik +bağları izleyecektir. Bu bakımdan, en yüksek seviyede güvenlik için uygun +<directive module="core">Options</directive> yönergesi ile sembolik bağların +izlenmesi devredışı bırakılabilir.)</p> + +<p>Belki de siz sırf harf büyüklüğüne duyarlı bir dosya sistemi kullanıyorsunuz +diye böyle uygulamalara ihtiyacınız olmadığını düşünüyor olabilirsiniz, fakat +aynı site alanını çok sayıda dosya sistemi konumuna eşleyecek daha bir sürü +yol bulunduğunu unutmayınız. Bu bakımdan dosya sisteminde yapacağınız +kısıtlamalarda daima dosya sistemi taşıyıcılarını kullanmalısınız. +Bununla birlikte bu kuralın da bir istisnası vardır. Yapılandırma +kısıtlamalarının bir <code><Location/></code> bölümü içine koyulması, +bu bölüme konan yönergelerin etki alanının belli bir URL ile sınırlı +olmaması nedeniyle mükemmelen güvenlidir.</p> +</section> + +</section> + +<section id="virtualhost"><title>Sanal Konaklar</title> + +<p><directive type="section" module="core">VirtualHost</directive> +taşıyıcısının içinde belli bir konağa uygulanan yönergeler bulunur. +Aynı makinede çok sayıda konağı farklı yapılandırmalarla sunuyorsanız +bu taşıyıcı çok işinize yarar. Daha fazla bilgi için +<a href="vhosts/">Sanal Konak Belgeleri</a> bölümüne bakınız.</p> +</section> + +<section id="proxy"><title>Vekil</title> + +<p><directive type="section" module="mod_proxy">Proxy</directive> +ve <directive type="section" module="mod_proxy">ProxyMatch</directive> +taşıyıcıları, sadece belli bir URL ile eşleşen <module>mod_proxy</module> +vekil sunucusu üzerinden erişilen sitelere uygulanan yapılandırma yönergelerini +bulundururlar. Örneğin aşağıdaki yapılandırma <code>cnn.com</code> sitesine +erişim için vekil sunucunun kullanılmasını engelleyecektir.</p> + +<example> +<Proxy http://cnn.com/*><br /> +<indent> +Order allow,deny<br /> +Deny from all<br /> +</indent> +</Proxy> +</example> +</section> + +<section id="whatwhere"><title>Hangi Yönergelere İzin Veriliyor?</title> + +<p>Hangi yönergelere hangi yapılandırma bölümlerinde izin verildiğini +öğrenmek için yönerge <a href="mod/directive-dict.html#Context">bağlamına</a> bakınız. +<directive type="section" module="core">Directory</directive> bölümlerinde +izin verilen herşeye sözdizimsel olarak ayrıca +<directive type="section" module="core">DirectoryMatch</directive>, +<directive type="section" module="core">Files</directive>, +<directive type="section" module="core">FilesMatch</directive>, +<directive type="section" module="core">Location</directive>, +<directive type="section" module="core">LocationMatch</directive>, +<directive type="section" module="mod_proxy">Proxy</directive> +ve <directive type="section" module="mod_proxy">ProxyMatch</directive> +bölümlerinde de izin verilir. Yine de bazı istisnai durumlar mevcuttur:</p> + +<ul> +<li><directive module="core">AllowOverride</directive> yönergesi sadece +<directive type="section" module="core">Directory</directive> bölümlerinde çalışır.</li> + +<li><directive module="core">Options</directive> yönergesinin +<code>FollowSymLinks</code> ve <code>SymLinksIfOwnerMatch</code> +seçenekleri sadece <directive type="section" module="core">Directory</directive> +bölümlerinde veya <code>.htaccess</code> dosyalarında çalışır.</li> + +<li><directive module="core">Options</directive> yönergesi +<directive type="section" module="core">Files</directive> ve +<directive type="section" module="core">FilesMatch</directive> +bölümlerinde kullanılamaz.</li> +</ul> +</section> + +<section id="mergin"><title>Bölümler Nasıl Katıştırılır?</title> + +<p>Yapılandırma bölümleri belli bir sıra ile uygulanır. Yapılandırma +yönergelerinin yorumlanışı üzerinde önemli etkilere sahip olabilmesi +nedeniyle neyin ne zaman çalıştığını anlamak çok önemlidir.</p> + + <p>Yapılandırma bölümlerinin katıştırılma sırası şöyledir:</p> + + <ol> + <li><directive type="section" + module="core">Directory</directive> (düzenli ifadeler hariç) + ve <code>.htaccess</code> aynı anda işleme sokulur + (<code>.htaccess</code> ile eğer izin verilmişse <directive + type="section" module="core">Directory</directive> içindeki bazı + yönergeler geçersiz kılınabileceği için).</li> + + <li><directive type="section" module="core">DirectoryMatch</directive> + (ve <code><Directory ~></code>).</li> + + <li><directive type="section" module="core">Files</directive> ve <directive + type="section" module="core">FilesMatch</directive> aynı anda işleme sokulur.</li> + + <li><directive type="section" module="core">Location</directive> + ve <directive type="section" module="core">LocationMatch</directive> + aynı anda işleme sokulur.</li> + </ol> + + <p><directive type="section" module="core">Directory</directive> + bölümündekiler hariç, her grup, yapılandırma dosyasında bulundukları + sıraya göre işleme sokulurlar. Yukarıda 1. grup olan <directive + type="section" module="core">Directory</directive> bölümü en kısa dizin + elemanından en uzun dizin elemanına doğru işleme sokulur. Yani, örneğin, + <code><Directory /var/web/dir></code> bölümü <code><Directory + /var/web/dir/subdir></code> bölümünden önce işleme sokulacaktır. Eğer + aynı uzunlukta çok sayıda dizin varsa <directive type="section" + module="core">Directory</directive> bölümleri yapılandırma dosyasında + bulundukları sıraya göre işleme sokulurlar. <directive + module="core">Include</directive> yönergeleri ile yapılandırmaya dahil + edilen dosyaların içerikleri <directive module="core">Include</directive> + yönergesinin bulunduğu yere konulduktan sonra işleme sokulurlar.</p> + + <p><directive type="section" module="core">VirtualHost</directive> + bölümlerinin içindeki bölümler, sanal konak tanımı dışındaki karşılıklarından + <em>sonra</em> uygulanırlar.</p> + + <p>İstek <module>mod_proxy</module> tarafından sunulduğu takdirde, + <directive module="mod_proxy" type="section">Proxy</directive> taşıyıcısı + işlem sırasında <directive module="core" type="section">Directory</directive> + taşıyıcısının yerini alır.</p> + + <p>Sonraki bölümler öncekileri geçersiz kılmak üzere işleme alınırlar.</p> + +<note><title>Bazı Teknik Bilgiler</title> + Aslında, isim dönüşüm aşamasından (<code>Aliases</code> ve + <code>DocumentRoots</code>, URL’leri dosya isimlerine eşlemek için + kullanılırken) hemen önce uygulanan bir + <code><Location></code>/<code><LocationMatch></code> dizisi + vardır. Bu dizinin sonuçları isim dönüşüm aşaması tamamlandıktan sonra + tamamen elden çıkarılır. +</note> + +<section id="merge-examples"><title>Bazı Örnekler</title> + +<p>Aşağıdaki yapay örnekte katıştırma sırası gösterilmiştir. Hepsinin aynı +isteğe uygulandığı varsayımıyla, bu örnekteki yönergeler A > B > C > D > +E sırasıyla uygulanacaktır.</p> + +<example> +<Location /><br /> +E<br /> +</Location><br /> +<br /> +<Files f.html><br /> +D<br /> +</Files><br /> +<br /> +<VirtualHost *><br /> +<Directory /a/b><br /> +B<br /> +</Directory><br /> +</VirtualHost><br /> +<br /> +<DirectoryMatch "^.*b$"><br /> +C<br /> +</DirectoryMatch><br /> +<br /> +<Directory /a/b><br /> +A<br /> +</Directory><br /> +<br /> +</example> + +<p>Daha somut bir örnek olarak aşağıdakini ele alalım. <directive module="core" +type="section">Directory</directive> bölümlerindeki erişim sınırlamaları ne +olursa olsun <directive module="core" type="section">Location</directive> +bölümü son olarak değerlendirmeye alınacak ve sunucuya sınırsız erişim verecektir. +Başka bir deyişle, katıştırma sırası önemlidir, bu nedenle dikkatli olmalısınız!</p> + +<example> +<Location /><br /> +<indent> + Order deny,allow<br /> + Allow from all<br /> +</indent> +</Location><br /> +<br /> +# Alooo! Bu <Directory> bölümünün hiçbir hükmü yok.<br /> +<Directory /><br /> +<indent> + Order allow,deny<br /> + Allow from all<br /> + Deny from kkadam.mesela.dom<br /> +</indent> +</Directory> +</example> + +</section> + +</section> +</manualpage> diff --git a/docs/manual/sitemap.html.tr.utf8 b/docs/manual/sitemap.html.tr.utf8 index 277dee38fc..8a9e6a29d7 100644 --- a/docs/manual/sitemap.html.tr.utf8 +++ b/docs/manual/sitemap.html.tr.utf8 @@ -226,6 +226,7 @@ Windows ile Apache Kullanımı</a></li> <li><a href="mod/mod_session.html">Apache Modülü mod_session</a></li> <li><a href="mod/mod_session_cookie.html">Apache Modülü mod_session_cookie</a></li> <li><a href="mod/mod_session_crypto.html">Apache Modülü mod_session_crypto</a></li> +<li><a href="mod/mod_session_dbd.html">Apache Modülü mod_session_dbd</a></li> <li><a href="mod/mod_setenvif.html">Apache Modülü mod_setenvif</a></li> <li><a href="mod/mod_so.html">Apache Modülü mod_so</a></li> <li><a href="mod/mod_speling.html">Apache Modülü mod_speling</a></li> diff --git a/docs/manual/stopping.html.tr.utf8 b/docs/manual/stopping.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..83f702c1cf --- /dev/null +++ b/docs/manual/stopping.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,247 @@ +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!-- + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + This file is generated from xml source: DO NOT EDIT + XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX + --> +<title>Durdurma ve Yeniden Başlatma - Apache HTTP Sunucusu</title> +<link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" /> +<link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" /> +<link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /> +<link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head> +<body id="manual-page"><div id="page-header"> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p> +<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3</p> +<img alt="" src="./images/feather.gif" /></div> +<div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div> +<div id="path"> +<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.3</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Durdurma ve Yeniden Başlatma</h1> +<div class="toplang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/stopping.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/stopping.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./es/stopping.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> | +<a href="./fr/stopping.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> | +<a href="./ja/stopping.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/stopping.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/stopping.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div> + + <p>Bu belge Apache HTTPd’nin Unix benzeri sistemlerde durdurulması ve + yeniden başlatılması konularını kapsar. Windows NT, 2000 ve XP + kullanıcıları Apache HTTPd’yi bu platformlarda nasıl denetimlerine + alacaklarını öğrenmek için <a href="platform/windows.html#winsvc">Apache + HTTPd’nin Bir Hizmet Olarak Çalıştırılması</a> sayfasına, Windows 9x ve + ME kullanıcıları ise <a href="platform/windows.html#wincons">Apache + HTTPd’nin Bir Konsol Uygulaması Olarak Çalıştırılması</a> sayfasına + bakabilirler.</p> +</div> +<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#introduction">Giriş</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#term">Hemen Durdur</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#graceful">Nazikçe Yeniden Başlat</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#hup">Hemen Yeniden Başlat</a></li> +<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#gracefulstop">Nazikçe Durdur</a></li> +</ul><h3>Ayrıca bakınız:</h3><ul class="seealso"><li><code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code></li><li><code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code></li><li><a href="invoking.html">Başlatma</a></li></ul></div> +<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="introduction" id="introduction">Giriş</a></h2> + + <p>Apache HTTPd’yi durdurmak ve yeniden başlatmak için çalışan + <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> süreçlerine bir sinyal göndermeniz gerekir. + Sinyal göndermek için iki yol vardır. İlki, süreçlere doğrudan sinyal + göndermek için unix <code>kill</code> komutunun kullanımıdır. Bu + suretle, sisteminizde çalışmakta olan bir çok <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> + sürecini uyarabilirsiniz ama süreç kimliği <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code> yönergesi ile belirtilen dosyada + tutulan ana süreç dışında hiçbirine sinyal göndermemelisiniz. Başka + bir deyişle, ana süreç haricinde hiçbir sürece sinyal göndermeye normal + olarak ihtiyacınız olmaması gerekir. Ana sürece gönderebileceğiniz + dört çeşit sinyal vardır: + <code><a href="#term">TERM</a></code>, + <code><a href="#graceful">USR1</a></code>, + <code><a href="#hup">HUP</a></code> ve + <code><a href="#gracefulstop">WINCH</a></code>. Bunlar yeri geldikçe + açıklanacaktır.</p> + + <p>Ana sürece <code>kill</code> ile sinyal göndermek için şöyle bir + komut verebilirsiniz:</p> + + <div class="example"><p><code>kill -TERM `cat /usr/local/apache2/logs/httpd.pid`</code></p></div> + + <p><code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> süreçlerine sinyal göndermenin ikinci yolu + <code>-k</code> komut satırı seçeneğini şu değerlerden biri ile + kullanmaktır: <code>stop</code>, <code>restart</code>, + <code>graceful</code> ve <code>graceful-stop</code>. Bunlar aşağıda + açıklanacaktır. <code>-k</code> komut satırı seçeneği + <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>’ye ait olsa da ana sürece bu sinyalleri + göndermek için <code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code> betiğini kullanmanızı + öneririz. <code class="program"><a href="./programs/apachectl.html">apachectl</a></code>, komut satırı seçeneklerini + <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>’ye aktaracaktır.</p> + + <p><code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>’ye sinyal gönderdikten sonra olup biteni şu + komutla izleyebilirsiniz:</p> + + <div class="example"><p><code>tail -f /usr/local/apache2/logs/error_log</code></p></div> + + <p>Bu örnekleri, kendi <code class="directive"><a href="./mod/core.html#serverroot">ServerRoot</a></code> ve + <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code> yönergelerinizdeki + ayarlara uygun olarak değiştirdikten sonra kullanınız.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="term" id="term">Hemen Durdur</a></h2> + + <dl><dt>Sinyal: TERM</dt> + <dd><code>apachectl -k stop</code></dd> + </dl> + + <p>Ana sürece <code>TERM</code> veya <code>stop</code> sinyali + göndererek tüm çocukların bir an önce öldürülmeye çalışılmasını sağlamış + olursunuz. Tüm çocukların öldürülmesi bir kaç saniye sürebilir. Son + olarak ana süreç çıkacaktır. Yanıtlanmakta olan istekler hemen + sonlandırılacak ve artık isteklere yanıt verilmeyecektir.</p> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="graceful" id="graceful">Nazikçe Yeniden Başlat</a></h2> + + <dl><dt>Sinyal: USR1</dt> + <dd><code>apachectl -k graceful</code></dd> + </dl> + + <p>Ana sürece <code>USR1</code> veya <code>graceful</code> sinyalinin + gönderilmesi, çocuklara ellerindeki mevcut işleri bitirdikten sonra + (veya sundukları bir şey yoksa hemen) çıkmalarının <em>önerilmesi</em> + demektir. Ana süreç kendi yapılandırma dosyalarını yeniden okur ve + kendi günlük dosyalarını yeniden açar. Ana sürecin öldürdüğü her sürecin + yerine yeni yapılandırma <em>kuşağından</em> bir süreç başlatır ve hemen + yeni isteklere hizmet sunulmaya başlanır.</p> + + <p>Bu kod MPM’lerin süreçleri denetleyen yönergelerine daima uyacak + şekilde tasarlanmıştır. Bu suretle, istemcilere hizmet sunacak çocuk + süreçler ve evreler, yeniden başlatma işleminde de uygun sayıda + sağlanmış olur. Bununla birlikte, <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#startservers">StartServers</a></code> yönergesinde şöyle + davranılır: İlk saniye içinde en azından <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#startservers">StartServers</a></code> sayıda yeni çocuk + oluşturulmamışsa iş olmayan bir devreyi geçiştirecek kadarı oluşturulur. + Ardından sunucunun mevcut yükünü karşılamak için gereken sayıda çocuk + süreç oluşturulur. Bu suretle, kod her ikisi için de gereğini yerine + getirmeye çalışmış olur.</p> + + <p><code class="module"><a href="./mod/mod_status.html">mod_status</a></code> kullanıcıları <code>USR1</code> + gönderildiği zaman sunucu istatistiklerinin sıfırlanmadığı konusunda + uyarılacaktır. Kod, sunucunun yeni isteklere yanıt veremediği zamanı en + aza indirmenin yanısıra ayar parametrelerinize de uymak üzere + tasarlanmıştır (yeni istekler işletim sistemi tarafından kuyruğa + alınacağından bir istek kaybı olayı yaşanmaz). Bunu sağlamak için, her + iki kuşağın çocuklarının izini sürecek bir <em>çetele</em> tutulur.</p> + + <p><code class="module"><a href="./mod/mod_status.html">mod_status</a></code> modülü, nazikçe yeniden başlat komutunun + verilmesinden önce başlamış ve sunulmaya devam eden isteklere bakan + çocukları imlemek için ayrıca bir <code>G</code> (Graceful’un baş harfi) + kullanır.</p> + + <p>Günlük dosyası döndürme betiğine, yeniden başlatma öncesi günlüğe yazan + tüm çocukların işini bitirdiğini <code>USR1</code> kullanarak + bildirmenin bir yolu yoktur. Önerimiz, eski günlük kaydı üzerinde bir + işlem yapmaya başlamadan önce <code>USR1</code> sinyali gönderilmesinin + ardından belli bir süre beklenilmesi olacaktır. Örneğin, düşük band + genişliğine sahip istemcilere hizmet sunan çoğu sürecin işinin 10 + dakikadan önce bitmeyeceğini gözönüne alarak eski günlük üzerinde işlem + yapmaya başlamak için 15 dakika beklenebilir.</p> + + <div class="note"> + <p>Bir yeniden başlatma isteğinde, yapılandırma dosyalarında bir hata + olmadığından emin olmak için önce bir sözdizimi denetimi yapılır. Eğer + yapılandırma dosyalarınızda bir hata varsa bu sözdizimi hatasıyla ilgili + bir hata iletisi alırsınız ve sunucu yeniden başlamayı reddeder. Bu + yolla, bir hata sonucu sunucunun çökerek yeniden başlamaması nedeniyle + işlevsiz bir sunucuyla başbaşa kalmanız önlenmiştir.</p> + + <p>Ancak, bu hala sunucunuzun düzgünce yeniden başlatılmasını garanti + etmeyecektir. Yapılandırma dosyalarınızı sözdizimi denetiminin yanında + anlamlandırılması bakımından da sınamak için + <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>’nin root olmayan bir kullanıcı tarafından + çalıştırılmasını deneyebilirsiniz. Eğer yapılandırma dosyalarında bir + hata yoksa soketleri ve günlük dosyalarını açmaya çalışırken root + aidiyetinde çalışmadığından veya çalışmakta olan asıl sunucu bu portları + zaten dinlediğinden başarısız olacaktır. Eğer başka bir sebeple + başarısız olursa olası sebep bir yapılandırma dosyası hatasıdır ve asıl + sunucuya ‘nazikçe yeniden başla’ komutunu vermeden önce bu hatayı + düzeltmeniz gerekir.</p></div> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="hup" id="hup">Hemen Yeniden Başlat</a></h2> + + <dl><dt>Sinyal: HUP</dt> + <dd><code>apachectl -k restart</code></dd> + </dl> + + <p>Ana sürece <code>HUP</code> veya <code>restart</code> sinyalinin + gönderilmesi tüm çocukların <code>TERM</code> sinyali gönderilmiş gibi + öldürülmesine sebep olur fakat ana sürecin çıkmasını sağlamaz. + Ana süreç yapılandırma dosyalarını yeniden okur ve günlük kayıt + dosyalarını yeniden açar. Bunların ardından isteklere yanıt verecek yeni + kuşak çocukları oluşturmaya başlar.</p> + + <p><code class="module"><a href="./mod/mod_status.html">mod_status</a></code> kullanıcıları bir <code>HUP</code> sinyalı + gönderildiğinde sunucu istatistiklerinin sıfırlandığı konusunda + uyarılırlar.</p> + + <div class="note">‘Nazikçe yeniden başlat’ komutundaki gibi yeniden başlatma öncesi + bir sözdizimi denetimi yapılır. Eğer yapılandırma dosyalarınızda + sözdizimi hatası varsa yeniden başlatma işlemi gerçekleşmez ve sözdizimi + hatalarıyla ilgili bildirim alırsınız.</div> +</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div> +<div class="section"> +<h2><a name="gracefulstop" id="gracefulstop">Nazikçe Durdur</a></h2> + + <dl><dt>Sinyal: WINCH</dt> + <dd><code>apachectl -k graceful-stop</code></dd> + </dl> + + <p>Ana sürecin <code>WINCH</code> veya <code>graceful-stop</code> + sinyalini alması, çocuklara ellerindeki mevcut işleri bitirdikten sonra + (veya sundukları bir şey yoksa hemen) çıkmalarının <em>önerilmesine</em> + sebep olur. Ana süreç bunun hemen ardından <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code> dosyasını siler ve port + dinlemeyi keser. Ana süreç çalışmaya ve isteklere yanıt vermekte olan + çocuk süreçleri izlemeye devam eder. Tüm çocuklar işlerini bitirip + çıktığında veya <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#gracefulshutdowntimeout">GracefulShutdownTimeout</a></code> ile belirtilen + zaman aşımı dolduğunda ana süreç de kendini sonlandırır. Eğer zaman aşımı + devreye girmişse o an çalışmakta olan çocuk süreçlere <code>TERM</code> + sinyali gönderilerek hemen çıkmaları sağlanır.</p> + + <p>Bir <code>TERM</code> sinyali ile "graceful" durumundaki tüm çocuklar + ve ana süreç hemen sonlandırılacaktır. Bununla birlikte, <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code> dosyası da silineceğinden, artık + <code>apachectl</code> veya <code>httpd</code>’yi bu sinyali göndermek + için kullanamayacaksınız.</p> + + <div class="note"><p><code>graceful-stop</code> sinyali, aynı anda, aynı yapılandırma + ile çok sayıda <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> kopyasının çalıştırılabilmesine + imkan verir. Bu, Apache nazikçe yükseltileceği zaman güçlü bir özellik + haline gelmekteyse de, bazı yapılandırmalarda yarış koşullarının + oluşmasına ve kısır çekişmelere (deadlock) sebep olabilir.</p> + + <p>Sunucunun süreç kimliğini içeren <code class="directive"><a href="./mod/core.html#lockfile">Lockfile</a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/mod_cgid.html#scriptsock">ScriptSock</a></code> gibi dosyaların disk üzerindeki + mevcudiyetlerinin sorunsuz olarak devam ettiğinden emin olunmaya + çalışılmalıdır. Ayrıca, bir yapılandırma yönergesi, üçüncü parti bir + modül veya kalıcı CGI uygulamalarına ait disk kilit veya durum dosyaları + olabilir; <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>’nin birden fazla kopyasının çalışması + nedeniyle bu dosyaların da üzerine yazılmadığından emin olunmaya + çalışılmalıdır.</p> + + <p><code class="program"><a href="./programs/rotatelogs.html">rotatelogs</a></code> tarzı borulu günlükleme kullanımı gibi + durumlarda yarış koşullarının oluşması olasılığına karşı uyanık + olunmalıdır. Aynı günlük kayıt dosyalarını aynı anda döndürmeye çalışan + birden fazla <code class="program"><a href="./programs/rotatelogs.html">rotatelogs</a></code> kopyasının çalıştırılması + halinde bunların her biri diğerlerinin günlük kayıt dosyalarının kaybına + sebep olabilir.</p></div> +</div></div> +<div class="bottomlang"> +<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/stopping.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> | +<a href="./en/stopping.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> | +<a href="./es/stopping.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> | +<a href="./fr/stopping.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> | +<a href="./ja/stopping.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> | +<a href="./ko/stopping.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> | +<a href="./tr/stopping.html" title="Türkçe"> tr </a></p> +</div><div id="footer"> +<p class="apache">Copyright 2008 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p> +<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div> +</body></html>
\ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/stopping.xml.tr b/docs/manual/stopping.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..603e746906 --- /dev/null +++ b/docs/manual/stopping.xml.tr @@ -0,0 +1,244 @@ +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?> +<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd"> +<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?> +<!-- English Revision: 586770 --> +<!-- ===================================================== + Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org> + Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org> +========================================================== --> + +<!-- + Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more + contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with + this work for additional information regarding copyright ownership. + The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0 + (the "License"); you may not use this file except in compliance with + the License. You may obtain a copy of the License at + + http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0 + + Unless required by applicable law or agreed to in writing, software + distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS, + WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied. + See the License for the specific language governing permissions and + limitations under the License. +--> + +<manualpage metafile="stopping.xml.meta"> + + <title>Durdurma ve Yeniden Başlatma</title> + +<summary> + <p>Bu belge Apache HTTPd’nin Unix benzeri sistemlerde durdurulması ve + yeniden başlatılması konularını kapsar. Windows NT, 2000 ve XP + kullanıcıları Apache HTTPd’yi bu platformlarda nasıl denetimlerine + alacaklarını öğrenmek için <a href="platform/windows.html#winsvc">Apache + HTTPd’nin Bir Hizmet Olarak Çalıştırılması</a> sayfasına, Windows 9x ve + ME kullanıcıları ise <a href="platform/windows.html#wincons">Apache + HTTPd’nin Bir Konsol Uygulaması Olarak Çalıştırılması</a> sayfasına + bakabilirler.</p> +</summary> + +<seealso><program>httpd</program></seealso> +<seealso><program>apachectl</program></seealso> +<seealso><a href="invoking.html">Başlatma</a></seealso> + +<section id="introduction"><title>Giriş</title> + + <p>Apache HTTPd’yi durdurmak ve yeniden başlatmak için çalışan + <program>httpd</program> süreçlerine bir sinyal göndermeniz gerekir. + Sinyal göndermek için iki yol vardır. İlki, süreçlere doğrudan sinyal + göndermek için unix <code>kill</code> komutunun kullanımıdır. Bu + suretle, sisteminizde çalışmakta olan bir çok <program>httpd</program> + sürecini uyarabilirsiniz ama süreç kimliği <directive + module="mpm_common">PidFile</directive> yönergesi ile belirtilen dosyada + tutulan ana süreç dışında hiçbirine sinyal göndermemelisiniz. Başka + bir deyişle, ana süreç haricinde hiçbir sürece sinyal göndermeye normal + olarak ihtiyacınız olmaması gerekir. Ana sürece gönderebileceğiniz + dört çeşit sinyal vardır: + <code><a href="#term">TERM</a></code>, + <code><a href="#graceful">USR1</a></code>, + <code><a href="#hup">HUP</a></code> ve + <code><a href="#gracefulstop">WINCH</a></code>. Bunlar yeri geldikçe + açıklanacaktır.</p> + + <p>Ana sürece <code>kill</code> ile sinyal göndermek için şöyle bir + komut verebilirsiniz:</p> + + <example>kill -TERM `cat /usr/local/apache2/logs/httpd.pid`</example> + + <p><program>httpd</program> süreçlerine sinyal göndermenin ikinci yolu + <code>-k</code> komut satırı seçeneğini şu değerlerden biri ile + kullanmaktır: <code>stop</code>, <code>restart</code>, + <code>graceful</code> ve <code>graceful-stop</code>. Bunlar aşağıda + açıklanacaktır. <code>-k</code> komut satırı seçeneği + <program>httpd</program>’ye ait olsa da ana sürece bu sinyalleri + göndermek için <program>apachectl</program> betiğini kullanmanızı + öneririz. <program>apachectl</program>, komut satırı seçeneklerini + <program>httpd</program>’ye aktaracaktır.</p> + + <p><program>httpd</program>’ye sinyal gönderdikten sonra olup biteni şu + komutla izleyebilirsiniz:</p> + + <example>tail -f /usr/local/apache2/logs/error_log</example> + + <p>Bu örnekleri, kendi <directive module="core">ServerRoot</directive> ve + <directive module="mpm_common">PidFile</directive> yönergelerinizdeki + ayarlara uygun olarak değiştirdikten sonra kullanınız.</p> +</section> + +<section id="term"><title>Hemen Durdur</title> + + <dl><dt>Sinyal: TERM</dt> + <dd><code>apachectl -k stop</code></dd> + </dl> + + <p>Ana sürece <code>TERM</code> veya <code>stop</code> sinyali + göndererek tüm çocukların bir an önce öldürülmeye çalışılmasını sağlamış + olursunuz. Tüm çocukların öldürülmesi bir kaç saniye sürebilir. Son + olarak ana süreç çıkacaktır. Yanıtlanmakta olan istekler hemen + sonlandırılacak ve artık isteklere yanıt verilmeyecektir.</p> +</section> + +<section id="graceful"><title>Nazikçe Yeniden Başlat</title> + + <dl><dt>Sinyal: USR1</dt> + <dd><code>apachectl -k graceful</code></dd> + </dl> + + <p>Ana sürece <code>USR1</code> veya <code>graceful</code> sinyalinin + gönderilmesi, çocuklara ellerindeki mevcut işleri bitirdikten sonra + (veya sundukları bir şey yoksa hemen) çıkmalarının <em>önerilmesi</em> + demektir. Ana süreç kendi yapılandırma dosyalarını yeniden okur ve + kendi günlük dosyalarını yeniden açar. Ana sürecin öldürdüğü her sürecin + yerine yeni yapılandırma <em>kuşağından</em> bir süreç başlatır ve hemen + yeni isteklere hizmet sunulmaya başlanır.</p> + + <p>Bu kod MPM’lerin süreçleri denetleyen yönergelerine daima uyacak + şekilde tasarlanmıştır. Bu suretle, istemcilere hizmet sunacak çocuk + süreçler ve evreler, yeniden başlatma işleminde de uygun sayıda + sağlanmış olur. Bununla birlikte, <directive + module="mpm_common">StartServers</directive> yönergesinde şöyle + davranılır: İlk saniye içinde en azından <directive + module="mpm_common">StartServers</directive> sayıda yeni çocuk + oluşturulmamışsa iş olmayan bir devreyi geçiştirecek kadarı oluşturulur. + Ardından sunucunun mevcut yükünü karşılamak için gereken sayıda çocuk + süreç oluşturulur. Bu suretle, kod her ikisi için de gereğini yerine + getirmeye çalışmış olur.</p> + + <p><module>mod_status</module> kullanıcıları <code>USR1</code> + gönderildiği zaman sunucu istatistiklerinin sıfırlanmadığı konusunda + uyarılacaktır. Kod, sunucunun yeni isteklere yanıt veremediği zamanı en + aza indirmenin yanısıra ayar parametrelerinize de uymak üzere + tasarlanmıştır (yeni istekler işletim sistemi tarafından kuyruğa + alınacağından bir istek kaybı olayı yaşanmaz). Bunu sağlamak için, her + iki kuşağın çocuklarının izini sürecek bir <em>çetele</em> tutulur.</p> + + <p><module>mod_status</module> modülü, nazikçe yeniden başlat komutunun + verilmesinden önce başlamış ve sunulmaya devam eden isteklere bakan + çocukları imlemek için ayrıca bir <code>G</code> (Graceful’un baş harfi) + kullanır.</p> + + <p>Günlük dosyası döndürme betiğine, yeniden başlatma öncesi günlüğe yazan + tüm çocukların işini bitirdiğini <code>USR1</code> kullanarak + bildirmenin bir yolu yoktur. Önerimiz, eski günlük kaydı üzerinde bir + işlem yapmaya başlamadan önce <code>USR1</code> sinyali gönderilmesinin + ardından belli bir süre beklenilmesi olacaktır. Örneğin, düşük band + genişliğine sahip istemcilere hizmet sunan çoğu sürecin işinin 10 + dakikadan önce bitmeyeceğini gözönüne alarak eski günlük üzerinde işlem + yapmaya başlamak için 15 dakika beklenebilir.</p> + + <note> + <p>Bir yeniden başlatma isteğinde, yapılandırma dosyalarında bir hata + olmadığından emin olmak için önce bir sözdizimi denetimi yapılır. Eğer + yapılandırma dosyalarınızda bir hata varsa bu sözdizimi hatasıyla ilgili + bir hata iletisi alırsınız ve sunucu yeniden başlamayı reddeder. Bu + yolla, bir hata sonucu sunucunun çökerek yeniden başlamaması nedeniyle + işlevsiz bir sunucuyla başbaşa kalmanız önlenmiştir.</p> + + <p>Ancak, bu hala sunucunuzun düzgünce yeniden başlatılmasını garanti + etmeyecektir. Yapılandırma dosyalarınızı sözdizimi denetiminin yanında + anlamlandırılması bakımından da sınamak için + <program>httpd</program>’nin root olmayan bir kullanıcı tarafından + çalıştırılmasını deneyebilirsiniz. Eğer yapılandırma dosyalarında bir + hata yoksa soketleri ve günlük dosyalarını açmaya çalışırken root + aidiyetinde çalışmadığından veya çalışmakta olan asıl sunucu bu portları + zaten dinlediğinden başarısız olacaktır. Eğer başka bir sebeple + başarısız olursa olası sebep bir yapılandırma dosyası hatasıdır ve asıl + sunucuya ‘nazikçe yeniden başla’ komutunu vermeden önce bu hatayı + düzeltmeniz gerekir.</p></note> +</section> + +<section id="hup"><title>Hemen Yeniden Başlat</title> + + <dl><dt>Sinyal: HUP</dt> + <dd><code>apachectl -k restart</code></dd> + </dl> + + <p>Ana sürece <code>HUP</code> veya <code>restart</code> sinyalinin + gönderilmesi tüm çocukların <code>TERM</code> sinyali gönderilmiş gibi + öldürülmesine sebep olur fakat ana sürecin çıkmasını sağlamaz. + Ana süreç yapılandırma dosyalarını yeniden okur ve günlük kayıt + dosyalarını yeniden açar. Bunların ardından isteklere yanıt verecek yeni + kuşak çocukları oluşturmaya başlar.</p> + + <p><module>mod_status</module> kullanıcıları bir <code>HUP</code> sinyalı + gönderildiğinde sunucu istatistiklerinin sıfırlandığı konusunda + uyarılırlar.</p> + + <note>‘Nazikçe yeniden başlat’ komutundaki gibi yeniden başlatma öncesi + bir sözdizimi denetimi yapılır. Eğer yapılandırma dosyalarınızda + sözdizimi hatası varsa yeniden başlatma işlemi gerçekleşmez ve sözdizimi + hatalarıyla ilgili bildirim alırsınız.</note> +</section> + +<section id="gracefulstop"><title>Nazikçe Durdur</title> + + <dl><dt>Sinyal: WINCH</dt> + <dd><code>apachectl -k graceful-stop</code></dd> + </dl> + + <p>Ana sürecin <code>WINCH</code> veya <code>graceful-stop</code> + sinyalini alması, çocuklara ellerindeki mevcut işleri bitirdikten sonra + (veya sundukları bir şey yoksa hemen) çıkmalarının <em>önerilmesine</em> + sebep olur. Ana süreç bunun hemen ardından <directive + module="mpm_common">PidFile</directive> dosyasını siler ve port + dinlemeyi keser. Ana süreç çalışmaya ve isteklere yanıt vermekte olan + çocuk süreçleri izlemeye devam eder. Tüm çocuklar işlerini bitirip + çıktığında veya <directive + module="mpm_common">GracefulShutdownTimeout</directive> ile belirtilen + zaman aşımı dolduğunda ana süreç de kendini sonlandırır. Eğer zaman aşımı + devreye girmişse o an çalışmakta olan çocuk süreçlere <code>TERM</code> + sinyali gönderilerek hemen çıkmaları sağlanır.</p> + + <p>Bir <code>TERM</code> sinyali ile "graceful" durumundaki tüm çocuklar + ve ana süreç hemen sonlandırılacaktır. Bununla birlikte, <directive + module="mpm_common">PidFile</directive> dosyası da silineceğinden, artık + <code>apachectl</code> veya <code>httpd</code>’yi bu sinyali göndermek + için kullanamayacaksınız.</p> + + <note><p><code>graceful-stop</code> sinyali, aynı anda, aynı yapılandırma + ile çok sayıda <program>httpd</program> kopyasının çalıştırılabilmesine + imkan verir. Bu, Apache nazikçe yükseltileceği zaman güçlü bir özellik + haline gelmekteyse de, bazı yapılandırmalarda yarış koşullarının + oluşmasına ve kısır çekişmelere (deadlock) sebep olabilir.</p> + + <p>Sunucunun süreç kimliğini içeren <directive + module="core">Lockfile</directive> ve <directive + module="mod_cgid">ScriptSock</directive> gibi dosyaların disk üzerindeki + mevcudiyetlerinin sorunsuz olarak devam ettiğinden emin olunmaya + çalışılmalıdır. Ayrıca, bir yapılandırma yönergesi, üçüncü parti bir + modül veya kalıcı CGI uygulamalarına ait disk kilit veya durum dosyaları + olabilir; <program>httpd</program>’nin birden fazla kopyasının çalışması + nedeniyle bu dosyaların da üzerine yazılmadığından emin olunmaya + çalışılmalıdır.</p> + + <p><program>rotatelogs</program> tarzı borulu günlükleme kullanımı gibi + durumlarda yarış koşullarının oluşması olasılığına karşı uyanık + olunmalıdır. Aynı günlük kayıt dosyalarını aynı anda döndürmeye çalışan + birden fazla <program>rotatelogs</program> kopyasının çalıştırılması + halinde bunların her biri diğerlerinin günlük kayıt dosyalarının kaybına + sebep olabilir.</p></note> +</section> + +</manualpage> |